Ma’lumotlar bazasi a. D. Dilshodov

3-bosqich
ida (70-yillar
boshida) yuqorida aytganlarni amalga oshirishga
o’rinishlar
bo’ldi. Bu vaqtda ma’lumotlar bazasini boshqarishning dastur
ta’minoti (MBBT) paydo bo’ldi. MBni boshqarish uchun ma’-
lumotlar bazasini boshqarish tizimlari ishlatiladi (MBBT).

---

Ma’lumotlarni modellar ko’rinishida ifodalanishining kiritilishi
to’rtinchi bosqich
ning farqli xususiyatidir. Bu paytda dastur-
chilarning
ma’lumotlar to’g’risidagi tasavvurlari kabi, ma’lu-
motlarning fizik saqlanishi va tashkil etilishi ham
o’zgaradi,
ma’lumotlar modeli o’zgarmasdan qolishi yoki ular qayta ish-
lashning
qo’shimcha usullarini yoki ma’lumotlarning qo’shim-
cha turlarini kiritish maqsadida
o’zgartirilishi mumkin.

---

MBBT 
deb -
MBni yaratish, ishlatish va ko’pchilik foydalanuv-
chilar 
tomonidan birgalikda foydalanishni ta’minlovchi tillar va 
dasturiy ta’minotlari to’plamiga aytiladi.
MB
deb -
ob’ektlar holatini, ularning qaralayotgan soha pred-
metidagi 
munosabatini akslantiruvchi ma’lumotlar to’plamiga 
aytiladi.
Ma’lumotlar bazasi 
– bu o’zaro bog’langan va tartiblangan 
ma’lumotlar majmuasi bo’lib, u qurilayotgan ob’ektlarning 
xususiyatini
, holatini va ob’ektlar o’rtasidagi munosabatni 
ma’lum sohada tavsiflaydi.

---

Ma’lumotlar bazasi (date base) 
– bu kompyuterning tashqi 
xotirasida saqlanadigan, har qanday jismoniy, ijtimoiy, statis-
tik
, tashkiliy va boshqa ob’ektlar, jarayonlar, holatlarning o’z-
aro 
bog’liq va tartiblashtirilgan majmuidir.