Mashq ─ saqlagichlarni hisoblash, tanlash va elektr sxemalarda qo‘llash

Ko‘paytirish (konyunktsiya)-«va» operatsiyasi. Ikki fikr yoki informatsiyani har biri
haqiqiy bo‘lsa, ularni ko‘paytmasi haqiqiy bo‘ladi va quyidagicha yoziladi.
X₁X₂ =U X₁ X₂ U 1 1 1
1 0 0
0 1 0
0 0 0
Qo‘shish (dizyunktsiya)-«yoki» operatsiyasi. Agar qo‘shiluvchi argumentlarning kamida bittasi haqiqiy qiymatga ega bo‘lsa, fikrlar «yoki» informatsiyalar yig’indisi.
X₁+X₂+X₃=U X₁ X₂ X₃ U 0 0 0 0
0 1 0 1
0 0 1 1
0 1 1 1 1 0 0 1
Inkor, qo‘shish va ko‘paytirish operatsiyalarining kombinatsiyasi asosida bir necha murakkab operatsiyalarni bajarish mumkin. Masalan, «xotira», «yoki», «yo‘q», «va, yo‘q» «man etish» va boshqalar. Jadvaldagi mantiqiy operatsiyalar ularning elektr sxemalari, shartli belgilari va holatlar jadvallari ko‘rsatilgan.
Nazorat uchun savollar.
1. Mantiqiy element qanday ish bajaradi? 2. Kontaktsiz mantiqiy element nima?
3. Integral mikrosxema deb nimaga aytiladi? 4. Ko‘p emitterli mikrosxema qanday ishlaydi?


Mashq ─ 4. KONTAKTSIZ ELEKTRON APРARATLARNI НISOBLASH VA TANLASH.
Mashg’ulot maqsadi: Tranzistorlar va tiristorlarning tuzulishi, ishlash printsipi, vazifasi va ulanish sxemalari bilan tanishish.
Mashg’ulotni tushuntirish. Kontaktsiz elektron apparatlardan hisoblangan tranzistor yarim o‘tkazgichli kristall asosida tuzilgan elektron asboblardan hisoblanib uchta chiqishga ega va elektr to‘lqinlarini o‘zgartirish (kuchaytirish), generatsiya qilish uchun mo‘ljallangan. Tuzilishi bo‘yicha tranzistorlar uchta sohadan iborat bo‘lib bir turli o‘tgaruvchanlikka ega bo‘lgan va chetki ikkilamchi turli o‘zgaruvchanlikka ega bo‘lgan sohalardan iborat. Bu sohalar bitta monokristalda ikkita elektron–teshik o‘tishlarga ega bo‘ladi. Tranzistorlarni tuzilish sxemasi 14-rasm, a, b larda tasvirlangan. Tranzistorni elektr zanjirga ulanish sxemasini 14-rasmda ko‘rsatilgan. Yarim utkazgichli triod