Mаnevr svetоforlаrining lаmpаlаrini svetоdiodli modulini ishlаb chiqish
Manevr svetoforlarining ishlash tartibi bo‘yicha olib borilgan ilmiy
Download 1.8 Mb. Pdf ko'rish
|
мд Жуманиязов — копия
|
1.2. Manevr svetoforlarining ishlash tartibi bo‘yicha olib borilgan ilmiy
ishlar Dunyoda manevr svetoforlarining ishlash tartibi bo‘yicha bir qancha ilmiy izlanishlar, taqdiqotlar hamda turli xildagi ishlanmalar olib borilgan. Ushbu izlanishlar negizida manevr svetoforlarining stansiyadada harakati, manevr rahbarligi tushunchasi, manevrlarni ishlab chiqarishda ishchilarga qo‘yiladigan talablar, magistral va qabul qilish - jo‘nalish temir yo‘llarida manevralar harakati, vokzal postlarida xizmat ko‘rsatilmagan temir yo‘l stantsiyalaridagi manyovr ishlari hamda manevr tezligi tushunchalariga aloxida to‘xtalib o‘tishni joiz deb bildik. Manevr rahbarligi. Temir yo‘l stansiyalarida manevrlar faqat bitta xodimning ko‘rsatmasi bilan amalga oshiriladi. Manevrlarni boshqarish uchun javobgarlikni taqsimlash stantsiyasida yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘llarda xizmat ko‘rsatish va harakatlanishni tashkil qilish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomada ko‘rsatilgan. Manevrlarni amalga oshiradigan lokomotivning harakatini bitta xodim - ularning to‘g‘ri bajarilishi uchun mas’ul bo‘lgan manevralar boshlig‘i (murabbiy yoki bosh dirijyor) boshqarishi kerak. Chizma brigadasi yoki bosh dirijyor tomonidan xizmat ko‘rsatilmagan lokomotivning (o‘ziyurar maxsus temir yo‘l 11 harakatlanuvchi tarkibining) manyovr harakatlari ma’lum bir hududda manevralar ishlab chiqarishni tasarruf etish huquqiga ega bo‘lgan xodim tomonidan yoki uning ko‘rsatmasi bilan signalist (o‘tish punkti navbatchisi) tomonidan nazorat qilinadi. Ushbu sharoitda manyovr harakatlarini boshqarish uchun temir yo‘l stantsiyalari rahbarlari, ularning o‘rinbosarlari va boshqa xodimlar infratuzilma egasi yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘l egasi tomonidan belgilangan tartibda jalb qilinishi mumkin. Manevr ishi kompilyator yoki kompozitsiya jamoasi, shuningdek bosh dirijyor yoki dirijyor brigadasi tomonidan amalga oshiriladi. Mahalliy sharoitga qarab, kompozitsion guruh yoki bitta kompilyatorning manevrlari uchun belgi infratuzilma egasi yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘l egasi tomonidan belgilanadi. Manevralar bilan shug‘ullanadigan ishchilarni joylashtirish manevralar boshlig‘i tomonidan amalga oshiriladi. Manevrli lokomotivning bitta haydovchisiga xizmat ko‘rsatish lokomotiv turiga va mahalliy sharoitga qarab, infratuzilma egasi yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘l egasining ruxsati bilan amalga oshirilishi mumkin. Poezd quruvchisi yoki bosh konduktor manevr vazifasini faqat bitta manevr qiluvchidan olishi kerak. Manevr ishi uchun topshiriq aniq va aniq berilishi va manevr ishining boshlig‘i tomonidan har bir ishchi xodimga yetkazilishi kerak. Agar manevralarni ishlab chiqarish jarayonida rejalashtirilgan ish rejasini o‘zgartirish zaruriyati tug‘ilsa, manevrlarga jalb qilingan barcha ishchilar ushbu o‘zgarishlarning mohiyati bilan oldindan tanishib chiqishlari kerak. Manevr lokomotivining (vagonli yoki vagonsiz) bir manevr zonasidan boshqasiga harakatlanishiga faqat stantsiyaning navbatchisi yoki manevr dispetcherining tegishli postning navbatchi bilan oldindan kelishilganidan so‘ng, harakat olib boriladigan parkdagi navbatchining yoki mintaqada ishlaydigan poezd quruvchisi ruxsatnomasi bilan harakat qiladi. Manevrlarni ishlab chiqarishda ishchilarga qo‘yiladigan talablar: Manevrlar boshlig‘i: - manyovr ishlari uchun topshiriqlarni aniq va o‘z vaqtida bajarishi; 12 - manevrlar ishlab chiqarishda ishtirok etadigan barcha ishchilarning harakatlarini to‘g‘ri joylashuvi va izchilligini, ularni rejalashtirilayotgan manyovr ishlarini bajarish rejasi va usullari bilan tanishtirish asosida ta’minlash; - qat’iy ravishda qoidalar va yo‘riqnomaning talablariga muvofiq poezdlarni shakllantirish; - manyovr ishlarini poezdlar harakati xavfsizligi, manevrga jalb qilingan ishchilarning shaxsiy xavfsizligi, temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibi va yuklarning xavfsizligini ta’minlaydigan tarzda tashkil etish. Odamlar egallagan vagonlar va xavfli tovarlar ortilgan vagonlarda manevr ishlari juda ehtiyotkorlik bilan bajarilishi kerak. Navbatga kirishda kompilyator (bosh dirijyor) o‘z hududidagi yo‘llarda temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibining borligi va joylashishi bilan tanishishi, uning xavfsizligini ta’minlashning ishonchliligini tekshirishi, ushbu hudud uchun o‘rnatilgan xavfsizlik vositalari mavjudligiga ishonch hosil qilishi kerak. Manevr ishi boshlanishidan oldin manevr boshlig‘i quyidagilarni bajarishi shart: - manevrda qatnashadigan barcha ishchilar, shu jumladan lokomotiv brigadasi o‘z joylarida to‘liq kuchda bo‘lishiga ishonch hosil qilish; - poezd haydovchisini va manyovrlarda qatnashadigan temir yo‘l stantsiyasi xodimlarini bo‘lajak manevrlar rejasi va ularni amalga oshirish tartibi bilan tanishtirish; - manyovr poezdining harakatiga to‘siqlar mavjud emasligini tekshirish. Navbatchining yoki markazlashtirish posti operatorining ma’lum temir yo‘l trassasi uchun manyovr marshrutini tayyorlash bo‘yicha vazifasi, manevrlar boshlig‘i temir yo‘lning texnik jihozlanishiga qarab shaxsan o‘zi radioaloqa, ikki tomonlama park aloqasi, lokomotiv hushtaklari, qo‘l hushtaklari yoki boshqa vositalar orqali uzatishi mumkin. Stantsiyasida belgilangan tartibda yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘llarda xizmat ko‘rsatish va transportni tashkil qilish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomaga muvofiq, Ish jarayonida manevralar boshlig‘i: 13 - manyovr harakatlariga oid signallarni va ko‘rsatmalarni aniq va o‘z vaqtida uzatish; - manyovr harakatlari uchun kalitlarning o‘z vaqtida va to‘g‘ri tayyorlanishini nazorat qilish, markazlashtirish postlari operatorlari, navbatchi o‘tish postlari va lokomotiv mashinistlari tomonidan signal berish; - signallarning eng yaxshi ko‘rinishi va manevr poezdining harakatlanishi ta’minlanadigan joyda joylashgan bo‘lishi; - lokomotiv haydovchisi bilan radio aloqasi bo‘lmagan taqdirda (ishlamay qolishi yoki lokomotiv manyovr radio aloqasi bilan jihozlanmaganligi sababli), haydovchi yoki uning yordamchisi o‘zi tomonidan berilgan signallarni ko‘rishi mumkin bo‘lgan joyda bo‘ling; - temir yo‘l trassasining egri uchastkalarida yoki kam ko‘rinadigan sharoitda (tuman, qor bo‘roni, qor yog‘ishi va boshqalar) katta poezdlar bilan manevrlar qilishda poezdlar harakati xavfsizligini ta’minlash uchun qo‘shimcha choralar ko‘rishi; - noqulay sharoitlarda tez-tez haydovchiga signallarni va ko‘rsatmalarni radio orqali yetkazish; - temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibining tekshirilguncha va ta’mirlanmaguncha kesilgan o‘q bo‘ylab o‘tishini oldini olish; - poezdga yaqinlashishdan oldin, panjara signallari yo‘qligiga ishonch hosil qiling; - ushbu vagonlarning kutilayotgan to‘xtash vaqtidan qat’i nazar, temir yo‘l transportida xizmat ko‘rsatish va harakatni tashkil qilish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomada belgilanganidan kamroq stantsiyani xavfsizligi yoki xavfsizligi bilan tark etishga yo‘l qo‘ymaslik; - barcha vagonlar bir-biriga bog‘lanib, lokomotiv bilan bog‘langanligiga ishonch hosil qilmasdan va tormoz yoki boshqa himoya vositalari sozligini tekshirmas manyovr poezdining harakatlanishiga yo‘l qo‘ymaslik; 14 - manyovr poezdini yuklarni tushirish va tushirish joylarida harakatlantirishdan oldin, harakatlanish uchun hech qanday to‘siqlar yo‘qligiga ishonch hosil qiling; - yuk ortish va tushirish ishlari tugallanmagan vagonlar bilan manevralar faqat yuk ortish va tushirish ishlari uchun mas’ul xodim bilan kelishilganidan keyin amalga oshirilishi kerak; - stantsiya radio aloqasi vositalari yoki ikki tomonlama park aloqasi qurilmalari ishlamay qolgan taqdirda, ish boshlig‘i temir yo‘l stantsiyasida navbatchini xabardor qilishi va signallarni qo‘lda uzatish moslamalari bilan yuborishga tayyor bo‘lishi shart. Manevrlar boshlig‘i ishni temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibining temir yo‘l yo‘llarining qarama-qarshi uchi chegarasi ustunlaridan (izolyatsion bo‘g‘inlar yoki svetoforlar) chiqib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun tashkil qilishi kerak. Manevrlar boshlig‘ining harakatlarini parkning (temir yo‘l yo‘llarining) qarama- qarshi tomoni xodimlari bilan muvofiqlashtirish tartibi, ushbu talabning bajarilishini ta’minlovchi stantsiyasida yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘llarda xizmat ko‘rsatish va harakatni tashkil etish tartibi to‘g‘risidagi yo‘riqnomada o‘rnatiladi. Ta’mirlash brigadalari ayniqsa lokomotivlar brigadalari ish joylarida (yo‘l, signalizatsiya), yo‘lovchilar maydonchalari yonida, yuk omborlari temir yo‘l yo‘llarida, yuk tashish joylarida, yonilg‘i omborlarida, vagon va lokomotiv depolarida, fabrikalar, ustaxonalar va boshqalar hududida manevrlar qilishda hushyor bo‘lishlari kerak. Manevrlarni amalga oshirayotganda, tuzuvchi va dirijyor brigadalari ishchilariga katta hajmdagi va xavfli joylarda vagonning maxsus pog‘onasida bo‘lish taqiqlanadi, ularning ro‘yxati infratuzilma egasi yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘l egasi tomonidan belgilanadi. Manevrlarni ishlab chiqarishda lokomotiv brigadasi: - manyovr ishlari uchun topshiriqlarni aniq va o‘z vaqtida bajarishi; - berilayotgan signallarni diqqat bilan kuzatib borishi, signallarga va harakatlarga oid ko‘rsatmalarga aniq va o‘z vaqtida rioya qilishi; 15 - manevrlar xavfsizligi va temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibining xavfsizligini ta’minlashi zarur. Manevrlarni amalga oshiradigan lokomotiv, maxsus o‘zi yurar temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibining haydovchisi manevrlar boshidan shaxsan o‘zi, radio, ikki tomonlama park aloqa vositalari yoki qo‘l signalizatsiya moslamalari tomonidan berilgan signalni olmasdan lokomotivni yoki maxsus o‘ziyurar temir yo‘l harakat tarkibini harakatga keltirishga haqli emas. Manevrlarning boshini ko‘rsatish yoki signal berishdan tashqari, markazlashtirilgan manevr marshrutlarining burilish joylariga kirishdan oldin, haydovchi manevr svetoforining shaxsan ruxsat etilgan ko‘rsatkichi borligiga ishonch hosil qilishi kerak va agar manevrlar boshi orqali signal ko‘rinishi bo‘lmasa va markazlashtirilmagan o‘chirgichlarda bo‘lsa, u navbatchi postdan otishni o‘rganuvchilarning manyovr harakatlariga tayyorligi to‘g‘risida radioaloqa orqali signal yoki xabar olishi kerak. Manevrli svetoforlar bo‘lmaganida yoki markazlashtirilgan burilishlardan oldin svetoforni ochishning iloji bo‘lmagan taqdirda, haydovchi DSP stantsiyasidan (shaxsan, radio orqali, ikki tomonlama park aloqa vositalari yoki manevrlar boshi orqali uzatiladigan) manyovr harakatlariga burilishlarning tayyorligi to‘g‘risida xabar olishi kerak. Strelka va svetoforlarning elektr markazlashtirilishi bo‘lgan temir yo‘l stantsiyalarida kalitlarni markazdan mahalliy boshqaruvga o‘tkazishda, kalitlarga chiqish ushbu kalitlarni topshirish ishonib topshirilgan xodimning ko‘rsatmasi yoki signalida amalga oshiriladi. Lokomotivlarga xizmat ko‘rsatadigan va guruh poezdlari bilan ishlaydigan lokomotiv brigadalari, shuningdek manyovr ishlari uchun ajratilgan konduktor va yig‘uvchi brigadalar temir yo‘l stantsiyasida ko‘rsatilgan tartibni yoki jamoat bo‘lmagan temir yo‘l yo‘llarida xizmat ko‘rsatish va harakatlanishni tashkil etish to‘g‘risidagi yo‘riqnomani bilishlari shart. Manevrlarni amalga oshiradigan lokomotiv haydovchisiga manevrlar boshqaruvchisidan ularning xavfsizligi, radioaloqa, ikki tomonlama park aloqasi, manevralarda ishtirok etayotgan boshqa ishchi orqali uzatilishi to‘g‘risida xabar olmasdan, vagonlar turgan temir yo‘l yo‘lidan chiqib ketishi uchun harakatlanishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Lokomotiv haydovchi tomonidan manevrlar paytida 16 boshqariladi. Haydovchi lokomotivni boshqarish huquqiga ega bo‘lgan haydovchining yordamchisiga faqat lokomotivni boshqarishga yoki haydovchining zaxira nusxasiga faqat uning nazorati ostida ishonishi mumkin. Berilgan signallar, shuningdek radioaloqa yoki ikki tomonlama park aloqa vositalari tomonidan olingan ko‘rsatmalar haydovchi lokomotiv hushtagi yoki uzatilgan ko‘rsatmalarning qisqa takrorlanishi bilan tasdiqlashi kerak. Agar haydovchi signal yoki ko‘rsatmani to‘g‘ri qabul qilishiga ishonch hosil qilmasa yoki manyovr ishining rejasini bilmasa, u to‘xtab, vaziyatni bilishi kerak. Manevr tezligi. Manevrlar quyidagilardan oshmaydigan tezlikda amalga oshiriladi: - 60 km/soat - bitta lokomotivlar va orqada vagonlar o‘rnatilgan lokomotivlarning bo‘sh temir yo‘l izlari, kiritilgan va sinovdan o‘tgan avtomatik tormoz tizimlari bilan; - 40 km/soat - teplovoz orqaga bog‘langan vagonlar bilan harakatlanayotganda, shuningdek, bitta o‘ziyurar temir yo‘l harakatlanuvchi temir yo‘l temir yo‘llari bo‘ylab harakatlanayotganda; - 25 km/soat - vagonlarni bo‘sh temir yo‘l yo‘llarida, shuningdek tiklash va o‘t o‘chirish poezdlarida oldinga siljitish paytida; - 15 km/soat - odamlar, yukni kuzatib boruvchi konduktorlar va jamoalar egallagan vagonlar bilan, shuningdek pastki kattalikdagi katta o‘lchamdagi yuklar bilan haydashda; - 5 km/soat – xavfli harakatlarda, vagonlar kesimi yon bag‘irdagi parkning boshqa kesimiga yaqinlashganda; - 3 km/soat - teplovoz (vagonli yoki vagonsiz) vagonlarga yaqinlashganda. Manevr poezdlari va bitta lokomotivlarning 60, 40 va 25 km / soat tezlikda harakatlanishi faqat haydovchiga temir yo‘l trassasi erkinligi to‘g‘risida ogohlantirilganda amalga oshirilishi mumkin. Agar haydovchiga temir yo‘lning bo‘shligi to‘g‘risida xabar berilmasa, u holda alohida hushyorlik va tezlik bilan kuzatib borishi kerak, bu keyingi harakatlanish uchun to‘siq paydo bo‘lganda o‘z vaqtida to‘xtashni ta’minlaydi. 17 Magistral temir yo‘l yo‘llarida manevralar qilish yoki ularni kesib o‘tish, shuningdek kirish kalitlaridan chiqish har bir holatda faqat manevrlar amalga oshiriladigan temir yo‘l yo‘llari va o‘chirgichlarni yopib qo‘ygan holda tegishli kirish svetoforlari yopiq holda stantsiya navbatchisining ruxsati bilan yo‘l qo‘yilishi mumkin. Temir yo‘l stantsiyasining qabul qilish va jo‘nab ketish parklarida manevrlar faqat manyovr ishi uchun kompilyatorga (bosh dirijyorga) topshiriq berishda stansiyaning DSP tomonidan ko‘rsatiladigan temir yo‘l yo‘llarida (o‘qlarida) amalga oshirilishi mumkin. Poezdning temir yo‘l stantsiyasi chegarasidan tashqariga chiqib ketishi bilan manevralar qo‘shni stantsiyaning DNT va DSP-larining roziligisiz va haydovchiga berilgan belgilangan ruxsatisiz ikki yo‘lli uchastkalarda va bitta yo‘lda harakat qilish uchun yo‘l qo‘yilmaydi. Ikki yo‘lli uchastkalarda temir yo‘l stantsiyasi bo‘ylab temir yo‘l stantsiyasi chegarasidan tashqariga chiqib ketadigan manevralarga stantsiya navbatchisining og‘zaki ruxsati bilan DNT larning roziligi bilan yo‘l qo‘yiladi. Vokzal postlarida xizmat ko‘rsatilmagan temir yo‘l stantsiyalaridagi manyovr ishlari.Agar manyovr lokomotivi yuk zonalari temir yo‘l yo‘llariga, ko‘mir omborlariga, vagon yoki lokomotiv depolariga, ishlab chiqarish ustaxonalari va uchastkalariga, boshqa temir yo‘l yo‘llariga kirishi zarur bo‘lsa, stantsiyaning zarrachalar taxtasi yoki poezd ishlab chiqaruvchisi avval ushbu hududdagi ish rahbari yoki vakili bilan vagonlarni etkazib berish yoki olib tashlash imkoniyatlari to‘g‘risida kelishib olishlari kerak. Burilish punktlari tomonidan xizmat ko‘rsatilmaydigan joylarning temir yo‘llarida lokomotiv, manyovr poezdi, maxsus temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibi kelishidan oldin, shuningdek, bunday joylardan qaytayotganda poezd kompilyatori, u yo‘q bo‘lganda esa lokomotiv brigadasi (maxsus temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibi haydovchisi) o‘zlarining harakatlarini stantsiya DSP bilan muvofiqlashtiradilar, shuningdek, temir yo‘l yo‘llari va o‘chirgichlarning holatini sinchkovlik bilan tekshirib, harakatlanishda hech qanday to‘siqlar yo‘qligiga ishonch hosil qilishlari , temir yo‘l yo‘llarida turgan vagonlarni tekshirishlari, temir yo‘l harakatlanuvchi 18 tarkibida tormoz sozligini tekshirishlari, temir yo‘l yo‘llarida bo‘ladigan manevralar to‘g‘risida ogohlantirishi shart. Manevr lokomotivlari yoki poezdlarning stantsiyani temir yo‘l stantsiyalaridan stantsiyaning navbatchisining ruxsatisiz navbatchi post postlarida xizmat ko‘rsatilmaydigan joylardan chiqib ketish taqiqlanadi. Download 1.8 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|