Ma’ruza №1: Tabiiy sharoitlar. Reja

SHo‘r tuproq, madaniy qatlamsiz, qoyali qatlam va radioaktiv moddalari mavjud.

Quyosh nuri tushishi (insolyasiya)	Yil davomida quyosh nuri me’yorida tushadi.	Quyosh tushish davomiyligi me’yorining yarmidan ko‘pi soyaliklarni tashkil etadi.	Yil davomida quyosh nuri tushmaydi.
Hudud yuzasining qiyaligi	10 % gacha.	10 dan - 30 % gacha.	30 % dan ko‘p.

Relefda topografik rasm asosida geodezik xarita shaklida joyning tasviriy ko‘rinishi tasvirlanib, unda daryo, ko‘l, ko‘kalamzor, botqoqliklar va hokazolar hamda sun’iy hosil qilingan inshootlar (turar-joy maydonlari, alohida turgan bino, avtomobil, temir yo‘l, to‘g‘on, ko‘prik va hokazolar) ko‘rsatiladi .

SHahar hududini a) asosiy tabiiy sharoitlar bo‘yicha xususiyatlarini belgilovchi shakl xaritasi va b) rejalashtirishning chegaraviy shakllari

• Shahar hududidagi fizik geologik jarayonlar relefning yuzasi va shakli o’zgarishiga sabab bo’ladi, bu esa suv yuxasi sharoitlarining yomonlashishi,grunt suvlarining ko’tarilishi, botqoqlashishiga olib keladi.

Tabiiy fizik geologik jarayonlarga quyidagilar kiradi:

Zaminning litologik xaritasi

a) shahar hududining muhandislik tayyorgarligi; b) hududning tabiiy sharoiti. 1 – hudud sathini ko‘mish va suv oqizish yo‘li bilan ko‘tarish; 2 – damba; 3 – botqoqlik; 4 – meliorativ kanallar yordamida suv oqimi yo‘nalishini o‘zgartirish; 5 – quvurli drenaj; 6 – qor-yomg‘ir suvlarini nasoslar yordamida chiqarib tashlash; 7 – qirg‘oqni mustahkamlash va ko‘chkiga qarshi qo‘llanilgan qurilma; 8 – erroziyaga qarshi qo‘llanilgan inshoot; 9 – jarliklarni ko‘mish va obodonlashtirish