Mamatkarimov humoyunning "ekonometrika asoslari" fanidan tayyorlagan

Iqtisodiyotda matematik model — bu iqtisodiy ob'ektlar
yokijarayonlarni tahlil qilish yoki boshqarish maqsadida ularning
matematiktasvirlanishi, ya'ni iqtisodiy masalaning matematik yozuvi,

---

Iqtisodiy ob'ektningmatematik modeli — bu uning funksiyalar,
tenglamalar,
tengsizliklar,mantiqiy
munosabatlar,
grafiklar
majmuasi ko'rinishidagi aks ettirilishidir. Bundayaks ettirish
o'rganilayotgan
ob'ekt
elementlarining
munosabatlari
to’plaminimodel elementlarining shunga o'xshash munosabatlariga
birlashtiradi.
Iqtisodiy-matematik modelllarni amaliyotda qo'llash usullari
iqtisodiymatematik usullar deb ataladi, Iqtisodiy-matematik usullar
(IMU) iqtisodiyotnio'rganish uchun birlashtirilgan iqtisodiy va
matematik fanlarning uyushmasidir.Bu tushuncha fanga XX asrning
60-yillarida akademik V.S.Nemchinovtomonidan kiritilgan bo'lib
IMU iqtisodiyot, matematika va kibernetikaningtutashishida hosil
bo'lgan.
2. Iqtisodiyotda modellarnmg tasnifi
Modellashtirish va modellar o'zining turli sohalardagi
tadbiqlariga qarab,moddiy va abstrakt kabi sinflarga bo'linadi.
Moddiy modellar asosan o'rganilayotgan ob'ekt va jarayonni
geometrik,fizik, dinamik yoki funksional tavsiflarini ifodalaydi.
Masalan, ob'ektningkichiklashtirilgan rnaketi (masalan, litsey, kollej,
universitet) va turli xi! fizik, ximik va boshqa xildagi maketlar
bmiga rnisol bo'la oladi. Bu modellaryordamida turli xi! texnologik
jarayonlarni optimal boshqarish, ulamijoylashtirish va foydalanish

---

yoilari o'rganiladi. Umuman olganda, moddiymodellar tajribaviy
xarakterga ega bo’lib, lexnika faniarida keng qo'llaniladi.
Ammo moddiy modeliashtirishdan iqtisodiy maslalarai yechish
uchunfoydalanishda ma'lum chegaralanishlar mavjud. Masalan,
iqtisodiyotni birorsohasini o'rganish bilan butun iqtisodiy ob'ekt
haqida xuiosa chiqaribboimaydi. Ko'pgina iqtisodiy masalalar uchun
esa moddiy modellar yaratishqiyin bo'iadi va ko'p xarajat talab etadi.