MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

şükrederseniz nimetimi artırırım,eğer şükretmiyerek nankörlük ederseniz, 
gerçekten azabım pek çetindir" buyrulmaktadır.(İbrahim 7)
Hani hayvanların yiyiceklerini Nefs-i Emmâ-re'nin kuvvetlenmesi için 
samanlıktan yollarlar. Nefs-i Mutmeinne'nin gıdası ise, erenlerin safranyağı deposu 
hâline gelmiş olan gönüllerinden gelir. Eğer erenlerin gönülleri safranyağı deposu 
değilse, niçin onların yüzleri safranyağı gibi sapsarı kesilmiştir.
Şimdi padişahın bineği için sana teslim edilen saman için dahi şükretmek 
lâzımdır. Nitekim "Eğer şükrederseniz nimetimi artırırım" (İbrahim 7) Âyet-i 
Kerimesinde bildirdiği gibi, eğer şükredersen o nimet artar, nankörlük edersen "Eğer 
73 Bu şiirin anlamı da Hz. Ali'nin şu sözünden alınmıştır. "Çanak ve çömleğin kırık veya sağlam olduğu, dışa 
vurulduğu zaman çıkardığı sesten anlaşıldığı gibi, insanların sağlam veya çürüğü de konuşturmak suretiyle 
anlaşılır" Bu sözün kaynağı için bak. Şerhu Nehcü'l-Belâga 4/548; ayrıca Zemahşeri'nin Rebiu'l-Ebrâr'ında 
da buna yakın sözler vardır. 
74 Bu şiirin kime âit olduğunu tesbit edemedik. 
75 Hadîs-i şerif olarak kabul edilen bu söz için bak: Künûzü'l-Hakâyık s.18; Ayrıca Hoca Eyyûb'un Mesnevi 
şerhinde de geçmektedir, s. 115. 

---

nankörlük ederseniz, gerçekten azabım pek çetindir" buyrulmuştur. Nankörlük ayrılığa 
sebebdir, ayrılık ise azabdır.
76
Yüce Allah Kur'an'da:
"Ey İman Edenler! Namaz kılmak istediğiniz zaman yüzlerinizi ve 
dirseklerinize kadar ellerinizi yıkayınız, başlarınıza meshedip, topuklarınıza 
kadar ayaklarınızı da yıkayınız!" buyurmaktadır. (Mâide 6)
Denizde yaşamaya ve denizde seyahat etmeye alışık olanlar, denizden kıyıya 
çıktıkları zaman, güneş onlara fazlaca tesir eder ve hasta olurlar. Ruh Yunus'unun 
zindanı olan balık karnında meydana gelen kokuşma ve bu balığın yaşadığı yer olan 
dünya denizinin karanlığındaki kokuşmadan meydana gelen rahatsızlıklar; bu 
temizlikle, yani elleri ve yüzleri yıkayıp abdest almakla giderilir.
Velayet soğukluktur, oradan geçtin mi öyle bir makama ulaşırsın ki, oraya 
varanlar "Orada ne güneş görürler ne de zemheri" (İnsan 13) âyetinin sırrına 
ererler. Fakat bu soğuk ülkede, şeyhin sıcak nefesi yardım etmedikçe, bu tür baş ve 
ayakla yol almaya imkan yoktur. Ama o sıcaklığın da, seni yanmış harmana 
döndürmemesi için az olması lâzımdır. Bu harman yanmış yakılmıştır. Hulasa o nefesin 
sıcaklığı, müridi üşütmeyecek kadar, ısıtacak kadar olmalı, o makama ulaşmalı ama 
normal bir şekilde ulaşmalıdır. O velayet ülkesinden geçtin mi, asıl erişilmesi gereken 
o âlemin güneşi sana vurur ve aydınlatır. Eğer şeyhin nefesinin sıcaklığı fazla olursa, 
seni tâ kökünden çekip çıkarır. Nitekim ipek böceğini de sıcak yerde beslerler ama 
onu öldürecek kadar da sıcaklık vermezler, eğer verirlerse ipek böcekleri ölüp gider. 
İşte bu sebepledir ki kadınlar, ihtiyatlı davranarak onları yenlerinde ve koyunlarında 
beslerler, aşırı sıcaktan ölmemeleri için dikkat ederler.
Şimdi sen, kendini salıver de, o âlemin nurundan ve o âlemin hararetinden 
mihnetlere düş! Eğer bu esnada sevgi kurtları etini yiyecek olursa, varsın yesinler, hiç 
dokunma! Çünkü ipek böcekleri senin ilik ve damarlarına varıncaya kadar yemedikçe, 
ipek meydana gelmez. Çürüyüp dökülen etlerin yerine öyle şeyler meydana gelir ki, 
bunların zararlı olması mümkün değildir. Nitekim Eyyub Aleyhis-Selam: "Ey Rabbim!