“Ma’mun univetsiteti” ntmning ijtimoiy gumanitar fanlar fakulteti tarix va psixologiya fanlar kafedrasi tarix yo‘nalishi 22/7-guruh talabasi sultanova mohichehra


Download 174.69 Kb.
bet4/6
Sana22.04.2023
Hajmi174.69 Kb.
#1382386
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Sultonova Mohichehra

0,04095=0,00004095kg

2

1 misqol=100 arpa doni

1-102

4,095g =0,004095 kg

3

1 qadoq =100 misqol

1

409,5 g = 0,4095 kg

4

1 kumush tosh = 250 misqol

2,5

1023,75r =1,02375 kg

5

1 oltin tosh = 500 misqol

5

2047,50 g = 2,0475 kg

6

To'rtdan bir pud 1000 misqol

10

4095,0 g =4,095 kg

7

Yarim pul =2000 misqol

20

8190,0 g = 8,190 kg

8

1 pud = 4000 misqol

40

16380,0 g = 16,38 kg

9

l kichkina botmon=8 pud

320

131040 g = 131,04 kg

10

1 botmon = 10 pud

400

163800 g =163,80 kg

11

1 katta botmon = 16 pud

640

262080 g = 262,08 kg

12

1 eng katta botmon = 20 pud (bu
ko'pincha botmon – motmon deb ham ataladi.

800

327600 g = 327,60 kg

Pitl – og‘irlik o‘lchov birligi, Agar 1 xorazm dirhami = 3,125g ligi hisobga olinsa, u holda 1 pitl = 330x3,125 = 1031,25g bo‘ladi. Beruniy va ibn Sino asarlarida 1 ritl = 340 gramm deb berilgan.
Misqol - og'irlik o'lchovi va o'lchov birligi mamlakatimizda, shuningdek, boshqa ba'zi mamlakatlarda qo'llanilgan.
Qadoq - og'irlik o'lchov birligi. Juda qadimdan qo'llanilib keladi. l qadoq = 409,512 g. Qiymat jixatidan 1 funtga teng bo'lgan ; 1 qadoq = l funt. Funtning qiymati ishlatilishi joyiga qarab har xil bo'lgan.
Kumush toshi - og'irlik o'lchov birligi; qiymati 250 misqolga teng. Qobul toshi bo'yicha yarim serga teng . Agar bir misqol o'rtacha 4,5 g bo'lsa, 1 kumush toshi 1125 g ga teng bo'ladi. l kumush toshi -250 misqol =1125 g =1,125 kg. Lekin 1 misqol aslida 4,09512g ekanligi hisobga olinsa, 1 kumush toshi =1023,78 g =1024 g = 1,024 kg ga, ya'ni 2,5 qadoqqa teng.
Pud-og'irlik o'lchov birligi. Qiymati 40 qadoqqa teng. 1 pud = 40 qadoq = 40x0,409512=16,38048 = 16,3805 kg.
Oltin toshi-og'irlik o'lchov birligi; qiymati 500 misqolga teng. Qobul toshi bo'yicha 1 serga teng. Agar 1 misqol o'rtacha 4,5 g deb hisoblansa, u holda 1 oltin toshi= 500 misqol = 2255 g= 2,250 kg. Bordiyu, misqolning 4,09 g li qiymatidan foydalanilsa, unda 1 oltin toshi =500x4,09=2,045 kg bo'ladi. Bu shu kungacha saqlangan 5 qadoqli toshning og‘irligiga teng.
Chaksa -og'irlik o'lchov birligi. U asosan, 1 pudning 1/3 yoki ling 1/16 bo'lagiga teng bo'lgan. Turli joyda turlicha og'irlikni bildirgan.
Qafiz - og'irlik o'lchov birligi. O‘rta Osiyoning ba'zi viloyatlarida taxminan 10- asrdan boshlab qollanila boshlagan. Og'irligi 1 jaribning o'ndan biriga teng bo'lgan. Agar jarib - 100 kg deb olinsa, u holda 1 qafiz =1/10 jarib = l/10 x l00 =10kg bo'ladi.
Botmon (o'zbekcha) - l)O'zbekistonning turli yerlarida (Xorazmdan boshqa) ikki puddan 11 pudgacha (1 pud-16,38 kg) bo'lgan og'irlik o'lchovi. 2). Xiva xonligida bir botmon 4411 misqolga barobar keluvchi og'irlik o'lchovi; 3). Taxminan 1 desyatinaga teng bo'lgan
Mann - og'irlik o'lchov birligi; juda qadimdan qo'llanilib kelgan. Dunyoning juda ko'p mamlakatlarida, shu jumladan respublikamiz hududida qo'llanilgan. Respublikamiz hududida qo'llanilgan mann, misqol yoki qadoq, boshqa davlatlardagi mann dirhamga asoslangan.

Download 174.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling