Mantiqiy elementlar va ularning ishlash prinsiplari

4.Topshiriq: 2 ta knopka orqali svetodiodni yoqish, ya`ni knopkalarni hech bo’lmaganda birini bosganda svetodiod yonsin.

Ana endi bu topshiriqda biz «YOKI» elementidan foydalanamiz. Umuman olganda YOKI bog`lovchisini hayotda juda ko`p ishlatamiz.
Hayotiy misol:Agar meni telefonim yoki kompyuterim bo`lsa, men internetga kira olaman.
Qachonki kamida ikkalasidan biri bor bo`lsa,internetga kiradi.
Kompyuter tilida aytganda qachonki shartlardan hech bo`lmaganda biri rost ya`ni to`g`ri bo`lsa, jarayon bajariladi.
Dasturiy ko`rinishi:
If ( meni kompyuterim YOKI telefonim bo`lsa ){ internetga kira olaman ; }
Dasturlashda biz YOKI bog`lovchisini nomi o`zgaradi holos. Ya`ni mantiqiy element deyiladi.
Hayotiy misol: Men har doim o `qishga taksida YOKI avtobusda YOKI metroda qatnayman. Ya`ni qaysi biri to`g`ri kelsa shunda qatnaydi.
Dasturiy ko`rinishi;
If ( men taksida YOKI avtobusda YOKI metroda ){ o`qishga qatnayman; }

« ||, or » «YoKI» - mantiqiy qo'shish elementi

X va Y(ya`ni A va B) kirishlarga bir vaqtda “0” signali berilsa (ya'ni ulagichlar bir vaqtda ulanmagan holda bo'lsa), Z chiqishda “0” signali hosil bo'ladi (ya'ni lampa o'chgan holda bo'ladi). Kirishlardan birortasiga yoki bir vaqtda ikkalasiga «1» signali berilsa (ya'ni ulagichlardan biri yoki bir vaqtda ikkalasi ulansa), chiqishda «1» signali hosil bo'ladi (ya'ni lampa yorishadi).

Mantiqiy qo`shish amali shartlarning ichidaa birortasi rost ya`ni to`g`ri bo`lsa buyurilgan jarayon ishlaydi.
5.Topshiriq: 4 ta knopkadan qaysidir bittasi bosilganda svetodiod yonsin va ekranda qaysi biri yongani haqida ma`lumot chiqsin.


Knopkalar soniga qarab topshiriqni kengaytirish mumkin.
Ana endi aynan mantiqiy ma`lumotlarni e`lon qilishda alohida Mantiqiy toifa mavjud. Mantiqiy toifa ikki hil qiymat qabul qilishi mumkin: true (rost, 1) va false (yolg`on, 0). Mantiqiy ma`lumotlarni e`lon qilish uchun «boolen» ya`ni «bool» xizmatchi so`zidan foydalaniladi.