Ma`ruza Mavzu: Noruda konlarini qazib olish

Foydali qazilma boyliklariga xo`jalik, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan va xom ashyo holida yoki qayta ishlangandan so`ng ishlatiladigan barcha turdagi tog` jinslari kiradi. Foydali qazilmalar qurilish va sanoatning asosi hisoblanib, mamlakat iqtisodiyotida katta o`rin egallaydi. Uni xom-ashyo sifatida qazib olish va qayta ishlash miqyosi esa davlatning ishlab chiqarish saviyasini, boyligi va iqtisodiy rivojlanishini belgilaydi.

• 
  Foydali qazilma boyliklariga xo`jalik, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan va xom ashyo holida yoki qayta ishlangandan so`ng ishlatiladigan barcha turdagi tog` jinslari kiradi. Foydali qazilmalar qurilish va sanoatning asosi hisoblanib, mamlakat iqtisodiyotida katta o`rin egallaydi. Uni xom-ashyo sifatida qazib olish va qayta ishlash miqyosi esa davlatning ishlab chiqarish saviyasini, boyligi va iqtisodiy rivojlanishini belgilaydi.
  
• 
  Foydali qazilmalarni ochiq usul bilan qazib olishda qoplovchi va o`z ichiga oluvchi tog` jinslari ham qazib olinadi. Foydali qazilmalar va qoplovchi hamda o`z ichiga oluvchi tog` jinslari birgalikda kon massasi tushunchasi bilan birlashtiriladi. Tog` jinslarini foydali qazilmalarga va qoplovchi jinslarga ajratish bu nisbiy tushunchadir. Qazib oluvchi va qayta ishlovchi texnikalarning rivojlanishi bilan ko`pgina qoplovchi tog` jinslaridan foydali qazilmalar kabi foydalana boshlandi va bularning soni yildan-yilga oshib bormoqda.
  

Foydali qazilma boyliklariga xo`jalik, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan va xom ashyo holida yoki qayta ishlangandan so`ng ishlatiladigan barcha turdagi tog` jinslari kiradi. Qazib oluvchi va qayta ishlovchi texnikalarning rivojlanishi bilan ko`pgina qoplovchi tog` jinslaridan foydali qazilmalar kabi foydalana boshlandi va bularning soni yildan-yilga oshib bormoqda.

• 
  Foydali qazilma boyliklariga xo`jalik, qurilish, sanoat va ilmiy maqsadlar uchun qazib olinadigan va xom ashyo holida yoki qayta ishlangandan so`ng ishlatiladigan barcha turdagi tog` jinslari kiradi. Qazib oluvchi va qayta ishlovchi texnikalarning rivojlanishi bilan ko`pgina qoplovchi tog` jinslaridan foydali qazilmalar kabi foydalana boshlandi va bularning soni yildan-yilga oshib bormoqda.
  
• 
  Foydali qazilmalar quyidagilarga ajratiladi:
  
• 
  - metall (qora, rangli, asil, radiaktiv, va nodir metall ma`danlari);
  
• 
  - nometall (metallurgiya, ximiya va boshqa sanoat tarmoqlari uchun xom ashyo);
  
• 
  - yonuvchi (ko`mir, yonuvchi slanetslar, torf va boshqalar);
  
• 
  - qurilish tog` jinslari (ohaktoshlar, marmarlar, granitlar, shag`al, qum va boshqalar).