Maksvell qonunlarining kashf qilinishidan keyin, ushbu qonunlar o‘sha zamonda


Download 229.31 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/7
Sana06.11.2023
Hajmi229.31 Kb.
#1750988
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Elektromagnit nurlaridan himoyalanish

Infraqizil to‘lqinlar: 
Elektromagnit spektrining ushbu qismidagi to‘lqinlar, uzunligiga ko‘ra 1 mm dan 
boshlab, 8000 atom diametri (taxminan 800 nm) gacha bo‘lgan uzunlikdagi 
elektromagnit nurlanishlarini o‘z ichiga oaldi. Ushbu diapazonga oid nurlarni inson 
bevosita o‘z tanasi - terisi orqali his qila oladi. Ya'ni, ushbu diapazonni biz issiqlik 
tarzida sezamiz. Agar siz qo‘lingizni olovga, yoki, qizib turgan biror buyumga 
yo‘naltirsangiz, uning haroratining taftini his qilasiz. o‘sha buyumdan, yoki olovdan 
taralayotgan mazkur taft, issiqlik aynan biz ta'kidlayotgan infraqizil nurlanishning 
o‘zginasidir. Ayrim jonivorlarda, masalan ilonlarning ba'zi turlarida, o‘ljasining 
tanasidan taralayotgan issiqlik - infraqizil nurlanishlariga qarab, uning qayerda va 
qanday vaziyatda turganini aniqlash imkonini beruvchi tana a'zosi ham mavjud. 
Yer yuzasidagi deyarli barcha-barcha unsurlar infraqizil nurlanishlar diapazonida 
elektromagnit to‘lqinlar taratishi boisidan, infraqizil nurlanishlar detektorlari
zamonaviy qidiruv tizimlari hamda navigatsion asboblar ishlab chiqarish 
sohalaridan katta ahamiyat kasb etadi. Tungi kuzatish asboblarining aksariyati 
infraqizil nurlanishlarni qayd etuvchi datchiklar bilan jihozlangan bo‘lib, ular 
bizga «qorong‘uda ko‘rish» imkonini beradi. Bunday asboblar orqali nafaqat 
odamlarni yoki jonivorlarni, balki, texnika, hamda, boshqa inshootlarning 
joylashbuvini ham aniqlash imkoni mavjud. Kunduzgi issiqlikdan qizib olgan 
texnika va inshootlar, termodinamika qonunlariga ko‘ra, tunda atrof sovigach
o‘ziga singdirib olgan issiqlikni tashqi muhitgan tarata boshlaydi. Infraqizil 
detektorlar esa aynan shu narsani «ilg‘ab» oladi. Bunday asboblar va detektorlar 
harbiy maqsadlarda va qutqaruv ishlarini tashkillashda juda katta asqotadi. Xususan, 
ko‘chki, yoki, vayronalar ostida qolgan tirik odamlarni izlab topishda, ularining 
tanalari taratayotgan issiqlik - infraqizil nurlanishni shunday detektorlar vositasida 
qayd etiladi va ularning turgan joyi aniqlanadi. 

Download 229.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling