Marketing strategik rejalashtirishining bosqichlari

2. Strategik boshqarish uslubiyoti
Strategik boshqarish uslubiyotining yuzaga kelishi va amaliy qo’llanishi birinchi navbatda korxonaning tashqi muhitida sodir bo’ladigan o’zgarishlarning harakteridan kelib chiqadigan ob’ektiv sabablardan kelib chiqadi.
1.Boshqarishni nazorat qilish asosida boshqarish.
Bunda korxonaning o’zgarishlarga voqealar sodir bo’lgandan keyin paydo bo’ladi. Bu reaktiv moslashish korxonaga ko’proq hosdir,lekin o’zgarishlarning murakkabligi, yangi strategiyani ishlab chiqish va unga tizimni moslashtirishni tushunib yetish ko’p vaqtni talab etadi. O’zgarishlar sur’atlarining o’sishi sharoitida bu ma’qul emasdir.
2.Ekstropolyatsiya asosida boshqarish.
O’zgarishlar sur’ati tezlashadi,lekin oldingi tendensiyalarni ekstropolyatsiya qilish yo’li bilan kelajakni ko’ra olish mumkin (uzoq muddatli rejalashtirish). Ekstropolyatsiya mantiqan o’tgan davrdagi qonuniyatlarni kelgusi istiqbolga o’tkazishni anglatadi. Boshqacha qilib aytganda ekstropolyatsiya tabiatan istiqbol amalidagi holatdan kelib chiqadi va rejaga nisbatan yaxshi bo’linishi taxmin qiladi. Shu xususiyatga asosan kelajakni ekstropolyatsiya uslubi orqali bashorat qilish samarali bo’lishiga katta umid qilinadi.
3.O’zgarishlarni oldindan ko’ra olish asosida boshqarish.
Kutilmagan hodisalar ro’y bera boshlaydi va o’zgarishlar darajasi tezlashadi, lekin unchalik darajada emaski,bo’lajak qonuniyatlarni oldindan ko’ra olish va tegishli strategiyani ishlab chiqish yo’li bilan ularga hozir javoblikni aniqlashni o’z vaqtida iloji bo’lmay qolsa (strategik rejalashtirish).
4.Tezkor yechimlar qabul qilish asosida boshqarish.
Hozirgi vaqtda,ko’p sonli muhim masalalar shunchalik tez paydo bo’lmoqdaki,ularni o’z vaqtida ko’ra olish mumkin bo’lmaydigan sharoitlarda shakllanayapti (strategik boshqarish).
3. Strategik marketingni rejalashtirish.
Bozor sharoitida boshqaruvning asosiy sub’ekti sifatida bozor infratuzilmasining elementi bo’lib namoyon bo’luvchi firmani ta’kidlash mumkin. Bu holda firma deganda, xo’jalik yuritish zonasiga kiruvchi, tovar bozorida mavjud bo’lgan talabni qondirish darajasida qator funksiyalarni amalga oshiruvchi xo’jalik iqtisodiy tizimi tushuniladi. Shu bir vaqtda har qanday firma faoliyatning turidan qat’iy nazar bozor sharoitida samarali ishlashi uchun yoki bozorda quyidagilarga ega bo’lishi kerak:
-faoliyat strategiyasi;
-strategik maqsadlarga erishishni ta’minlovchi boshqaruv konsepsiyasi;
-firma faoliyatining mezonlariga nisbatan optimal bo’lgan boshqaruv konsepsiyasini amalga oshirish modeli;
-strategik rejalashtirish va boshqarish jarayonlariga ma’lumotli xizmat ko’rsatish tizimi.
Aslida firma strategiyasi firma o’z faoliyatida yechimlarni qabul qilishda rioya qiladigan qoidalar yig’indisidir. Bular firma uchun quyidagi to’rtta guruhdan iboratdir.
1.Hozirda va istiqbolda firma faoliyatining natijalarini baholashda foydalaniladigan qoidalar guruhi. Ushbu guruhning sifatli tomoni mo’ljal, son jihati esa topshiriqni tashkil etadi.
2.Firma assortimenti, sotish bozorlari va iste’molchilari, raqobatchilik priyomlarini belgilovchi qoidalar guruhi. Bu guruh mahsulotli-bozor strategiyasini namoyon etadi.
3.Tashkiliy konsepsiyani aks ettiruvchi firma ichidagi munosabatlar va tartib-qoidalar guruhi.
4.Boshqaruvning asosiy tezkor priyomlarini aks ettiruvchi kundalik faoliyatni tashkil etish qoidalari guruhi.
Erkin bozor munosabatlari sharoitida strategiya quyidagi o’ziga hos xususiyatlarga egadir.
1.Strategiya albatta tezkor harakat bilan yakunlanmasligi kerak.Strategiyani ishlab chiqish firmaning o’sishi va mustahkamlanishini ta’minlovchi umumiy yo’nalishlarni belgilash bilan yakunlanadi.
2.Ifodalangan umumiy strategiya izlanish uslubi bilan strategik loyihalarni ishlab chiqishda foydalanilishi kerak.
Strategiya ma’lum uchastkalarda imkoniyatlarni mujassamlash hamda strategiyaga mos kelmaydigan boshqa imkoniyatlarni uloqtirishni ta’minlashi kerak.
3.Real vaziyat korxonani mo’ljallagan maqsadiga yetkazdi deguncha strategiyaga zarurat qolmaydi.
4.Strategiyani ishlab chiqish odatda muqobillar to’g’risida umumlashtirilgan va to’liq bo’lmagan ma’lumotlar sharoitiida amalga oshiriladi.
5.Strategik rejani izlash maqsadida konkret muqobillarni aniqlanishi davomida aniq ma’lumotlar ham paydo bo’ladi.Shunday qilib strategiyaning muvofiqli ishlatilishi aksiy aloqalarsiz mumkin emas.
6.Mo’ljal firmaning maqsadini tashkil qilsa, strategiya esa maqsadlarga erishish vositasi bo’lib hisoblanadi.Mo’ljal almashganda strategiya ham o’zgaradi. Strategiya va mo’ljallar boshqaruv iyerarxiyasining pog’onalari va faoliyat vaziyatiga qarab o’z joylarini almashishlari mumkin.

Strategik rejalashtirish quyidagi bosqichlardan iborat.

1. Atrof muhitni tahlil qilish
2. Maqsadlarni aniqlang
3. Taktikalarni o'rnatish
4. Ijro etish
5. Hisobot
6. Baholash
Strategik rejalashtirish bosqichlari Ular atrof-muhitni tahlil qilish, maqsadlarni belgilash, taktika yoki uslublarni o'rnatish, bajarish, natijalar haqida hisobot berish va baholash. Strategik rejalashtirish - bu maqsadlar, ularga erishish yo'llari va vositalari, shuningdek natijalarni o'lchash yoki baholash usuli aniqlangan jarayon.
Ma'muriyat sohasida strategiya uzoq muddatli maqsadlarni belgilashdan iborat bo'lib, ularda asosiy qarorlarni qabul qilish va zarur tadbirlarni o'tkazish bo'yicha ko'rsatmalar mavjud.
Uzoq muddatli istiqbol strategiyada hal qiluvchi ahamiyatga ega. Maykl Porter singari mutaxassis kamida 10 yil rejalashtirishni maslahat beradi. Strategiyasiz, tashkilot har qanday tabiatidan qat'i nazar, o'z taraqqiyoti yo'lida izchil va ilg'or yo'l bilan borishi qiyin.
Tashkilotni boshqarish strategiyani talab qiladi. Bunday strategiya muttasil ko'rib chiqish jarayonini va ishtirok etuvchi tomonlar o'rtasida uni ijtimoiylashtirishni talab qiladi. Strategiya tashkilotni oldinga siljitish va uni qanday qilib yaxshiroq va yaxshiroq qilishni o'rganish va institutsionalizatsiya qilishga xizmat qiladi.
Globallashuv rejalashtirish jarayoni va uning strategik mohiyati bilan ahamiyat kasb etdi, chunki u kompaniya yoki loyiha duch kelishi mumkin bo'lgan raqobatchilar soni va sifatini oshirdi.
Bundan tashqari, aynan mana shu kompaniyalar rasmiy strategiyani rejalashtirish tizimiga ega bo'lib, moliyaviy va savdo bo'yicha eng yaxshi natijalarni qo'lga kiritadilar va ish samaradorligi ko'rsatkichlarini, shu jumladan samaradorlik va qoniqishni yaxshilaydilar. xodimlar.
Strategik rejalashtirish qaysi bosqichlardan iborat?
Strategik rejalashtirish inson tashkilotining har qanday turiga, hajmi, tashkiliy yoshi va joylashuvidan qat'i nazar, qo'llanilganligi sababli, jarayonning davomiyligi va qat'iyligi o'zgarib turadi.
Shu bilan birga, barcha holatlar uchun kamroq yoki kamroq tarqalgan bosqichlar mavjud, ya'ni:
1. Atrof muhitni tahlil qilish
Bu jarayonning boshlang'ich momenti, unda ko'rib chiqilayotgan tashkilotning holati va uning atrof-muhit bilan bog'liqligi ko'rib chiqiladi.
Shuningdek, bu SWOT matritsasi amalga oshiriladigan bosqich bo'lib, unda tashkilotning zaif tomonlari, imkoniyatlari, foydalanishi mumkin bo'lgan kuchli tomonlari va duch keladigan tahdidlari aniq aniqlanadi.
Ushbu bosqichni diagnostika bosqichi deb ataydiganlar bor, chunki ushbu bosqichning maqsadi quyidagi savollarga javob berishdir:
Tashkilot sizning muhitingizda kim yoki nimani anglatadi?
Siz qayerdasiz va qayerga borishni xohlaysiz?
U erga qanday hisob bilan borish kerak?
Bu yo'lda qanday to'siqlar bo'lishi mumkin?
Raqobat kim?
2. Maqsadlarni aniqlang
Atrof muhit sharoitlari tahlil qilingandan so'ng, maqsadni belgilash uchun etarli dalillar bo'lishi kerak. Ushbu maqsad uzoq muddatli istiqbolda ko'rib chiqilishi kerak. Oldingi satrlarda aytilganidek, ideal ravishda 10 yil.
Albatta, bu bitta maqsad bo'lishi shart emas, lekin paydo bo'ladigan narsalarga ustuvorlik berilishi kerak, chunki ular barcha taktikalarni bir vaqtning o'zida bir tomonga yo'naltirishga imkon beradi.
Ushbu bosqichda, shuningdek, ushbu tashkilotning boshqaruv falsafasini belgilaydigan tamoyillar (missiya, qarash, qadriyatlar, e'tiqod va me'yorlar) tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan strategik yo'nalishdan foydalanishga yordam beradi.
Shu tarzda, maqsadlar ularga erishish uchun harakat qiladiganlarning madaniyati bilan uyg'un bo'ladi.
Maqsadlar, taktikalar, hisobot, baholash va muqobil rejalarni hisobga olgan holda, ushbu bosqichda strategiya to'g'ri shakllantiriladi.
Ayni paytda ko'pincha e'tibordan chetda qoladigan jihatlardan biri ushbu maqsadlarni jalb qilingan kishilarga etkazish usuli va ularni o'z ixtiyori bilan qabul qilishni izlashdir.
3. Taktikalarni o'rnatish
Ular strategiyadan xalos bo'lishadi. Ular maqsadlarga erishish yo'lidagi aniq qadamlardir.
Bu operatsion rejalashtirishning tafsiloti. Maqsad tezkor bo'lib qoladi va vazifalar, mavjud resurslar, muddatlar, boshqaruv ko'rsatkichlari va javobgarlar aniqlanadi.
Shuni aytib o'tish joizki, avvalgi bobda ko'rsatilgandek, maqsadlarning aloqasi ham ko'rib chiqilishi kerak va bu ushbu bosqichga tegishli; strategiyani ijtimoiylashtirish bilan bog'liq taktikalarni ham hisobga olish kerak.
4. Ijro etish
Bu erda taktikalar harakatga aylanadi. Shu paytgacha qabul qilingan qarorlar sinovdan o'tkaziladi. Rejalashtirilgan reja amalga oshiriladi va shu maqsadda taxmin qilingan resurslar iste'mol qilinadi.
Rejalashtirilgan narsalar va haqiqat o'rtasidagi bo'shliqlar odatda ushbu bosqichda seziladi. Ushbu bosqichda rejadan chetga chiqish odatiy holdir, chunki ular odatda atrof-muhit talablariga javob beradi.
Ideal holda, tashkilotni tashkil etadigan odamlarning aksariyati strategiyani amalga oshirishda, uning maqsadini tushunishda va qabul qilishda qatnashadilar.
5. Hisobot
Bu faza odatda unchalik ahamiyat berilmaydi, lekin bu yozuvlar, guvohlik, narsalar qanday boshqarilganligi va shuning uchun kelajakda ularni qanday qilib ko'paytirish yoki takomillashtirish mumkinligi haqida o'ylash kerak.
Ushbu turdagi yozuvlar uchun yagona format mavjud emas. U bosib chiqarilishi yoki bosilmasligi mumkin. Bu so'zma-so'z yoki grafik bo'lishi mumkin.
Tavsiya etilgan narsa, iloji boricha batafsilroq bo'lishi kerak, shunda uning nusxasi yoki yaxshilanishi kutilgan natijalarni beradi.
6. Baholash
Maqsadlar aniqlangan paytdan boshlab, ularning bajarilishini baholash usullari va vositalari ko'rib chiqilishi kerak. Ya'ni, agar ular erishilgan bo'lsa yoki bo'lmasa va ular nazarda tutadigan xarajatlar (moddiy va nomoddiy) bo'lsa.
Ushbu jarayon strategiyani amalga oshirishda turli vaqtlarda amalga oshirilishi kerak, shunda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan xatolar o'z vaqtida aniqlanib, tegishli o'zgarishlar kiritilishi mumkin.
Bu vaqt va inson va moliyaviy resurslarni samarali va samarali sarflash uchun uzluksiz auditning bir turi.
Bu erda keltirilgan bosqichlar turli sohalarda rejalashtirish uchun umumiy bo'lgan narsalarning xulosasidir, chunki universitetda rejalashtirish kasalxonada yoki raqamli marketing kompaniyasida rejalashtirishda zarur bo'lmagan ba'zi bir xususiyatlarga ega bo'ladi.
Xuddi shu tarzda, bosqichlarning ketma-ketligi va qo'llaniladigan usullar, vositalar va uslublar har xil tashkilot turiga juda xilma-xil va mos keladi.