Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi
Download 6.5 Mb. Pdf ko'rish
|
Doniyorov A,X, Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Hunarmandchiligi.
Kiyim-kechaklari
Pom ir erkaklari yaxtak, tam bun, ya’ni ishton, ustidan ju n chopon “ gilim ”, boshlariga toqi do‘ppi, oyoqqa esa yumshoq etik va pex, ayollari esa uzun yengli k o 'y lak v a cholvor kiyib, boshlariga durracha ro ‘mol o ‘raydi, keksa ayollar esa qalpoq kiyadi. Taqinchoqlari xalqa, mis bilakuzuk, xilma-xil munchoq, m uguz va soch popuklaridan iborat. Hunarmandchiligi. Pom ir tojiklari turli iplardan paypoq to ‘qiydi. Ushbu odat Pomirbo‘yi ayollarining juda qadimiy va ajoyib hunarlaridan biridir. Voxan, Shug‘non va Rushonda do‘ppichilik taraqqiy etgan. Y og‘ochdan sandiq, shamdon, turli idish-tovoq tayyorlash yaxshi yo ‘lga qo‘yilgan. Taomlari. Pomir tojiklari yashayotgan joyi, uning tabiiy va iqlimiy shart-sharoitlari ham da mavjud imkoniyatlariga qarab taom lari turlicha b o ‘lgan. Chorva mollari ko ‘p va g ‘allachilikka asoslangan yerlarda non bilan sut ko ‘p iste'mol qilinadi. Sholikor hududlar va yalangliklarda yashaydigan aholi asosan, guruchdan tayyorlangan taomlar sevib tanovul qilinsa, tog‘ va tog‘ etaklarida joylashgan tojiklar esa go‘shtni kam iste'mol qiladi. Qishloqlar va ko^pchilik shahardagi hovlilarda yashayotgan tojiklar tandir non, tog‘li hududlarda esa yupqa, chappoti non, patir, katta girlacha non, kulcha yopib, qatlama iste'mol qilinadi. Suyuq ovqatlardan oshi burida, oshi ord (uvra osh) va tushbera (chuchvara) sevimli taomlar hisoblanadi. G o‘sht, sabzi va qovoq somsalar, shuningdek, mantilar ko‘p iste'mol qilinadi. Sut va sut mahsulotlari (qatiq, maska yog‘i, kurd, suzma, pishloq - patir) kundalik asosiy taomlar hisoblanadi. 114 Pomirlik tojiklam ing eng yaxshi ko ‘radigan taomi palovdir, shuningdek, qovurdoq, lag‘mon, sho‘rva va atala ham sevib iste'mo qilinadi. K o‘pchilik n o ‘xat sho‘rva, arpa yoki tariq non, ba'zi hollarda esa atala bilan qanoatlanishga majbur bo‘ladi. Sut va sut mahsulotlari, bug‘doy, m eva kam bo ‘lgani uchun faqat bayram kunlari hamda to ‘ylarda istemol qilinadi. Tuz Badaxshondan olib kelinadi. Choy ham kam bo ‘lganligi uchun ko ‘pincha sutli choy ichiladi. Marosimiy taom sifatida holvaytar va atala tayyorlanadi. Maxsus ayollar marosim larida pishirilgan atalani faqat xotin-qizlar ichgan, uni erkaklar ichishi taqiqlangan. Transports Tojikistonda to g ii joylar, dara, ja r va toshqin daryolar ko ‘p. Shu sababli, yo‘Naming sifati yaxshi emas. Faqat vodiylar, katta qishloqlar va shaharlarda tekis yo ‘llar qurilgan. T og‘lardagi ko‘p qishloqlarga so‘qmoq yo ‘llar va osma ko‘priklar orqali borish mumkin. Shuning uchun asosiy transport vositasi ot bilan eshak hisoblanadi. Tojiklarda nisbatan qadimgi katta patriarxal shakli saqlanib qolgan. Badaxshon va Voxanda aholi bir nechta oilalarga bo‘lib, bir uyda yashaganligi rus sayyohi Vuda izlanishlari davomida guvoh boMganligini qayd etadi. Qorategin va Darvozda esa qishlash uchun bir nechta oila joylashadigan binolar bo‘lgan. T og‘li tojiklar oilani bo ‘linib ketishiga yo ‘l qo‘ymaslikka harakat qiladi, yerlari bo‘linmasligi-uchun esa yangi oila otasining qaram og‘ida yashaydi. Agar oila ju da yiriklashib ketsa, yoniga yangi bino qurilgan, ammo ovqatlanish uchun barcha oila a'zolari bir joyga yig‘ilgan. Download 6.5 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling