бу эса пўлатни ортиқча сарфлашга олиб келади. Бунда сонини ўзгариши арматурадаги кучланиш миқдорига кам таъсир этади. Бетондаги кучланиш эса сонининг қабул қилинган миқдорига қараб, ҳақиқий қийматдан катта ёки кичик бўлиши мумкин. - бу эса пўлатни ортиқча сарфлашга олиб келади. Бунда сонини ўзгариши арматурадаги кучланиш миқдорига кам таъсир этади. Бетондаги кучланиш эса сонининг қабул қилинган миқдорига қараб, ҳақиқий қийматдан катта ёки кичик бўлиши мумкин.
- Шундай қилиб, бу усул, бир томондан, бетон ва арматурадаги кучланишнинг ҳақиқиқий қийматини аниқлаш, иккинчи томондан, конструкцияларни олдиндан белгиланган мустаҳкамлик заҳираси бўйича лойиҳалаш имкониятини бермайди. Шу билан бирга, тажрибалар эластиклик назария жуда мустаҳкам бетон ва арматураларга тўғри келмаслигини кўрсатди.
Конструкциялар мустаҳкамлигини синдирувчи куч усулларида ҳисоблаш. Мазкур усулнинг ана шу камчиликлари темирбетон элементларини ҳисоблашнинг мукаммалроқ усулини яратиш заруратини уйғотади. Бузувчи зўриқишлар усули шу тариқа дунёга келади. Усулнинг заминида қуйидаги қоидалар ётади: - Конструкциялар мустаҳкамлигини синдирувчи куч усулларида ҳисоблаш. Мазкур усулнинг ана шу камчиликлари темирбетон элементларини ҳисоблашнинг мукаммалроқ усулини яратиш заруратини уйғотади. Бузувчи зўриқишлар усули шу тариқа дунёга келади. Усулнинг заминида қуйидаги қоидалар ётади:
- 1. Ҳисоб ишлари кучланиш ҳолатларининг учинчи яъни бузилиш босқичи асосида бажарилади. Ҳисоблаш формулаларида бетоннинг сиқилишдаги мустаҳкамлик чегараси ва пўлатнинг оқиш чегарасидан фойдаланилади. Бетон чўзилиш зонасида ишламайди деб қаралади.
- 2. Бетоннинг сиқилиш зонасидаги кучланишлар эпюраси тўғри тўртбурчак шаклида қабул қилинади, аслида эпюра эгри чизиқли бўлади. Бу ҳисоб аниқлигига кўп таъсир этмайди (2% дан кам), формулани анча соддалаштиради.
3. Ана шунга асосланган ҳолда, элементнинг бузилиши олдидаги мувозанат шартидан фойдаланиб, бузувчи зўриқишлар аниқланади. Элементга таъсир этадиган куч рухсат этилган зўриқишдан катта бўлмаслиги керак. - 3. Ана шунга асосланган ҳолда, элементнинг бузилиши олдидаги мувозанат шартидан фойдаланиб, бузувчи зўриқишлар аниқланади. Элементга таъсир этадиган куч рухсат этилган зўриқишдан катта бўлмаслиги керак.
- Рухсат этилган зўриқиш бузувчи зўриқиш (куч)ни мустаҳкамлик захираси коэффициентига бўлиш орқали аниқланади, яъни М Mu/K, N Nu/K. Бу ерда Мu ва Nu – бузувчи момент ва бўйлама куч, К–мустаҳкамлик захираси (запаси) коэффициенти бўлиб, қиймати 1,2..1,8 оралиғида олинади. Бу усулда ташқи юклар таъсирида бетон ва арматураларда уйғонадиган кучланишларнинг қийматлари номаълум бўлиб қолади, бироқ, мустаҳкамлик захираси коэффициенти маълум бўлади, бунинг аҳамияти муҳимроқдир. Ясси кесимлар фарази, материалларнинг эластиклик модули ва сонига бўлган эҳтиёж йўқолади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
