Massaj shakllari Umumiy massaj

4.Oyoq bilan massaj 
Bu massaj shakli qadimdan hamomlarda sharq massajistlari tomonidan 
qo‘llanilgan. U mushak tonusi oshgan sportchilarda qo‘llanilgan qo‘l massaji kerakli 
samara bermaganda qo‘llanilishi tavsiya etiladi. Oyoq massaji katta tana va mushak 
vazniga ega bo‘lgan sog‘lom odamlarda o‘tkazilishi mumkin. Oyoq massaji 
jarohatlarda, tayanch-harakat apparati kasalliklarida, umurtqa silida, osteoporozda, bel-
dumg‘aza radikulitida, Bexterov kasalligida, miokard infarktida, bronxial astmada, II – 
III darajali gipertoniya kasalligida, onkologik kasalliklarda tavsiya etilmaydi. 
Shuningdek yoshi kattalarga ham tavsiya etilmaydi. Massaj vaqtida qabul qiluvchi 
polda yoki gilamda yotishi kerak. massaj yumshatish va surtish usullarini qo‘llash bilan 
bir yoki ikkala oyoqlar yordamida o‘tkaziladi. Orqa soha massaj qilinayotganda 
massajist ikkala oyog‘i bilan qabul qiluvchining orqasiga chiqib, beldan bo‘yin sohasi 
tomon harakat qilib yumshatish usulini bajaradi. Oyoqlarda yumshatish o‘tkazilganda 
harakat sondan tizza tomon bo‘ladi. Oyoq massajidan so‘ng uqalangan hamma sohada 
qo‘llar yordamida silash, yumshatish va surtish usullari o‘tkaziladi. 
Massaj hamma sog‘lom insonlarga ko‘rsatilgan, lekin yoshiga va asab 
sistemasining reaktivligiga qarab differensial yondoshish kerak.Yoshi katta va 
organizmi zaiflashgan odamlarga massaj qisqa vaqt davomida va intensiv o‘tkazilishi 
kerak, bunda hamma massajning hamma usullari qo‘llanilishi shart emas. 
Hozirgi kunda 4 ta massaj sistemasi ma’lum : rossiya, fin, shved va sharqiy. 
Sharqiy sistema o‘tkazilish texnikasi bilan klassik sistemadan fraq qiladi. Bunda 
uqalanayotgan mushaklar venoz qonlardan ozod qilinadi va bo‘g‘imlarga harakatchanlik 
beradi. Sharq massaji faqat qo‘llar bilan emas, balki oyoqlar bilan ham qilinadi. Bu usul 
ko‘pincha sportchilarning kuchli mushaklarini uqalashda qo‘llaniladi. 

---

Rossiya, fin va shved sistemalari bir-biriga juda o‘xshash, chunki ko‘p yillar 
davomida bir-biridan massajning yaxshi tomonlarini olib, takomillashtirib borganlar. 
Shved massaj sistemasi asosan bo‘g‘imlarni uqalashga qaratilgan. Asosiy usullari 
bo‘lib silash, surtish va harakat hisoblanadi; vaqtning ko‘p qismi (60 – 70 %) surtishga 
qaratilgan. Qon aylanishini va limfa oqimining yaxshilashga qaratilgan klassik massaj 
fraqli ravishda, shved massajining asosiy vazifasi bo‘lib mushaklarni va nerv-tomir 
bog‘lamini cho‘zish, hamda to‘qimalarda hosil bo‘lgan bezlarni surtish bo‘lib 
hisoblanadi. Shved sistemasida qo‘l-oyoqlarni massaj qilish tartibi klassik massajnikiga 
qarama-qarshidir (oyoqlar uchun – tovon, tizza, son; qo‘llar uchun – barmoq, bilak, 
elka), ya’ni unga so‘rib olish effekti xos emas. Boshqa sistemalardan yana farqi 
shundaki, shved massajida shved gimnastikasidan foydalaniladi. 
Fin sistemasida massaj qilinganda asosiy usul sifatida katta barmoqning yuzasi 
bilan yumshatish qo‘llaniladi va yassi mushaklarni massaj qilishda yaxshi natijalar 
beradi. Lekin boshqa sohalarda yaxshi natija bermaydi, klassik massajning boshqa 
hamma barmoqlar ishtirokidagi usullarini qo‘llashga imkon bermaydi. Fin sistemasiga 
shved massajidan surtish, rossiya massajidan yumshatish usullari kiritilgan. 
Rossiya sistemasi shved sistemasidan avval paydo bo‘lgan va asosiy e’tibor silash 
va surtish usullariga qaratilgan. 
Massajni organizmning uqalanayotgan to‘qimasiga faqat mexanik ta’sir etadi deb 
tushunish mumkin emas, bu ta’sir murakkab fiziologik jarayon bo‘lib, unda markaziy 
nerv sistemasi muhim rol egallaydi.