Maʻruza №4 Mavzu: Mustaqil qo‘zg‘atish chulg’amli o‘zgarmas tok motorning elektr mexanik xususiyatlari. Reja

---

Maʻruza № 4
Mavzu: 
Mustaqil qo‘zg‘atish chulg’amli o‘zgarmas tok motorning elektr 
mexanik xususiyatlari. 
Reja: 
4.1. Mustaqil qo‘zg‘atish chulg’amli o‘zgarmas tok motorning struktura sxemasi va 
tenglamasi. 4.2. Tabiiy va sun’iy elektr mexanik va 
mexanik tavsiflari. 4.3. Motorning ish rejimlari. 
Ularni taxlil qilish va parametrlarini hisoblash.
 
Tayanch so‘z va iboralar 
MQ O‘TD ning ulanish sxemasi, dvigatelni statik xarakteristikalari, asosiy tenglamalar, dvigatel 
va generator rejimlari, generator rejimlarini turlari, salt yurish, qisqa tutashuv, rekuperativ teskari 
ulanishli va dinamik to‘xtatish.
Mustaqil qo‘zg‘atish chulg’amli o‘zgarmas tok motorning struktura sxemasi va 
tenglamasi.
 
Mustaqil qo‘zgatishli o‘zgarmas tok dvigatelini (MQ O‘TD) asosiy ulanish sxemasi 6.1, 
a-rasmda keltirilgan.Bu rasmda quyidagi belgilashlar qabul qilingan: I va I
k
- yakorp va 
qo‘zgatish cho‘lamining (QCh) toklari, A; Ye – yakor e.yu.k., V; 

va M - dvigatelning burchak 
tezligi, rad/s va momenti, Nm; R
ya
= R
yach
+R
k
+R
ko
+R
chk
-yakor zanjirining qarshiligi, u yakor 
R
yach
, qo‘shimcha qutblar R
k
, qoplovchi R
kch
 cho‘lamlar va cho‘tkali kontaktning R
chk
qarshiliklaridan iborat, Om; R
kch
 - qo‘zgatish cho‘lamining qarshiligi, Om; L
ya
va L
kch
- yakor va 
qo‘zgatish cho‘lamlarining induktiv qarshiliklari, Gn.
4.1-rasm.Mustaqil qo‘zgatishli O‘TD ning ulash sxemasi (a) va xarakteristikalari (b) 
Sxemada yakor va qo‘zgatish cho‘lamlari zanjirlaridagi qo‘shimcha qarshiliklar ( R
yak
va 
R
kk
), shuningdek kuchlanishlari mos ravishda U va U
k
bo‘lgan yakor va qo‘zatish 
cho‘lamlarining aloxida quvvat manbalari ‘am ko‘rsatilgan.