Ma’ruza №17 bioxilmaxillikni saqlashning biogeografik asoslari reja

Qo’riqxona deganda insonning har qanday xo’jalik faoliyati taqiqlangan, 
tabiat kompleksi asl holida saqlanadigan hududlarga aytiladi.
Milliy bog`larda tabiatdan foydalanish, aholi dam olishi uchun sharoitlar 
ham mavjuddir.
Buyurtmaxonalarda qisman muhofaza yoki to’liq muhofaza ta’minlanishi 
mumkin. Bunday alohida muhofaza qilinadigan hududlarda yo’qolib borayotgan 
noyob o’simlik va hayvonlar, tabiat kompleksi muhofaza qilinadi. 
O’zbekistonning qo’riqxonalarida 350 dan ortiq hayvon turlari, 700 dan 
ortiq o’simlik turlari himoyaga olingan. Ulardan qoplon, buxoro bug`usi, Menzbir 
sug`uri, ilvirs xalqaro (TMXI) «Qizil kitobga» kiritilgan. Alohida muhofaza 
qilinadigan hududlar tartibini buzganligi uchun moddiy va jinoiy javobgarlik 
belgilangan. Mamlakatimizdagi mavjud qo’riqlanadigan hududlar to’ri biologik 
xilma-xillikni samarali muhofaza qilish imkonini bermaydi. Saqlanib qolgan 
tabiiy landshaftlarda yangi qo’riqlanadigan hududlarni tashkil qilish lozimdir.
O’zbekiston Respublikasi Tabiatni muhofaza qilish davlat qo’mitasi 
raisining 18.02.2006 y.dagi14-sonli buyrug`i bilan O’zbekiston Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasining 
9.03.1992 
y.dagi 
109-sonli 
«O’zbekiston 
Respublikasining Qizil kitobito’g`risida»gi qaroriga muvofiq Qizil kitobga 
kiritilgan hayvon va o’simliklar ro’yxati tasdiqlandi. Unga 184 turdagi hayvon, 
shundan 47 turi umuman yo’qolib ketish havfi ostida, 5 turi yo’qolib ketgan; 305 
turdagi o’simlik kiritildi.