Sinergetik yondashuv tashkil etilishi murakkab bo'lgan dinamik tizimlarning o'zini-o'zi tashkil etish va rivojlantirish qonuniyatlarini aniqlashga imkon beradi (L.A.Bayev, S.L.Kurdyumov, A.I.Prigojiy, U.R.Eshbi va boshqalar). Bunday yondashuv ochiq tizimlarning (jumladan, ijtimoiy-pedagogik tizim sifatida inson, maktabgacha ta'lim muassasasining) hayotiy faoliyati mohiyatini ochib beradi, o'zini-o'zi tashkil etishi hisobidan tashqi muhit bilan ularning faol hamkorlik qilishida namoyon bo'ladi.
Maktabgacha ta'lim muassasasida ta'lim sifatini takomillashtirish mexanizmini tushunish uchun maktabgacha ta'lim tizimlari faoliyat ko'rsatishining o'ziga xosligini hisobga olib, aniqlashtirilgan sinergetik yondashuvning yetakchi qoidalari muhim metodologik ahamiyatga egadir:
1. Takomillashtirilayotgan tizimlarning alohidaligi holatini tan olish, unga muvofiq maktabgacha ta'lim muassasasi rivojlanishining o'z tendensiyalariga mos kelmaydigan "imperativ tashqi boshqarish" (T.I.Davidenko, T.I.Shamova) kam samarali hisoblanadi.
Takomillashtirishni maqsadli va qadriyatli tashkil etishning zarurligini (ularning maqsadga muvofiq uyg'unligida) asoslash (maktabgacha ta'lim muassasasining o'z ehtiyojlariga, shuningdek, bu ta'lim jarayoni ishtirokchilarining manfaatlari va ehtiyojlariga javob beradigan).
O'zini-o'zi boshqarib rivojlanadigan manba sifatida barqarorlik va o'zgaruvchanlik o'rtasidagi ziddiyatni ajratib ko'rsatish, u bir tomondan, maktabgacha ta'lim muassasasisida maqbul natija olishni ta'minlaydigan o'z asosiy xususiyatlarini saqlab qolishda, boshqa tomondan esa, tashqi va ichki resurslardan samarali foydalanish vositasida rivojlanishga uning o'zini yo'naltirishda ifodalanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |