Majburiyatini

Uninchvdan. Jamoaga boshkaruv xodimilik kilish funksiyasi- ning bajarilishi buysunuvchilar orasida shunday munosabatlarni
shakllantirishi va ularning shunday tashkiliy xatti-xarakatini ta’minlashi kerakki, toki ular TM maksadlariga erishishga, uning ijtimoiy-iktisodiy, madaniy-ma’rifiy, pedagogik funksiyalari- ni bajarishlariga maksimal darajada kumaklashsin. Ushbu vazifa- ni muvaffakiyatli bajarish uchun boshkaruv xodimi: jamoaning kan- day fazilatlari uning faoliyati samaradorligini belgilashini va bu fazilatlar kanday shakllanishini bilishi zarur. Jamoaning rivojtanganlik darajasi unda kanday kadriyatlar, normalar va Koidalar urnatilishi bilan belgilanadi.
Boshkaruv xodimi faoliyatining samaradorligi uning shaxsiy fazilatlarining kandaydir yigindisigagina emas, balki u boshka­ ruv xodimilikning rang-barang metodlarini kanchalik uzlashtir- ganligiga va ular orasidan jamoa axvoliga, dal etiladigan masala- larga va faoliyat shartlariga kuprok muvofik keluvchilarini tan- lab olishga kodirligiga dam bogaikdir.
Jamoa tavsifi abadul-abad berilgan narsa emas. U jamoada te­ plili normalar x;amda kadriyatlarni shakllantirish vositasida uzga- rishi mumkin. Buning uchun sharoit yaratish — boshkaruv xodimi- ning asosiy vazifalaridan biri.
Uziga buysunadiganlar faoliyatiga samarali ta’sir kursatish uchun boshkaruv xodimi inson xulk-atvorining psixologik mexaniz- mlarini chukur tushunishi darkor. Bu mexanizmlar garchi xozircha kam urganilgan bulsa-da, ilmiy tadkikotlarning mavjud natija­ lari boshkaruv xodimining jamoa a’zolarining TM manfaatlari yulidagi kizikishini shakllantirishiga kumaklashuvchi imkoniyat- larini jiddiy kengaytirishi mumkin. Ta’lim natijalariga kuyi- ladigan va ijrochilar uchun kimmatga ega bulgan, xar bir pedagogga ma’lum bulgan muayyan talablarning mavjudligi — sermaxsul ish- ning juda muxim shartlari. Boshkaruv xodimi asoslovchi kulay mu- xitni va kul ostidagilarning faoliyatini baxolashning samarali tizimini yaratsagina TM manfaatlari ularning xam manfaatiga aylanishiga umid boklashi mumkin.
Xalk ta’limi boshkarmalari va bulimlari boshkaruv xodim­ lari xamda xodimlarining boshkaruvchilik tayyorgarligi daraja­ si yetarli emasligi ularning ta’lim muassasalarini boshkarish buyicha faoliyatining samaradorligini oshirish talabi bilan no- mutanosiblikka kirishishini tadkikotlar kursatdi. TM ukuv- tarbiya jarayonini boshkarish darajasi ularning kasbiy tayyor­ garligi darajasi bilan chambarchas boglikdir. Tadkikotda xalk ta’limi viloyat boshkarmalari va tuman (shaxar) bulimlari appa­ rata xodimlarining pedagogik boshkaruv xodimilikni amalga oshirish uchun zarur bulgan bilimlarga talab va extiyojlari urganildi.