Matematikadan

proporsional miqdorlar ekanini isbotlang. Mos
jadval tuzing.
250. Qaysi jadvaldagi x va у miqdorlar teskari
(to‘g‘ri) proporsional miqdorlar ekanligini
aniqlang:
75
1)
X 0,25
2
3
1,5 7,5 2,5 0,5 20 30 0,6
У 60 22,5 10 2 6 30 0,75 0,5 25
2)
X 0,25 4 5 6,25 6 7 7,5 8,75 9
:У 2 32 40 50 48 56 60 70 72
-у
3)
X 1 0,5 0,25
4
3
0,8 0,4 0,25 0,2
У 4 8 16 3 5 10 16 20 22
4)
X 5 4 2 3 0,5 12 8 6 1,2
У 35 28 14 21 3,5 84 56 42 8,4
251. Bir dona buyumni tayyorlash vaqti bilan bir soatda
tayyorlanadigan buyumlar soni orasidagi
boglanish teskari proporsional boglanish
boladi deb, jadvalni toldiring:
Bitta buyumni
tayyorlashga sarflangan
vaqt (minut)
2 3 5 6 10 12
Bir soatda ishlab
chiqarilgan buyumlar
soni (dona)
30 15 8 6 4
252. Daryoning ayrim joylaridagi ko‘ndalang kesim
yuzi bilan shu joylarga mos o‘rtacha oqim
76
tezligi teskari proporsional miqdorlar deb,
jadvalni toldiring:
Ko'ndalang kesim
yuzi (kv.m.) 4° 45 54 60
Oqim tezligi (m/s) 0,9 0,8 0,75 0,5 0,4
253. Ikki metr uzunlikdagi xodalarni arrakashlar
4,5 soatda 0,5 m li g‘o‘lalarga arralab bitirdilar.
Agar o‘sha xodalarni 40 sm li g‘ola qilib
arralasalar, ularni qancha vaqtda arralab
bolardilar? Bu holda ish hajmi qanday nisbat -
da o‘zgargan boladi?
254. 1) 18° li suv bilan toldirilgan choynak 20,5
minutda qaynab chiqdi. Bu choynak 4° li suv
bilan toldirilsa, u xuddi shu sharoitda qancha
vaqtda qaynab chiqadi?
2) 20° li 100 gr suvda ko‘pi bilan 35,9 gr tuz
eritish mumkin (to yingan eritma). Xuddi
shunday temperaturali 250 gr suvda qancha
tuz eritish mumkin? 1 kg tuz eritish uchun 20°
li suvdan qancha olish kerak?
255. 1) Ikkita shkiv qayish bilan birlashtirilgan.
Birinchi shkivning diametri 28 sm, ikkinchi
shkivniki esa 42 sm. Birinchi shkiv minutiga
600 marta aylanadigan bolsa, ikkinchi shkiv
minutiga necha marta aylanadi?
2) Ikkita shkiv qayish bilan birlashtirilgan.
Birinchi shkiv minutiga 560 marta, ikkinchisi
esa 240 marta aylanadi. Birinchi shkivning
aylanasi 0,36 m bolsa, ikkinchi shkivning
aylanasi uzunligini toping.
77
256. 1) 36 tishli shesternya (moslama) 18 tishli
shesternya bilan tishlashtirilgan. 18 tishli
shesternya 60 marta aylansa, 36 tishli shesternya
necha marta aylanadi? <18 tishli shesternya
24 marta aylanadigan bolsa-chi?
2) Velosipedning pedallari biriktirilgan oldingi
(yetaklovchi) shesternyada 48 ta tish,
orqa g‘ildirakka biriktirilgan shesternyada 16