Ma’ruza №1 Qon klinik tahlili. Siydik ajratish sistemasi kasalliklarining laborator diagnostika usullari

Ички механизм
Ташки механизм
XII a
IX a + VII + 3 + Ca+
III
VII
VII a + Ca
X
X a + V + 3 + Ca
протромбиназа
XII
протромбин
Тромбин (II)
фибриноген
Фибрин мономер
Фибрин полимер
Тукима 
тромбопластини
Хагеман фактори
XI
XI a
IX
XIII
FW
FIZIOLOGIK ANTIKOAGULYaNTLAR 
Fiziologik antikoagulyantlar birlamchi va ikkilamchi turlarga 
bulinadi. 
Birlamchi antikoagulyantlar xamma vaqt qonda mavjud buladi. 
Ikkilamchi antikoagulyantlar esa koagulyastion reakstiyalar 
natijasida hosil buladi.
Birlamchi antikoagulyantlar: 

Antitrombin III 

Protein S 

Protein S 

Geparin II kofaktori 
Antikoagulyantlardan asosiysi bu Antitrombin III bulib, geparin 
bilan birga kuchli antikoagulyastion xususiyatini namoyon kiladi. Bu 
kompleks IIa, IXa , X a, XIa , XII a va kallekreninni bloklaydi.
Geparin II kofaktori xam geparin bilan birga kompleks hosil 
kilganda faoliyati oshadi. Koagulyastiya jarayonida hosil bo’lgan 
trombin endoteliydagi trombomodulin bilan boglanib aktivligini 
yukotadi, lekin Protein S ni faollashtirish xususiyatini saklab koladi. 
Aktivlangan protein S va protein S birga Va va VIIIa faktorni 
parchalab trombin hosil bulish jarayonini susaytiradi. 
Ikkilamchi antikoagulyantlarga fibrin va fibrinogen degidradastiya
maxsulotlari kirib ular koagulyastiyaning oxirga boskichini
tormozlaydi. 

---

GEMOSTAZ SISTEMASINI TEKShIRISh USULLARI 
Gemostaz sistemasi diagnostikasi kuyidagi maksadlarga karatilgan 

Turli xildagi qon ketishlar va trombozlar sababini aniklash

tugri yunaltirilgan davo va profilaktika chora – tadbirlarini 
tanlash

operastiyadan keyingi qon ketishlar va trombozlarga moyil 
xavfli guruxlarni ajratish

DVS sindromi bilan kechadigan kritik va shoshilinch 
xolatlarda asoratlarni kamaytirish

Xomiladorlik va tuguruk davridagi patologiyalarni tugri 
baxolash

Antikoagulyantlar, antiagregatlar, trombolitiklar va urin 
bosuvchi preparatlar bilan davolash effektivligini aniklash 
va xavfsizlik nazoratini olib borish
Gemostaz sistemasini tekshirish sifatini oshirish uchun ba’zi bar
prinstiplarga amal kilish kerak. Tekshirishlarni ikki boskichda 
amalga oshirish maksadga muvofik. Birinchi boskichda skrining 
testlarni, ikkinchi boskichda esa tashxisni aniklash uchun maxsus 
tekshirishlar utkazilishi zarur. Gemostazda jiddiy buzilishlar 
bo’lganda testlarni takror utkazish kerak.
Birlamchi gemostazni baxolash uchun zarur bo’lgan tekshirish 
usullari. 
1. Kapillyar rezistentligini aniklash
2. Qon okish davomiyligini aniklash
3. Trombostitlar sonini aniklash
4. Qon laxtasi retrakstiyasi
5. Trombostitlar adgeziyasini aniklash
6. Trombostitlar agregastiyasini aniklash