Ma’ruza №1: Tabiiy sharoitlar. Reja

SHamol guli” yo’nalishi.

Iqlim sharoiti alohida omillar majmuasidan iborat bo‘lib, shaharsozlik nuqtai-nazaridan eng muhim ahamiyat kasb etadi va ular quyidagi omillarga bog‘liq bo‘ladi:

• relef – shaharsozlikda eng katta va muhim ahamiyatga ega omil bo‘lib, shaharni rejalashtirish, sug‘orish kabi bir qator ishlar uning holati bilan chambarchas bog‘liq;
• qor-yomg‘ir suvlari ta’sirida pastqam joylarni suv bosishi natijasida ayrim joylar botqoqlikka aylanadi va muhandislik obodonchilik ishlariga zarar etkazadi;
• yer osti sizot suvlar sathining ko‘tarilishi natijasida bino yoki inshootning poydevorlari va erto‘lalarini suv bosishi qurilish-tiklash ishlarini qiyinlashtiradi;
• daryo, ko‘l, suv havzalari va suv omborlari sathining ko‘tarilishi yoki pasayishi natijasida qirg‘oqlari buziladi yoki o‘piriladi.

Hududning tabiiy sharoitiga qarab uning qurilish uchun yaroqlilik me’yorlari

Omillar	Hududlar
	Qulay	Noqulay	YAroqsiz
Hudud yuzasining nishabligi	Er sirtining nishabligi 0,5-8%	Nishabligi 0,5% dan kichik va 8% dan 15%	Nishabligi 15% dan katta.
Zamin asosiga ta’sir qiluvchi me’yoriy bosim.	Bino va inshootlarning oddiy poydevoridan ta’sir etuvchi hisoblangan qarshilik 1,5*105 Pa	Poydevorning kuchaytirilgan turi qo‘llaniladi, uning hisobiy qarshiligi 1.0 dan 1.5*105 Pa.	Murakkab turdagi poydevor qo‘llaniladi, uning hisobiy qarshiligi 1.0*105 Pa dan kichik.
Gidrogeologik sharoit