Markaziy osiyo xalqlari etnologiyasi

A p p arteyd , ap artxeyd
(bur) - Janubiy Afrika Respublikasi yerli 
xalqlari tilida “ ajralib yashash” yoki “ajralib rivojlanish” degan 
ma'nolami anglatadi. Ozchilik kelgindilar hukum atining tub va boshqa 
yevropalik boMmagan aholiga nisbatan qo‘llaydigan shafqatsiz irsiy 
kamsitish, x o‘rlash ham da jism oniy qirib yuborishga qaratilgan 
siyosati.
A ssim ilyasiya 
(lotincha) - bir xalqning ikkinchisiga o ‘xshatib, 
qolshilib singib ketishi. Ba'zi etnik guruhlam ing uzoq davr mobaynida 
yirik millatlar orasida yashab, ulam ing tili va madaniyatini 
o ‘zlashtirishi hamda ushbu millatga singib ketishi, milliy psixologik 
ma’noda o ‘zini shu m illat vakili deb hisoblashini anglatadi. 
Assimilyasiya ixtiyoriy va zo‘rm a-zo‘rakilik oqibatida ham bo‘lishi 
mumkin.
B igm enlar 
(ingliz) - jam oada mavqyei bilan ajralib turuvchi lider 
erkaklar, y o ‘lboshchilar.
B ilingvizm
(lotincha) - ikki tillik. Bir xil iqtisodiy-ijtimoiy 
sharoitda yashovchi turli etnoslam ing o ‘zaro bir-birining tillaridan 
erkin foydalana olishi.
G enezis 
(yunon) — kelib chiqish. Etnologiyada xalqlam ing kelib 
chiqishi.
G erontokratiya 
(yunon) - oqsoqollar hokimiyati.
G eterizm
(yunoncha dugona yoki o ‘ynash m a'nosida keladi) -
guruhli nikohning sarqiti, uni ayolning bitta erkakka tegishli b o ‘lish 
huquqi uchun gunohidan qutqazadigan zarur qurbonlik, deb ta'riflash 
mumkin. Sinfiy jam iyat bo‘lishidan ibtidoiy tuzum davrida ayol o‘zi 
bilan nikohga kirishi mumkin bo‘lgan barcha erkaklarga tegishli 
bo‘lishi kerak edi.
Ginekokratiya (yunon) - oila va jam iyatda 
ayollam ing 
hukmronligi.
G ipergam iya 
(yunon) - yuqori darajaga mansub b o ‘lgan kishi 
bilan nikohga kirish.
D islokal 
(lotincha) - er-xotinning ajralgan holda yashashi.
Ju ft oila 
(pamaya semya) - juftlam ing birga yashash va o ‘ziga 
o‘xshash 
avlodlami 
yetishtirishi 
uchun 
barqaror 
b o‘lmagan 
qo‘shilmasi; u gmppaviy nikohga ancha mos keladi va urug‘chilik 
jamiyati sharoitida oilaning mustaqil emasligini aks ettiradi.