Markaziy Osiyoning yo‘qolib borayotgan 10 turdagi jonzoti

1.2. O‘zbekistonda Qizil kitobga kiritilgan ayrim hayvon turlarini ov qilish har qanday maqsadlarda taqiqlanishi mumkin
“O‘zbekiston Respublikasi Qizil kitobiga kiritilgan kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan o‘simlik va hayvonot turlarini muhofaza qilishni yanada kuchaytirish munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonunlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi jamoatchilik muhokamasiga qo‘yildi.
Qayd etilishicha, qonun loyihasi Ekologiya va atrof -muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan yaratilgan. Unga ko‘ra, “O‘simlik dunyosini muhofaza qilish va undan foydalanish to‘g‘risida”gi qonunga bir qator o‘zgartirishlar kiritiladi. Jumladan, kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan o‘simlik turlarini saqlash uchun:
ular o‘sish muhiti bo‘lgan joylarda ularning sonini saqlab qolish va ko‘payishini ta’minlaydigan darajadagi miqdorda hamda tegishli toifa va turdagi muhofaza etiladigan tabiiy hududlar tashkil etish;
ularning tarqalish hududida ularga zararli ta’sir ko‘rsatish mumkin bo‘lgan xo‘jalik va boshqa faoliyat turlarini olib borishni taqiqlash bilan amalga oshiriladi.
Kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan yovvoyi holda o‘suvchi o‘simlik turlarini tabiiy muhitdan ajratib olishga Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi va Ipak jun sanoatini rivojlantirish qo‘mitasi tomonidan beriladigan ruxsatnoma bo‘yicha yo‘l qo‘yiladi.
Shuningdek, kamyob va yo‘qolib ketish xavfi ostida turgan hayvon turlarini saqlash:
Fanlar akademiyasining xulosasi va tavsiyalari asosida ulardan foydalanishni cheklash va taqiqlar belgilash;
ularning yashash muhiti, ko‘payish joylari va ko‘chib o‘tish yo‘llarini saqlash maqsadida xo‘jalik va boshqa har qanday faoliyatni amalga oshirish jarayonida ularga zararli ta’sir ko‘rsatishni taqiqlash;
muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil etish;
tutqunlikda va yarim erkin sharoitlarda ko‘paytirish;
ularni muhofazasi ustidan nazoratni amalga oshirish;
mazkur turdagi hayvonlarni saqlash, muhofaza qilish, takror ko‘paytirish, tiklash maqsadidagi ilmiy tadqiqot ishlarni amalga oshirish;
ularni saqlash uchun biotexnikaviy va boshqa tadbirlarni amalga oshirish yo‘llari bilan amalga oshiriladi.
Yovvoyi hayvonlarni tutishga doir har yilgi kvota yovvoyi hayvonlardan maxsus foydalanish tartibiga ko‘ra ovlanadigan hayvon turlariga nisbatan belgilanadi.
Bundan tashqari, Qizil kitobga kiritilgan hayvonlarga ov qilish (tutish) turlari jumlasiga quyidagilar kiradi:
maxsus yaratilgan sharoitlarda ko‘paytirish va keyinchalik tabiiy yashash muhitiga qo‘yib yuborish;
mazkur turdagi hayvonlarni saqlash, muhofaza qilish, takror ko‘paytirish, tiklash maqsadidagi ilmiy-tadqiqot ishlarni amalga oshirish;
yovvoyi hayvonlarning sonini tartibga solish; o‘lja olish maqsadida ov qilish.
Qolgan maqsadlarda Qizil kitobga kiritilgan hayvonlarga ov qilish (tutish) taqiqlanadi.
O‘lja olish maqsadida ov qilish muayyan belgilariga ko‘ra baholanadigan ov o‘ljalarini (mo‘ynalar, shoxlar, patlar, terilar, bosh suyaklarini, qoziqtishlarni, boshqa hayotiy organlarni) olish maqsadida amalga oshiriladi. Qizil kitobga kiritilgan hayvonlarni o‘lja olish maqsadida ovlash Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasining vakillari ishtirokida faqatgina qari yoshdagi erkak hayvon turiga nisbatan amalga oshiriladi.
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan tasdiqlangan ro‘yxatga binoan Qizil kitobiga kiritilgan ayrim hayvon turlariga ov qilish (tutish) har qanday maqsadlarda taqiqlanishi mumkin.
Avvalroq Samarqandda Qizil kitobga kiritilgan bo‘rsiq noqonuniy tarzda Toshkentga olib ketilayotgani aniqlangani, Buxorodan Sudoche ko‘liga olib kelingan 17 bosh turkman qulonlari olib kelingani, Qashqadaryoda ayiq o‘ldirilgani haqida xabar berilgan.