Mashinali o’qitish asoslari. Nazoratli va nazoratsiz o’rganish

Klasterlash (Clustering): Klasterlash, ma'lumotlarni guruhlarga ajratish jarayoni bo'yicha bir sinash va o'rganish usulidir. Bu jarayon orqali o'xshash ma'lumotlarni bir guruhga joylashgan bo'lib, ular orasidagi o'xshashlik va farqni tushuntirish mumkin. Klasterlash algoritmlari o'xshash xususiyatga ega bo'lgan ma'lumotlarni bir guruhga joylashishga harakat qiladi.
K-o’rtacha Klasterlash Algoritmi:
K-o’rtacha klasterlash algoritmi (K-means clustering) bir nechta klaster (guruh) yaratishda ishlatiladi. Bu algoritm o'zgaruvchanli klasterlash usulidir. K-o’rtacha klasterlash algoritmi quyidagi bosqichlardan iborat:

1. 
   Boshlang'ich Markaziy (Centroid) Tanlash: Random tanlanadigan �k ta boshlang'ich markazi (centroid) bo'yicha boshlang'ich qo'yiladi. Bu markaziy bo'lgan nuqtalar o'xshash klasterlarga xizmat qiladi.
   
2. 
   Har bir nuqta uchun eng yaqin markaziy ni topish: Har bir ma'lumot uchun, uning eng yaqin bo'lgan markaziy nuqtani topib olamiz. Markaziy nuqta, masofa masofasi minimum bo'lgan nuqtadir.
   
3. 
   Klasterlarni yangilash: Har bir ma'lumotni eng yaqin markaziy bo'lgan klasterga joylashtiramiz.
   
4. 
   Yangi Markaziy nuqta olish: Klasterlarga joylashtirilgan nuqtalar orasidagi markaziy nuqtalarni hisoblaymiz va yangilab olamiz.
   
5. 
   3-4 bosqichi ni qaytarish: Markaziy nuqtalar o'zgarib, klasterlashni yangilab qaytarish.
   
6. 
   Qo'shimcha shart:
   
   • 
     K-means algoritmi amal qilishida shart: Klasterlar o'zaro teng, yani har bir klasterda ma'lumotlar o'xshash klasslardagi ma'lumotlarga teng bo'lishi kerak.
     
   • 
     K-means++ algoritmi: Boshlang'ich markaziy nuqtalarni yaxlitlab tanlashda yaxshi natijalar olish uchun ishlatiladi.
     
7. 
   Natijalarni Baholash va To'g'ri Hisoblash: Ma'lumotlar klasterlarga ajratilganidan so'ng natijalarni baholash va algoritmaning to'g'ri ishlashini hisoblash.
   
8. 
   Konvergentsiya: Algoritm konvergentsiya holatiga yetgach, yoki biror chegaraga yetgach, natijalar qayta hisoblanadi.
   

K-o’rtacha klasterlash algoritmi, ma'lumotlar bo'yicha klasterlashda keng qo'llaniladi. Bu algoritm bir nechta klaster aniqlab, ularni ko'rsatadi va ko'rishni osonlashtiradi.
Evolyustion dasturlash. Genetik algoritm