Manbashunoslik

11.5.4. «Asomiyi navadu du firqayi o ‘zbck»
«Asomiyi navadu du firqayi o'zbek» («To‘qson ikki o ‘zbek firqasining 
nomlari» t o ‘rt nafar mustaqil asar « M a jm a ’ al-g‘aroyib», «Solnomayi 
xoja Abdulhakim Termiziy», «Tarixchiyi Somiy» va nomi aniq b o ‘lmagan 
geo-kosmografik asar bilan bir m uqovada, 0 ‘zR FA Sharqshunoslik 
in s t itu t i f o n d id a g i 1 3 3 0 -r a q a m li k i t o b t a r k i b i d a m av ju d . U n d a
Chingizxondan to Ashtarxoniy Abulfayzxon (17 1 1 -1 7 4 7 ) davrigacha 
kec hgan vo q ea la r qisqacha bayon etiladi. «S olnom ayi A b u lh ak im
Termiziy»dan keyin «Asomiyi navadu du firqayi o ‘zbek» asari boshlanadi 
va o ‘zbek xalqi tarkibiga kirgan 92 qavm ning nomi keltiriladi. U lar 
quyidagilardir: ming, yuz, qirq, o ‘ng, unkajot, jaloir, saroy, xitoy, qipchoq, 
naym an, chaqm oq, urm oq, tudaq, b o ‘ston, samarchiq, qalmoq, qorliq, 
qatag‘on, orlot, arg‘in, barlos, bo'ytay, kenagas, kelachi, buyrak, uyrot, 
qiyot, q o ‘ng‘urot, q o n g ‘li, o ‘z, julovchi, jusulovchi, kaji (xoji), o'tarchi, 
qirlovchi, juyut (jiyut), jid, chulchut, buyozit (bayozit), uymovut, keray, 
bag‘lon, long‘it, tangut, m a n g ‘it, marki, burkut, modi qiyot, o'kalan, 
olchin, qori, g'arib, shibirg'on, qishliq, turkm an, d o 'rm o n , tabai, tam , 
tobin, ramadan, miton, uyshun, b o ‘sa, haft, qirg‘iz, tatar, bochqir, suldus, 
kelovchi, dujor, jurat, badayi, o ‘g‘lon, quryuvut, chimboy, mehdi, chilkas,
115

---

uyg‘ur, farkon, nukus, q o ra tu sh lu b , yobu, torg‘il, ko‘xat, shuran, shirin, 
tam a, baxrin, keray, taxtiyon, m ug‘ol, qoyon.
XVII 
asrda o ‘tgan shoir Turdi Farog‘iy ham o ‘z b e k la ro ‘sha davrda 92 
qavmdan iborat ekanligini aytadi.
T o r ko‘ngillik beklar, m a n m a n demang, kenglik qiling,
T o ‘qson ikki bori o'zbek yurtidir, kenglik qiling!
Birni qipchoq-u, birni yuz, birni nayman demang,
Qirqu yuz, ming son b o l ib , bir jo n oyinlik qiling!
Bir yaqodin bosh chiqorib, barcha bir t o ‘ng‘a kirib,
Bir o ‘ngirlik, bir terezlik, bir yaqo-englik qiling!