Makorim ul-axloq

“Munshaot” asaridagi maktublar tasnifi.

• 
  “Munshaot” — insholar, ya’ni maktublar deganidir. Temur va uning izdoshlari davrida madaniyat yuksak darajada gullab-yashnaganligi boisidan jamiyat, davlat va fuqarolar o‘rtasida yozishmalar ajib bir tarzda rivoj topdi. Temuriy podshohlar zamonlarida va, ayniqsa, o‘n beshinchi asrda maktublarni yig‘ib to‘plam qilish olijanob odat tusiga kirdi. Navoiy davrida ham ko‘pgina e’tiborli munshaotlar yaratildi.
  
• 
  Navoiy umrining ikkinchi yarmida o‘z zamondoshlari bilan ko‘p yozishmalar olib borgan. 1485 — 1499 yillar orasida temuriy shahzodalar va podshohlar, o‘z yaqinlariga yozgan maktublarini to‘plab, “Munshaot” nomida asar yaratgan. Asar deganimizning boisi shuki, Navoiy barcha maktublarda muhotablar (maktub yozilgan shaxslar)ning nomlari va maktublarning qayerda, qachon, nima munosabat bilan yozilganligini olib tashlagan.
  

Natijada muayyan kishilarga jo‘natilgan maktublar shaxsiy voqelik doirasidan chiqib, umuman, badiiy va chuqur insoniy qimmatga ega badiiy asar turlariga aylangan.

• 
  Natijada muayyan kishilarga jo‘natilgan maktublar shaxsiy voqelik doirasidan chiqib, umuman, badiiy va chuqur insoniy qimmatga ega badiiy asar turlariga aylangan.
  
• 
  O‘zbek tilida yaratilgan ilk munshaot kitobi esa Navoiy qalamiga mansubdir.
  
• 
  Alisher Navoiy ijodida xat alohida o`rin egallaydi. SHu bois u xatlardan ikki xil yo`l bilan:
  
• 
  a) badiiy asarlar ichida (oshiqona xatlar, do`stlarning xatlari v.h) va
  
• 
  b) alohida janr sifatida istifoda etadi. «Munshaot» adabiyot tarixidagi xatlarning yorqin namunalaridir.
  

To`plamdagi maktublar mazmun-e`tibori bilan ham g’oyatda qimmatli. Chunki, ularning aksariyati Navoiyning hayoti, ijodiy va ijtimoiy-siyosiy faoliyatini yorituvchi badiiy lavhalardir.

• 
  To`plamdagi maktublar mazmun-e`tibori bilan ham g’oyatda qimmatli. Chunki, ularning aksariyati Navoiyning hayoti, ijodiy va ijtimoiy-siyosiy faoliyatini yorituvchi badiiy lavhalardir.
  
• 
  Bir qator maktublarda davlat ishlari va yurt osoyishtaligi yo`lida jon kuydirayotgan davlat arbobining siymosi namoyon bo`lsa,
  
• 
  2.Ba`zi maktublarda shoirning ijod jarayoni aks etadi; 3.Bir turkum xatlar davlatni idora etishga doir muhim hujjatlar bo`lsa, yana bir boshqalari tabrik va ta`ziya mazmunidagi nomalardir.
  
• 
  “Munshaot”dagi 30 dan ortiq maktublar Sulton Husayn Boyqaroga bitilgan. Ularda shoh bilan vazir o`rtasidagi, ikki do`stlar o`rtasidagi, ikki ijodkor o`rtasidagi yozishmalar aks etgan.