Makroiqtisodiy tahlil

M^D



M^D

^M

^DY









P T



P

B’



P

T 2

T 2



M^D



M^D











P

A’



P

T 1

T 1



M^D

M^D

M



Y1

Y2

Y









P



P



P

A1

A 2

LM egri chizig’i

Pullarga bo’lgan spekulyativ

talab

R

R

LM

R2

A

^M P^DAR

R2

R1

R1

B



M^D

M^D

M



Y1

Y2

Y









P



P



P

A1

A 2

10.3-b rasm. LM egri chizig‘ining yasalishi (2-usul)^51

LM dan yuqorida yotgan barcha nuqtalarda, pullar taklifi pullarga bo‘lgan umumiy talabdan ortiq bo‘ladi, bu pullarning ortiqchaligini anglatadi (excess supply of money – ESM). LM egri chizig‘idan quyida joylashgan barcha nuqtalarda pullarga bo‘lgan ortiqcha talab mavjud bo‘ladi (excess demand for money – ESM).

51. 
    N.Maxmudov, H.Hakimov. Makroiqtisodiy tahlil. O’quv-uslubiy majmua. T.TDIU, 2018
    

110
10.4. Tovar va pul bozori muvozanati

IS va LM egri chiziqlarining alohida har biri muvozanatli daromad Ye va muvozanatli foiz stavkasi Re ni belgilab bera olmaydi. Iqtisodiyotda muvozanat IS va LM egri chiziqlarining faqatgina birgalikda kesishgan nuqtasida aniqlanadi (10.4 –a rasm).

Tovar va pullar bozorida bir vaqtning o‘zida muvozanat faqat daromad (Ye) va foiz stavkasi (Re) darajalarining yagona miqdorida o‘rnatiladi (10.4 – a rasm).

Bir vaqtda tovar va pul bozorida muvozanatga mos keluvchi daromad miqdorini (Ye) (10.4 – a rasm) Keyns «samarali talab miqdori» deb atadi.

Bu tizim qanday qilib beqarorlikdan umumiy muvozanatga kelishi mumkin? Agar tovar va xizmatlar bozori beqaror vaziyatda bo‘lsa, u holda zahiralarning kutilmagan o‘zgarishi yuz beradi, iqtisodiyotni E nuqtaga keltirish uchun firmalar ishlab chiqarish hajmini yoki qisqartiradilar yoki oshiradilar.

a)

b)

c)

ESG

R

R

R

I

IS

ESM

LM

A

LM

C

LM

IS

IS

E

E

E

EDG

ESG

A

IV

II

Re

D

ESM

EDM

F

B

R1

B

D

C

EDG

III

EDM

Y

Y1

Ye

Y2

Y

Y