Mashinali o’qitishda tanib olish va sinflashtirish masalalari

Misol. Masalaning qoʻyilishi. Bizga T_5,6,2 (8.3-jadval) oʻqituvchi va T_5,4 (8.4-jadval) koʻrinishdagi STlar berilgan [21,28,100].

8.3-jadval.

Sinflar	Obyektlar	Belgilar
		x1	x2	x3	x4	x5
V1	X1	1	0	1	1	1
	X2	1	1	0	0	1
	X3	0	1	1	0	1
	X4	1	0	1	1	0
	X5	0	1	1	0	1
V2	X6	1	0	0	0	1
	X7	1	1	1	1	0
	X8	0	0	1	1	0
	X9	1	1	0	0	1
	X10	1	1	0	1	1

8.4-jadval.

Obyektlar	Belgilar
	x1	x2	x3	x4	x5
	1	0	1	0	1
	0	1	0	1	0
	1	0	1	1	0
	0	1	1	0	1

Talab etiladi: STdagi obyektlarni oʻxshashlik funksiyalaridan foydalanib, tanlanmadagi yoki sinfga qarashliligini aniqlang.
Masalaning yechilishi. 1. T_5,4 STdan obyektni tanlaymiz va T_5,6,2 ETdagi V₁ va V₂ sinf obyektlari bilan oʻxshashligini (8.6) - (8.9) formulalaridan foydalanib hisoblaymiz.
1. a, b, h, q -koeffitsientlarni hisoblash.
a - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

b - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

h - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

q - koeffitsiyentlar hisoblanadi:


2. sinf uchun larning qiymatlarini hisoblaymiz:

sinf uchun larning qiymatlarini hisoblaymiz:

3. sinf uchun va uchun hisoblaymiz:

4. sinfuchun oʻxshashlik funksiyalarining qiymati hisoblanadi:

5. sinfuchun va oʻxshashlik funksiyalarining qiymati hisoblanadi:

Natija. Demak - sinfdan va - sinfdan hosil boʻldi. Bundan boʻgani uchun obyekt sinfga qarashli.
STdagi qolgan obyektlar ham yuqoridagi kabi sinflashtiriladi.

Dasturiy ta’minot. Oʻxshashlik funktsiyalardan foydalanib obyektlarni sinflovchi dasturni ishga tushirish bilan quyidagi oyna hosil boʻladi [100] (8.7-rasm).

8.7-rasm.
Ushbu oynachada boshlangʻich ma’lumotlar kiritiladi (8.8-rasm)



8.8-rasm.
va Hisoblash tugmachasini ishga tushirish bilan quyidagi natijalar hosil boʻladi (8.9-rasm):

8.9-rasm.
1-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.10-rasm):

8.10-rasm.
1-sinfga nisbatan oʻxshashlik fumksiyalar qiymati (3.11-rasm):

8.11-rasm.
2-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.12-rasm):

8.12-rasm

3-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.13-rasm):

8.13-rasm.
Yangi obyektnining qaysi sinfga tegishli ekanligi haqida qaror qabul qilish (3.14-rasm)

8.14-rasm.

9. Baholi hisoblash algoritmi

Masalaning qoʻyilishi. Masalaning qoʻyilishini bayon qilish qulay boʻlishi uchun quyidagi belgilashlarni kiritamiz. Aniqlanayotgan - raqamli obyektni orqali, bu obyektning i - belgisini a_ij bilan belgilaymiz. Agar belgi, , berilgan toʻplamda oʻz qiymatini qabul qilsa, u holda toʻplam va OT yetarli deyiladi. Bu toʻplamni G harfi bilan belgilaymiz [57,58].

Har biri ta belgilar bilan xarakterlangan ta yetarli OTni jadval koʻrinishda kiritamiz, bu yerda satr - obyektlar soni, ustun - belgilar sonini bildiradi. T_nm jadvalni yetarli jadval deb ataymiz.
Satrlari ta sinfga boʻlingan jadvalni, orqali belgilaymiz.
Bizga etalon obyektlarning koʻrinishdagi ba’zi bir toʻplamlari berilgan va bu toʻplam ta oʻzaro kesishmaydigan sinflarga boʻlingan.
Baholarni hisoblash algoritmidan foydalanib, yangi SG² obyektni oldindan berilgan sinflarning qaysi biriga qarashli ekanligini aniqlash talab etiladi.

Masalani yechish algoritmi. Baholarni hisoblash algoritmlari oltita asosiy bosqichdan iborat [57,58].

1. Tayanch toʻplamlar tizimi. { } toʻplamlarning barcha mumkin boʻlgan toʻplam ostilari N koʻrib chiqamiz. Bu qism toʻplamlarning barchasining yigʻindisini Ω orqali belgilaymiz. Baholarni hisoblash algoritmlarining birinchi bosqichida toʻplamlar tizimi aniqlanadi. Bu toʻplamlar tizimini tayanch toʻplam(TT)lar tizimi deb ataymiz.
Bunday tizimlarga misollar sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:
a) barcha elementlar toʻplami - bir xil quvvatga ega;
b) toʻplamning oʻzi;
c) jadvalning test toʻplami;
d) barcha tupikli test jadvallar toʻplami;
2. Oʻxshashlik funksiyasi. Aytaylik va yetarli satrlar boʻlsin. Ushbu satrlarning qismlari sifatida va larni qaraymiz. satrning qismi deb S satrning shunday qismi tushuniladiki, bunda S satrda uchraydigan bir nechta belgilar qaraladi.
A algoritmning ikkinchi bosqichda va satrlar orasidagi yaqinlashish funksiyasi beriladi. Bu funksiya r( , ) koʻrinishda belgilanadi va bu funksiya mos satrlarning «oʻxshashlik» darajasini bildiradi.
r( , ) funksiyaga misollar:

1. 
   r( S, S_q)= (8.10)
   

Bu misoldan koʻrinadiki, qism satrlar oʻxshash boʻladi, agarda ular oʻzaro mos tushsa.
b) agar uchun
bajarilsa, u holda oʻxshashlik funksiyasi sifatida:

qabul qilish mumkin. Bu yerda - musbat son va bajarilmagan tengsizliklarning soni.
Bunday holda hech boʻlmaganda ( ) - ta koordinatalar oʻzaro mos tushsa satrlar oʻxshash boʻladi.
c)