“Maktabgacha talim-tarbiyani tashkil etish” fani Mavzu: Tarbiya turlari va uning shaxs kamolotiga ta`siri. Ma`ruzachi: p.f.n., dotsent L.R.Mirjalolova Toshkent - 2022 Reja - Shaxsni rivojlantirish haqida tushuncha.
- Bola shaxsini rivojlantirishda tarbiyaning roli.
- Bolani tarbiyalash va rivojlantirishda faoliyatning roli.
- Maktabgacha ta'lim tashkilotlarida mehnatni tashkil etish
Shaxsni rivojlantirish haqida tushuncha - «Shaxs» - kadrlar tayyorlash tizimining bosh sub`ekti va ob`ekti, ta`lim sohasidagi xizmatlarning iste`molchisi va ularni amalga oshiruvchidir.
- Shaxs – muayyan jamiyatning a`zosidir.
- Shaxsning kamol topishida va uning xulqida ijtimoiy va biologik omillarning ta'sir kuchi hamisha ham bir xil bo‘lavermaydi. Chunki uning xulqiga, munosabatlariga vaziyat ham ta`sir etadi.
- Shaxsning kamolga yetishida nasl-irsiyat, ijtimoiy muhit, ta`lim-tarbiya muhim ahamiyatga ega.
- Shaxs qaysi jamiyatda yashasa, o‘sha jamiyat hayotidagi qonun-qoidalarga asoslanib kamol topadi.
- Har bir odam shaxs sifatida turlicha namoyon bo‘ladi. U o‘zining xarakteri, qiziqishi, qobiliyati, aqliy rivojlanganlik darajasi, ehtiyoj va mehnat faoliyatiga munosabati bilan farqlanadi.
Rivojlanish - Rivojlanish kishidagi jismoniy, ruhiy va ijtimoiy jarayon bo‘lib, u barcha tug‘ma va egallangan miqdor va sifat o‘zgarishlarini o‘z ichiga oladi.
- Jismoniy rivojlanish bo‘yicha o‘sishi, vazinning ortishi, sezgi a'zolarini mukammallashuvi, harakatlarni to‘g‘ri boshqara bilish bilan bog‘liqdir.
- Ruhiy rivojlanishda esa kishi shaxsidagi psixologik sifatlar va belgilarning shakllanishi, emotsional, irodaviy, bilish jarayonida muhim o‘zgarishlar ro‘y beradi.
- Bolaning ijtimoiy rivojlanishi u ijtimoiy hayotda qatnasha boshlaganda uning xulqida, tevarak-atrofga bo‘lgan munosabatida namoyon bo‘ladi.
Shaxsning irodaviy sifatlari - Kishining irodasi o`z sifatlari, ya`ni kuchi, axloqiyligi, mustaqilligi jihatidan turlicha namoyon bo`ladi.
- Iroda ma`lum kuchga ega bo`ladi, ba`zi hollarda irodasi kuchli, boshqa hollarda esa kuchsiz namoyon bo`ladi. Kuchli irodaga kosmonavtlarning irodasi misol bo`ladi.
- Kishi irodasining kuchsizligi uning juda arzimas qiyinchiliklarining ham yenga olmasligida ko`rinadi. Masalan, biror ishni bajarishga yoki biror ishni boshlashga o`zini majbur qila olmaydi.
- Iroda kuchi - o`zini tuta bilishda, jasurlik, qat`iyat, matonat va chidamlilikda namoyon bo`ladi.
- O`zini tuta bilish - kishining oldiga qo`ygan maqsadlarining amalga oshirishga qarshilik qiladigan ichki holatini (og`riq hissini, toliqish, qo`rquv va g`azab) yengishda ko`rinadigan irodadir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
