MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

istenmeden verdik".
(Aşk, Âşık ve Maşuk)
Eğer suda yıldız görürsen ne dersin? Yıldız suya vurmuş dersin, değil mi? Eğer 
Âşık başka, Aşk başka ve Maşuk başka olsaydı, herkes kendini sever miydi? 
Gönlümde gördüğüm, gönlümde duyduğum o sırlar, Erenlerin ve Peygamberlerin 
büyüklerinin hiç birinden aşağı da sayılmaz. Bu sırrı bilmeyenler bunu nereden 
anlayacaklardır? Çünkü bu hayvani candan ancak hekimin haberi vardır. 
Peygamberlerin ve erenlerin canından ise ancak Habîb'in (Allah'ın) haberi vardır.
Ben bugün Şafiî Mezhebi'ne â/f hiç bir söz söylemedim. Ebû Hanîfe 
Hz.lerinden de söz etmedim. Yüce Allah, Ebû Hanîfe Hz.lerini câizdir-câiz değildir 
hükümlerinde mezhep sahibi etmişti. Erenleri de aşk hükmünde mezhep sahibi 
etmiştir. Şimdi hangisi daha kuvvetlidir? Halka âit caizdir-câiz değildir hükümleri mi? 
Yoksa Allah'ın aşkı mı? Gel de bir alış-veriş yapalım, toprağa mensup olan bedeni 
verelim de, tertemiz olan canı alalım, çünkü temizin temize, toprağın da toprağa 
gitme zamanı geldi.
Sen, nefsin hevâ ve hevesinden sakın, çünkü nefsin hevâ ve hevesine 
düşmek, onun isteklerine boyun eğmek nasıl ki beden için zararlı ise, nefsin 
isteklerine uymak din için dahi zararlıdır. Dünyadan, heva ve hevesten ne kadar 
sakınırsan, onları kendinden ne kadar uzaklaştırırsan, o âlemden (âhıret âleminden) 
o kadar nûr alırsın. Nitekim: "Allah'tan başka İlah yoktur" sözünün hakîkati 
budur, başka şeyleri ne kadar yok bilirsen ve ne kadar yok sayarsan, Hakkı o kadar 
isbat etmiş olursun. Çünkü insanın ibâdet ve tâat etmösi kendi gücü kuvveti ve 
iradesiyle olduğu gibi, kendisini neşeli bir hâle getirmesi veya kendisini üzüntü ve 
kederli bir duruma sokması da yine kendi gücü, kuvveti ve irâdesiyledir. Çünkü neşe 
ve sevincin sebebleri olduğu gibi, üzüntü ve kederin de sebebleri vardır. Ancak: 
"Zaruretler mahzurlu şeyleri mubah kılarlar"
216
 diye bir kaide vardır. Nitekim 
bazı murdar şeyler, zaruret hâlinde mubah olur. Anne sütü ise, zaruret olmadıkça 
sakınılması gereken bir şeydir.
Mücâhededen sonra beliren zevk, boy atan kabak dalına benzer, çabucak atıp 
yükselir, yemyeşil görünür, fakat azıcık bir vesvese yeli ile kuruyup gider.Bir kısım 
insanlar, heva ve heves dalgalarının esiridir. Hayatın özüne ve aslına bak, fakat o da 
ancak Cennetin eseri olan hoş örneklerle ve Cehennemin eserine benzeyen ve hoşa 
gitmeyen örneklerle anlaşılır.
216 Bu söz, İslam Hukukunda bir kaide olup hadis değildir. Mecellede mufassal bir şekilde izah edilmektedir.