Маркшейдерлик иши фанида қўлланиладиган терминларни ўрганиш. Геодезия


Профил - жойда бир йўналишдаги чизиқнинг вертикал кесимининг  қоғоздаги кичрайтирилган тасвири. Масштаб


Download 427.55 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana28.12.2022
Hajmi427.55 Kb.
#1012643
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1-амалий иш. Маркшейдерлик иши фанида қўлланиладиган терминларни ўрганиш.

Профил - жойда бир йўналишдаги чизиқнинг вертикал кесимининг 
қоғоздаги кичрайтирилган тасвири.
Масштаб - узунликни кичрайтиб ёки катталаштириб ифодалаш.
Курвиметр - план ёки картадаги эгри чизиқ узунлигини аниқлашда 
ишлатиладиган махсус прибор.
Топографик картаноменклатураси- карта варақларини белгилаш 
системаси.
Километрлар тўри - топографик карталар варағидаги географик ва 
тўғри бурчакли координаталардан осон фойдаланиш ва картада турли 
масалалар ечиш учун ҳар қайси картада зона координата ўқларига параллел 
қилиб ҳар километрдан чизиқлар ўтказилади, бу билан квадрат тўр (катаклар) 
ясалади.
Берг штрихлар - жойнинг пастлашиш ёки кўтарилишини яққол 
кўрсатиш учун пасайишга томончизилади.
Релеф- ер юзидаги баланд-пастликлар.
Интерполятсия қилиш - берилган икки нуқта отметкалари бўйича шу 
нуқталарни туташтирувчи чизиқда маълум кесим баландлигидаги 
горизонталлар ўтадиган нуқталар ўрнини аниқлаш.
Планиметр - карта ёки планда ноаниқ шаклдаги майдон юзасини 
механик усулда ёрдамида ҳисоблаш асбоби.
Ўлчаш - бирор катталикни шу жинсдаги ўлчов бирлигига таққослаб, 
унинг шу бирликдан қанча катталигини аниқлаш, бу катталикни кўрсатувчи 
сон ўлчаш натижасибўлади.


Бевосита ўлчаш - ўлчанадиган катталик қиймати ўлчаш воситаси билан 
тўғридан-тўғри ўлчаб олиниши (масалан, масофа пўлат лента билан ўлчанса).
Билвосита ўлчаш - ўлчанадиган катталик қиймати ўлчаш воситаси 
билан тўғридан-тўғри ўлчанмай, балки ўлчанган бошқа катталик қиймати 
орқали математик муносабатлар асосида ҳисоблаб топилиши.
Ўлчаш хатоси - ўлчанадиган катталикнинг ўлчаб топилган қиймати 
билан ҳақиқий қиймати орасидаги айирма бўлиб, у кўпинча, ҳақиқий 

Download 427.55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling