MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashtirish


Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli


Download 21.76 Kb.
bet5/8
Sana07.02.2023
Hajmi21.76 Kb.
#1175851
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
MakroiQtisodiy tahlil va prognozlashtirish-fayllar.org

4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli

Tendensiya ekstrapolyasiyalashni statistik tarzda tahlil qilishda harakatlarning izchilligi quyidagilardan iborat:
vazifalar aniq qo‘yilishi, prognoz qilinayotgan ob’ektning mumkin bo‘lgan rivojlanishi to‘g‘risida gipotezalarni ilgari surish, mazkur ob’ektni rivojlantirishga ko‘maklashuvchi va to‘sqinlik qiluvchi omillarni muhokama qilish, zarur ekstrapolyasiyani va uning lozim bo‘lgan uzoqliligini aniqlash lozim;
ko‘rsatkichlar tizimini tanlash, har bir alohida ko‘rsatkichlarga ta’alluqli turli o‘lchov birlikni birxillashtirishlozim;
ma’lumotlarni yig‘ish va tizimlashtirish lozim. Ularni tegishli jadvallarga kiritishdan avval ma’lumotlarning bir xilligi va ularni taqoslama qilishga moyil bo‘lganligi yana bir bor tekshiriladi: ayrim ma’lumotlar seriyali buyumlarga ta’alluqli, boshqalari esa faqatgina qurilma ob’ektlarni tavsiflab berishi mumkin;
yuqorida sanab o‘tilgan talablar bajarilsa, navbatdagi vazifa ma’lumotlarni statistik tarzda tahlil qilish va bevosita ekstrapolyasiya qilish chog‘ida o‘rganilayotgan ko‘rsatkichlarning o‘zgarish tendensiyasi yoki sabablarini aniqlash lozim.
1)
2)

3)
4)


4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli


Trend deb qandaydir tasodifiy ta’sirlardan erkin bo‘lgan vaqt makonda harakatlarning asosiy qonuriyatlarining tafislotiga aytiladi.

Trend – bu iqtisodiy ko‘rsatkichlar o‘zgarishining uzoq muddatli tendensiyasi. Prognozlash modelini ishlab chiqish paytida trend prognoz qilinayotgan vaqt qatorining asosiy tarkibiy qismiga aylanadi. O‘z navbatida, u ham boshqa tarkibiy qismlardan iborat. Bunda natija bevosita vaqt o‘tishi bilan bog‘langan. Taxmin qilinadiki, vaqt orqali barcha asosiy omillarni ifodalashi mumkin.

4. Prognozlashning ekstrapolyasiya usuli

4.1 Ekstrapolyasiya usullarini qo‘llash sharoitlari

Ekstrapolyasiya usullari:
funksional va korrelyasion aloqalar asosidagi ekstrapolyasiya
egri egiluvchan ekstrapolyasiya
taqqoslama usullar yordamidagi ekstrapolyasiya



Download 21.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling