Материаллар қаршилиги фанидан глассарий. Мустахкамлик

Конструкция қисмларининг юк кўтариш қобилиятига аниқлаш; [N] ≤ [σ]·F.
Бруснинг ўз оғирлигини аниқлаймиз.
Хавфли кесимидаги энг ката кучданиш
ёки
Мустахкамлик шартининг тенгламаси қуйидаги кўринишда бўлади
Хавфли кесимнинг талаб қилинган кўндаланг кесим юзаси -
Бруснинг ўз оғирлигидан емириладиган узунлиги қуйидаги формуладан аниқланади
- бруснинг критик узунлиги.
Бруснинг рухсат этилган энг катта узунлиги -
Бруснинг ўз оғирлиги таъсиридан мустахкамлиги -
Статик аниқ масалалар - конструкция элементларига таъсир қилувчи кучларнинг қиймат-ларини фақат статиканинг мувозанат тенгламалари ёрдамида аниқса.
Мустаҳкамликнинг биринчи назарияси - XVII асарда Галилей майдонга ташлаган. У энг катта нормал кучланиш назарияси деб ҳам аталади. Биринчи назариянинг моҳияти қуйидагилардан иборат: мураккаб кучланишдаги деталнинг ҳавфли ҳолати унда ҳосил бўладиган энг катта нормал кучланиш шу жисм материалидан ясалган намунанинг оддий чўзилиши ёки сиқилишидаги хавфли ҳолатига тегишли нормал кучланишга етганда бошланади.
Мустаҳкамликнинг иккинчи назарияси - Мариотт таклиф қилган. Иккинчи назария энг катта нисбий чўзилишга асосланади. Бу назариянинг моҳияти қуйидагилардан иборат: мураккаб кучланиш ҳолатидаги деталда ҳавфли холат унинг энг катта нисбий чўзилиши (сиқилиши) шу детал материалидан ясалган намунанинг оддий чўзилишдаги хавфли холатига тегишли нисбий чўзилишга етганда бошланади.
Мустаҳкамликнинг учинчи назарияси - пластик ҳолатда бўлган ва емирилиши силжиш туфайли вужудга келадиган материаллар учун биринчи ва иккинчи назариялар тўғри келмайди. Шу сабабли Кулон учунчи назарияни майдонга ташлади. Бу назарияга кўра, мураккаб кучланиш ҳолатдаги деталда хавфли вазият ундаги максимал уринма кучланиш шу детал материалидан ясалган намунанинг оддий чўзилишдаги хавфли вазиятига тегишли уринма кучланишга етганда бошланади.