Maruza rejasi: Korxona narx siyosati va uning yo`nalishlari

"NARX BELGILASH" KONSEPSIYASI

NARX
QIYMAT
TANNARX
SOLIQ
FOYDA

«NARXNI SHAKLLANTIRISH» (PRAYSING) KONSEPSIYASI

Bozor narxi
TALAB
TANNARX
SOLIQ
FOYDA

Ikkinchidan, narxni shakllantirish yo`nalishlaridagi tafovut. Ma`muriy yondashuvga asoslangan narx belgilash konsepsiyasi bir tomonlama yo`nalishga ega. Narxni shakllantirish ishlab chiqarishdan boshlanadi, muomalada davom etadi va iste`molda tugatiladi (rasmga qarang). Masalan, ishlab chiqaruvchining bir-birlik tovarni yaratish bilan bog`liq xarajat va daromadi 12000 so`mni va tijorat vositachilarining xarajat va foydasi 3000 so`mni tashkil etsa, iste`molchi bu tovarni 15000 so`mdan kam sotib olish imkoniyatiga ega bo`lmaydi.

Ishlab chiqarish
12000 so`m
Muomala
3000 so`m
Iste`mol
15000 so`m

Bozor yondashuviga asoslangan narxni shakllantirish konsepsiyasi esa ikki tomonlama harakat yo`nalishiga ega bo`lib, narxni shakllantirish iste`moldan boshlanib, undan muomala va ishlab chiqarishda davom etadi-da, keyin marketing faoliyati orqali iste`molga qaytadi (rasmga qarang).

Iste`mol
12500 so`m
Marketing
1750 so`m
Ishlab chiqarish
10750 so`m

Uchinchidan, narxni shakllantirish subyektlaridagi farq.

Ma`muriy yondashuvda narx belgilash subyektlari korxonaning reja-iqtisod bo`limi iqtisodchilari va yuqoridagi narx bilimlaridir. Korxonada tannarxni kalkulyatsiyalash asosida hisoblab unga rentabellik normasini qo`shish yo`li bilan mahsulot narxini belgilab, yuqori turuvchi tashkilotlarga uni tasdiqlash uchun yuborardilar. Bozor yondashuvida narxni shakllantiruvchi sub`ekt bo`lib bozorshunoslar, iqtisodchi-hisobchilar hamda menejerlar xizmat qiladi (rasm).

MENEJERLAR:
Bozor vaziyatiga bog`liq narxni shakllantirish strategiyasini aniqlash.
BOZORSHUNOSLAR:
Tovar mahsulot va xizmatlarga bozordagi talabini o`rganishadi.