Mamatkarimov humoyunning "ekonometrika asoslari" fanidan tayyorlagan

---

MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY
UNIVERSITETI JIZZAX FILIALI
“IQTISODIYOT” YO‘NALISHIDAGI 921.20-GURUH TALABASI
MAMATKARIMOV HUMOYUNNING “EKONOMETRIKA
ASOSLARI” FANIDAN TAYYORLAGAN
MUSTAQIL
ISHI
Mavzu: Ekonometrik modellashtirishda qo’llaniladigan amaliy
dasturlar paketlarining xususiyatlari
Bajardi:
Mamatkarimov H
Qa’bul qildi:
Muxtarov B
JIZZAX 2023

---

EKONOMETRIK MODELLASHTIRISH QO'LLANILADIGAN
AMALIY DASTURLAR PAKETLARINING XUSUSIYATLARI
Reja:
1. Iqtisodiyotda modellashtirish asoslari.
2. Iqtisodiyotda modellarning tasnifi
3. Iqtisodiyotda modellashtirish bosqichlari

---

Zamonaviy iqtisodiyot nazariyasi ham mikro-, ham
makroiqtisodiyotdatabiy, zaruriy element sifatida matematik
modellar va usullarni o’z ichiga oladi.Matematikada iqtisodiyotda
foydalanish iqtisodiy o’zgaruvchilar va ob’ektlarningeng muhim,
ahamiyatli
bog’lanishlarni
ajartishga
va
formal
tasvirlashga,iqtisodiyot nazariyasining qoidalari, tushunchalari va
xulosalalarini aniq va lo’ndabayon qilishga imkon beradi. Bunda
modellar va modellashtirish muhim o’rintutadi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Oliy ta’lim
muassasalalaridata’lim sifatini oshirish va ularning mamlakatda
amalga oshirilayotgan kengqamrovli islohotlarda faol ishtirokini
ta’minlash bo’yicha qo’shimcha choratadbirlar to’g’risida”gi
05.06.2018
yilda
qabul
qilingan
PQ-3775
sonli
Qarorida“Hududlarda yangi oliy ta’lim tashkil etish, kadrdlar
tayyorlashning zamonaviyta’lim yo’nalishlari va mutaxassisliklari
hamda sirtqi va kechki bo’limlariningochilishi, oliy ta’lim
muassasalalarida
qabul
kvotalarining
oshirilishi
mazkuryo’nalishlardagi muhim islohotlar hisoblanadi.
Oliy ta’lim muasasalari innovatsion va texnologik g’oyalar
bilan fikralmashadigan muloqot markazlarida aylanmagan, tegishli
sohalarda mavjudmuammo va kamchiliklarni tizimli o’rganish,
tashkil qilish va ularning yechimibo’yicha taklif kiritish borasida
professor o’qituvchilar, yosh olimlar vatalabalarning tashabbus
ko’rsatishlari uchun zarur shart-sharoitlaryaratilmagan”ligi takidlab
o’tilgan.

---

Model- bu shunday moddiy yoki xayolan tasavvur ыilinadigan
ob’ektki,qaysiki tadqiqot jarayonida haqiqiy ob’ektning o’rnini
shunday bosadiki, unibevosita o’rganish haqiqiy ob’ekt haqida
yangi bilimlar beradi. Modellarniqurishda tadqiq qilinayotgan
hodisani belgilovchi muhim omillar aniqlanadi vaqo’yilgan
masalani yechish uchun muhim bo’lmagan qismlar chiqarib
tashlanadi.
Ilmiy izlanishlarda modellashtirish qadimgi zamonlardanoq
qo’llanilaboshlandi va asta sekin ilmiy bilimlarning qurilish va
arxitektura, astranomiya,fizika, ximiya, bilologiya va pixoyat,
ijtimoiy fanlar kabi tabora yangi sohalariniqamrab ola boshladi.
Birinchi matematik modellar F.Kene, A.Smit (klassikmakroiqtisodiy
model), D.Rikardo (xalqaro savdo modeli) tomonidan ishiatilgan.
XX asr zamonaviy fanning amalda barcha sohalarida
modellashtirish usuliga katta muvaffaqiyatlar va obro'-e'tibor
keltirdi.
Turli iqtisodiy hodisalarni o'rganish uchun ularning iqtisodiy
modellar deb ataluvchi soddalashtirilgan formal tasvirlaridan
foydaianiladi iste'moltanlovi modellari, firma modellari, iqtisodiy
o'sish modellari, tovar va moliyabozorlaridagi muvozanat modellari
va boshqa ko'p modellar iqtisodiymodellarga misol boiadi.