Mashgʻulot turi: amaliy Bolalar adabiyoti va bolalar folklorining mumtoz adabiyot namunalari bilan bog‘liqligi. Mavzu rejasi

MAQOLLAR
Xalq og‘zaki ijodida maqollaming o‘ziga xos o‘mi bor. U xalqning, bir necha avlodlaming aqlu-farosati hamda turmush tajribasining yakuni, ular donishmandligining mahsulidir. Bola ta’lim-taibiyasida maqollaming o‘mi katta. Maqollar ona-vatanni sevishga, uning har bir qarich yen uchun kurashga («Yurt qo‘risang o‘zarsan, qo ‘rimasang to'zarsan»); kasb-hunar egasi bo‘lishga («Yigit kishiga yetmish hunar ham oz»); ahil bolib mehnat qilishga («Ko'pchilik qo‘lda unum ko‘p»); to ‘g‘ri so‘z va halol kishilar b o lib kamol topishga («Egri ozadi, to‘g‘ri o‘zadi*>); yaxshi odob va olijanob xuiqli bo‘lishga («Odob bozorda sotilmas», «Yalqovlikning oxiri xo‘rlik») chaqiradi. Masalan:
Ona yurting omon bo‘lsa,
Rangu ro ying somon bo4Imas.
M ehnatsiz rohat yo ‘q.
Egri ozadi, to ‘g ‘ri o ‘zadi.
Boshingga qilich kelsa ham, rost gapir.
Ko ‘zing og ‘risa, qo‘lingni tiy,
Iching og'risa, nafsingni tiy.
Odamning yuziga boqma, so 'ziga boq.
Birliksiz kuch bo ‘Imas.
Yuzim oq bo b in desang, ishingni to ‘g ‘ri qil.
TO PISH M O Q L A R
Topishmoqlar xalq og'zaki ijodining bolalam i o ‘yiashga, topqirlikka o‘rgatuvchi qadimiy janrlaridan biridir. Har bir topishm oq zamirida «kirn?», «nima?» so‘roqlariga yashirin javob yotadi. Наг bir topishm oq uni yaratgan xalqning hayoti, urf-odati, o ‘ziga xos rasm-rusm lari bilan bog‘liq holda bo‘lib, bolalar o‘rtasida keng tarqalgan. Masalan:
Tunda k o 'rib, cho‘g ‘ deysan,
Tongda turib, yo ‘q deysan.
(Yulduz)
Keragida suvga otasan,
Qimiriashin poylab yotasan.
(Qarmoq)
Qo‘shaloq tovoq,
fchi to "la yog‘.
(Y ongbq)
T E Z AYTISHLAR
Tez aytishlar og‘zaki nutq mashqi bo‘lib, kichik yoshdagi bolalarda m a’lum tovushlami to ‘g‘ri va ohangdor talaffuz qilish ko'nikm alarini orttiradi. Bu janrga mansub asarlar bolalami biyron so‘zlashga o'rgatish bilan birga, ularga estetik zavq beradi, fikrlash qobiliyatlarini o‘stiradi, xotiralarini mustahkamlaydi.
Masalan:
Olti juft oq chinni choynakka to ‘rt ju ft k o ‘k qopqoq, to ‘rt ju ft k o ‘k
chinni choynakka olti ju fto q qopqoq yopsa b o ‘ladimi?
Qurilishga terak kerak,
Demak, ekmoq kerak terak.
Tolib turupni tarozida tortib topshirdi.
Oq choynakka oq qopqoq, ko’к choynakka ко’к qopqoq.
Oltin o‘tloq — oq о‘tloq.