255
17
алгаритмик тилни билиш талаб қилинар эди. Ҳозирги кунда илмий даргоҳларда
математика муаммолари устида олиб борилаётган
илмий методик изланишларни
замонавий математик системалар Maple, Matlab,
Mathematika, Matchad дастурларисиз
тасаввур этиш қийин. Ушбу системалар ичида интерфейсининг соддалиги билан Maple
анча қулайликка эга. Maple муҳитида содда математик ҳисоблашлардан
тортиб
лимитлар, дитерминанлар, ҳосила,
интеграл, статистик ҳисобларни, ихтиёрий функция
графикларини, хатто уч ўлчовли фазодаги геометрик фигураларнинг тасвирини хохлаган
тарзда тасвирлаш имкониятлари мавжуд.
Биз педагоглар математика курсини ўргатаётганимизда
функция тушунчасига
дуч келамиз. Функция эса математиканинг муҳум бўлаги ҳисобланади. Баъзи бир
функция графигини ясашда хатто ўқитувчилар ҳам муаммоларга дуч келиши мумкин.
Ўқувчиларда функция графиги ҳақидаги билим, кўникма ва малакаларни шакллантириш
ва ривожлантиришда Maple дастурининг имкониятлари беқиёс.
Maple дастурида функция
графиклари билан ишлашда plot буйруғидан
фойдаланамиз. Икки ўлчовли графикларни ифодалашда
plot, фазодаги
графикларни
тасвирлашда эса
plot3d буйруқларидан фойдаланамиз. дастурда ёзилиши: >
plot(f,x=a..b,y=c..d); ва >
plot3d(f,x=a..b,y=c..d); бу ерда
f – функция
, a, b, c, d –лар
эса юқори ва қуйи чегаралар
. Дастурда графикнинг яна
бир имкониятларидан бири
график чизиқлари кўринишини, рангини ва аниматцион шаклларда ўзимиз хоҳлаган
тарзда танлашимиз мумкин.
Дастурда:
•
Style - чизиш усулини белгилайди;
•
Color - графикнинг рангини белгилайди;
•
Axes - координата ўқини кўринишини бошқариш;
•
Projection -кўриниш масштабини белгилайди;
•
Animation - графикни анимациялаш;
•
Export -графикни ҳар хил кўринишда сақлаш.
Ускуналар панелида:
- объектни кўриш йўналиши;
- графика усули;
- координата ўқини кўриниши;
-графикни масштаблаш.
Қуйидаги мисолларга қарайлик.
1.
)
2
,
0
(
,
)
sin(
2
графигини
функция
x
y
оралиғида тасвирланг.
