Маъруза-3: ишлаб чиқаришда жароҳатланиш ва касб касалланишлари ва

МАЪРУЗА-3:

• ИШЛАБ ЧИҚАРИШДА ЖАРОҲАТЛАНИШ ВА КАСБ КАСАЛЛАНИШЛАРИ ВА
• УЛАРНИНГ ЮЗАГА КЕЛИШ САБАБЛАРИ

Р е ж а :

• 1. Ишлаб чиқаришда жароҳатланишлар ва касб касалланишлари.
• 2. Ишлаб чиқаришдаги жароҳатланишлар ва келиб чиқиш сабаблари.
• 3. Ишлаб чиқаришдаги жароҳатланишлар ва касб касалланишларининг олдини олиш чора - тадбирлари.
• 4. Ишловчиларни жароҳатланишлар ва касб касалланишларидан суғурта қилишнинг ҳуқуқий-меъёрий асослари.
• 5. Жароҳатланишлар ва касб касалланишлари, уларни текшириш, сабабларини ўрганиш ва кўрсаткичларини таҳлил қилиш.

Ишлаб чиқаришдаги жароҳатланишлар

• Ишлаб чиқаришда юз берадиган жароҳатланишлар “Меҳнат муҳофазаси махсус курси” фани ўрганадиган асосий масалалардан биттасидир.
• Жароҳат (травма) грекча “trаumа” – “яра” сўзидан олинган.
• Хавфли ишлаб чиқариш омилининг одам организмига таъсири натижасида, яъни ишлаб чиқаришда содир бўлган бахтсиз ҳодиса оқибатида, организм тўқималари бир бутунлигининг бузилишига, зарарланишига ва ишлаш фаолиятининг издан чиқишига “жароҳат” деб айтилади.
• Содир бўлган ҳодиса эса “жароҳатланиш” ҳодисаси деб аталади.

Жароҳатланишнинг турлари хилма-хилдир: механик (лат ейиш, кесилиш, синиш, чиқиш); кимёвий (кислота ва ишқорлар таъсирида) куйишлар; термик (юқори ҳарорат таъсирида) куйишлар; паст ҳарорат таъсир этиши натижасида совуқ уриши; электр токи таъсиридан куйишлар, ток уриши ва бошқа.

• Жароҳатланишнинг турлари хилма-хилдир: механик (лат ейиш, кесилиш, синиш, чиқиш); кимёвий (кислота ва ишқорлар таъсирида) куйишлар; термик (юқори ҳарорат таъсирида) куйишлар; паст ҳарорат таъсир этиши натижасида совуқ уриши; электр токи таъсиридан куйишлар, ток уриши ва бошқа.
• Жароҳатланиш натижасида одам иш қобилиятини вақтинчалик ёки доимий йўқотиши, мумкин. Бунда ишчи умуман иш қобилиятини ёки касбий иш қобилиятини, ёхуд иккаласини ҳам қисман ёки тўла йўқотиши мумкин.
• Баъзи ҳолатларда жароҳатланиш натижасида одам ҳалок бўлиши ҳам мумкин.