Ma’ruza №1 Qon klinik tahlili. Siydik ajratish sistemasi kasalliklarining laborator diagnostika usullari
Gemostazning 2 ta asosiy mexanizmi mavjud
Download 1.32 Mb. Pdf ko'rish
|
Laboratoriya ishi (ma\'ruza matn o\'zb lotin)
Gemostazning 2 ta asosiy mexanizmi mavjud:
Birlamchi yoki tomir - trombostitar gemostaz. Bu tomir spazmi va trombostitar agregatlar yordamida mexanik tikin (tromb) hosil bulishidan iborat. Ikkilamchi yoki koagulyastion gemostaz qon ivish faktorlari ta’sirida kattik fibrinli tromb hosil bulishi TOMIR – TROMBOҚITAR GEMOSTAZ Qon ivishning tomir – trombostitar mexanizmiga tomir devori va qon shaklli elementlari ishtirok etadi. Tomir devorining qon me’yoriy xolatini saklashdagi rolikuyidagilardan iborat: • Endoteliyning manfiy yuzasi va sillikligi trombostitlarning adgezion – agregastion faoliyatini pasaytirib turadi. • Qonga trombostitlar agregastiyasining kuchli ingibitori xisoblangan prostastiklinni hosil kilish va qonga ajratish • Endoteliy oksili xisoblangan tombomudulinni qonga ajratib, faollashgan koagulyastion faktorlarni inaktivlaydi. Ya’ni trombomodulin trombinni inaktivlab, uning antikoagulyant sistemaning kuchli aktivatori bo’lgan protein –S ga aylanishini tuxtatadi. Natijada koagulyastion reakstiyalar faoliyati sustlashadi. • Endoteliy qonga fibrinolizning tukima aktivatori plazminogen ajratish orkali fibrinoliz jarayoniga ta’sir kiladi. Trombostitlar suyak kumigida megokariostitlardan hosil bulib, pereferik qonda normada 180-320 x 10 9 /l tashkil etadi. Yashash muddati urtacha 9-10 kun. Trombostitlarning birlamchi gemostazdagi faoliyati kuyidagilardan iborat. • Angiotrofik – mikrotomirlar devorining normal struktur va funkstional xolatini saklash, shikastlovchi omillarga chidamliligini oshirish • Tomirlar spazmini ta’minlash ( adrenalin, noadrenalin, serotonin…) • Adgeziya va agregastiya xususiyati orkali birlamchi trombni hosil kilish • Uzida biologik aktiv moddalarni saklash orkali qon ivishiga ishtirok etish Mikrotomirlar shikastlanishi tomir devori spazmiga olib keladi. Bu spazm dastlab reflektor ravishda yuzaga kelib, keyinchalik zararlangan endoteliy va trombostitlardan ajralgan serotonin, Tromboksan A 2 , katexolaminlar ta’sirida davom etadi. Tomir endoteliysi shikastlanishi trombostitlar faoliyatini tezlashtiradi. Bu faollashuv ADF mikdorining oshishi va subendoteliydagi kollagen va fibrillyar strukturalar ta’sirida vujudga keladi. Qonning kollagen bilan qontakti trombostitlarning adgeziyasiga sabab buladi. Bunda Villibrand faktori va trombostit membranasidagi GP Ia, GP Ib resteptorlar muxim axamiyatga ega. Tromboksan A 2, ADF va katexolaminlar ta’sirida trombostitlar bir – biriga yopishib, agregatlar hosil kiladi. Agregastiyani trombin kuchaytirib beradi. Agregastiyalanish okibatida trombostitlar shakli uzgarib uning membranasida fibrinogenga sezgir bo’lgan resteptorlar GP IIb – IIIa paydo buladi va Sa ++ ionlari yordamida faollashgan trombostitlar bir biri bilan «kuprikchalar» hosil kilib boglanadi. Bu jarayonda hosil bo’lgan trombostitar tikin mustaxkam emas, shuning uchun u «kaytar jarayon» xisoblanadi. Trombostitlardan PrG2, PrGH2 ajralishi , trombostitlarni aktivlovchi faktor, fibrinogen ta’sirida ikkilamchi agregastiya yuzaga kelib ular ta’sirida trombostitlarda aktin miozin sistema faollashadi va mustaxkam trombostitar tromb hosil buladi. Aktinmiozin sistema aktivlanishi trombning retrakstiyasiga olib keladi. Bu jaraenlar soglom odamda 3-5 minutgacha davom etishi kerak. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling