Ma'lumotlarning relyatsion modeli (mrm)

Ma'lumotlarning relyatsion modeli (MRM)

Mundarija

Ma'lumotlarning relyatsion modeli (RMD)

Asosiy tushunchalar

Ma'lumotlar turi

Domen

Aloqalar kontseptsiyasi

O'zaro munosabatlarning xususiyatlari

RMD ning afzalliklari va kamchiliklari

Relyatsion algebra amallari

Boshqa ma'lumotlar modellari

Ma'lumotlarning ob'ektiv-relyatsion modeli

Ob'ektga yo'naltirilgan ma'lumotlar modeli

Ma'lumotlarning relyatsion modeli 1970 yilda matematik Edgar Kodd (Codd EF) tomonidan taklif qilingan. RMM - bu eng keng qo'llaniladigan ma'lumotlar modeli va to'plamlar nazariyasi yordamida nazariy asos ishlab chiqilgan uchta asosiy ma'lumotlar modellaridan bittasi hisoblanadi.

Asosiy tushunchalar

Relyatsion ma'lumotlar bazalarining asosiy tushunchalari ma'lumotlar turi, domen, atribut, kortej, birlamchi kalit va munosabatlar hisoblanadi. Dastlab, ushbu tushunchalarning ma'nosini biror tashkilotning xodimlari haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan XODIMLAR munosabati misolida qaraymiz:

Ma'lumotlar turi

Ma'lumotlarning relyatsion modelidagi ma'lumotlar turi tushunchasi dasturlash tillarida ma'lumotlar turi tushunchasiga to'liq mos keladi. Odatda zamonaviy relyatsion ma'lumotlar bazalari belgili, sonli ma'lumotlar, bit qatorlari, ixtisoslashtirilgan sonli ma'lumotlarni (masalan, "pul"), shuningdek maxsus (sana, vaqt, vaqt oralig'i) ma'lumotlarni saqlashga ruxsat beradi. Ma'lumotlarning abstrakt turlari bilan relyatsion tizimlarning imkoniyatlarini kengaytirishga yondashuv faol rivojlanmoqda (masalan, Ingres / Postgres oilalari tizimlari tegishli imkoniyatlarga ega). Qaraydigan misolimizda uch turdagi ma'lumotlar bilan ish ko‘rilayapdi: belgilar qatorlari, butun sonlar va “pul”.

Domen

Domen tushunchasi ma'lumotlar bazalari xos tushuncha bo‘lib, ayrim dasturlash tillaridagi qismiy tiplar tushunchasiga o'xshashliklari mavjud. Umuman olganda, domen, uning elementlari tegishli bo'lgan ma'lum bir tayanch ma'lumotlar turi, ma'lumotlar turi elementiga qo'llaniladigan ixtiyoriy mantiqiy ifodani berish orqali aniqlanadi. Agar bu mantiqiy ifoda hisoblanganda “chin” natija bersa, ma'lumotlar elementi domen elementi hisoblanadi.

Domen tushunchasining eng to'g'ri intuitiv talqini bu domenni uchbu tipdagi qiymatlarning qabul qilinadigan potentsial to'plami sifatida tushunishdir. Masalan, bizning misolimizdagi “Nomlar”domeni belgilar qatori tayanch tipida aniqlangan, ammo uning qiymatlari faqat nomlarni ifodalaydiigan satrlardan iborat bo‘ladi.

Domen tushunchasining semantik ma’nosini ham ta'kidlash kerak bo‘ladi, yani ma'lumotlar bir xil domenga tegishli bo‘lganda taqqoslash mumkin bo‘ladi. Bizning misolimizda "Ruxsatnoma nomeri" va "Bo‘lim nomerii" domenlari butun sonlar tipi tegishli, ammo ularni taqqoslash mumkin emas.

Munosabat tushunchasi

Shunday qilib, RMM ning asosiy strukturasi - bu domenlarning dekart ko‘paytmasiga asoslangan munosabatlar. Domen - bu ma'lumotlar elementi qabul qilishi mumkin bo'lgan qiymatlar to'plami (masalan, butun sonlar to'plami, sanalar to'plami, N uzunlikdagi belgilar kombinatsiyasi to'plami va boshqalar). Domenni elementlarni sanab, qiymatlar doirasini, funktsiyani va boshqalarni ko'rsatib belgilash mumkin.

D₁, D₂,…, D_k ixtiyoriy cheklli (turli xil bo‘lishi talab etilmaydigan) to'plamlar (domenlar) bo'lsin. Ushbu to'plamlarning dekart ko'paytmasi quyidagicha aniqlanadi:

D₁xD₂x ... xD_k = {(d₁, d₂, ..., d_k) | d_i D_i, i = 1,…, k}.

Shunday qilib, dekart ko'paytma berilgan to'plam elementlari qiymatlarining barcha mumkin bo'lgan kombinatsiyalarini olishga imkon beradi.

Misol. D1 = (1, 2), D2 = (A, B, C) domenlari uchun dekart ko'paytma D = D1xD2 quyidagicha bo'ladi: D = {(1, A), (1, B), (1, C), (2, A), (2, B), (2, C)}.

Domenlarning dekart ko'paytmasi qismiy to'plami munosabatlar deb ataladi.

Munosabat ma'lum turdagi mohiyatlar to'g'risidagi ma'lumotlar iborat bo‘ladi. Buni bir misol bilan tushunishga xarakat qilamiz. Agar uchta domenlarning Lavozim("direktor", "buxgalter", "haydovchi", "sotuvchi"), Ish_haqi(x|20000≤x≤80000), Ustama (1.1, 1.2, 1.3) dekart ko'paytmasini yaratadigan bo'lsak, unda 4 * 60001 * 3 = 720012 kombinatsiyasi xosil bo‘ladi. Ammo aslida "Statlar jadvali" munosabati har bir lavozim bittadan satr o'z ichiga oladi; aynan domenlarning dekart ko'paytmasining qismiy to‘plami hisoblanadi.

Munosabatning elementlari kortejlar (yoki yozuvlar) deb nomlanadi. Munosabatning har bir korteji muayyan turdagi moxiyatning bitta nusxasiga mos keladi. Kortej elementlari odatda atributlar (yoki maydonlar) deb nomlanadi.