Materialshunoslik

So‘nggi 5 yilda Investitsiya dasturi asosida ishga tushirilgan obektlar:
- 2018-yilda kombinatda Ferroqotishmalar ishlab chiqarish sexiishga tushirildi. Sex Janubiy Koreyaning “Posco Dayewoo” kompaniyasi ishtirokida qurilgan bo‘lib, yiliga 15 ming tonna ferrosilitsiy, 10 ming tonna ferrosilikomarganes ishlab chiqaradi.
- 2019-yilda investitsion loyiha asosida Navli prokat sexida sim blokini o‘rnatish bilan “300” standakatanka ishlab chiqarish uchastkasi tantanali ravishda ishga tushirildi. Uchastka 100 ming tonna po‘lat simlar va armature bog‘lamlari ishlab chiqarishga mo‘ljallangan.
- 2022-yilda yuqori omli koks ishlab chiqarish uchastkasi foydalanishga topshirildi. Kombinatda avvallari xorijdan import qilingan ferroqotishmalar ishlab chiqarish va elektrda po‘lateritish uchun zarur bo‘lgan yuqori omli (yuqori elektr qarshiligiga ega bo‘lgan) koks ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi.
- 2022-yilda Navliprokat sexida termomexanika usulida mustahkamlangan diametri №10 – 36 mm, mustahkamligi esa A500 va A800 sinfiga mansub bo‘lgan armaturani ishlab chiqarish loyihasi amalga oshirildi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zmetkombinat” aksiyadorlik jamiyatini rivojlantirish Dasturi to‘g‘risida” 2020-yil 28-dekabrdagi PQ–4937-sonli “O‘zbekiston Respublikasining 2021-2023-yillarga mo‘ljallangan investitsiya dasturini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” qaroriga muvofiq “O‘zmetkombinat” aksiyadorlik jamiyati tomonidan “Quyuv-prokatlash kompleksini qurish” yirik investitsiya loyihasi amalga oshirilmoqda. Loyihani amalga oshirish muddati – 2020-2024-yy.


O'ZMETKOMBINAT"QISQACHATAVSIFI
Kombinatning ushbu iqtisodiy mintaqadagi geografik joylashuvi "O’zmetkombinat" aksiyadorlik jamiyati O’zbekiston Respublikasidagi yagona qora metallurgiya korxonasi hisoblanadi. “O‘zmetkombinat” aksiyadorlik jamiyati 60 yildan ortiq vaqt mobaynida metall buyumlar ishlab chiqaruvchilar qatorida. Uning mehnat faoliyatini ortga hisoblash 1944 yil 5 martdan marten pechining ishga tushirilishidan boshlanadi.
1994-yilda O‘zbekiston metallurgiya kombinati Shirin mashinasozlik zavodi va “Vtorchermet” moliyaviy hisob boshqarmasiga qo‘shilishi natijasida Vazirlar Mahkamasining qaroriga muvofiq “O‘zbekiston metallurgiya kombinati” aksiyadorlik ishlab chiqarish birlashmasiga aylantirildi. O‘zbekiston Respublikasining 1994 yil 24 martdagi 159-sonli “O‘zbekiston metallurgiya kombinati” aksiyadorlik ishlab chiqarish birlashmasini tashkil etish to‘g‘risida. Zavodning, keyin esa zavodning barcha o‘tgan yillari texnik taraqqiyot, yangi texnologik liniyalarni barpo etish, uskunalarni modernizatsiya qilish, innovatsiyalar va rekonstruksiya qilish yo‘lidagi qat’iy, ishonch bilan kechdi. Uzluksiz quyish zavodining ishga tushirilishi (1962-yilda), po‘lat quyish chovgumlarining quvvatini oshirish, 300 tegirmonni rekonstruksiya qilish ish samaradorligini oshirish va mahsulot sifatini yaxshilashga xizmat qildi.
1970-yillarda po'lat sirlangan idishlar sexi, elektr po'lat eritish sexi, diametri 67 va 100 mm bo'lgan silliqlash sharlarini ishlab chiqarish maydonchasi qurildi va foydalanishga topshirildi.
Respublikada metallurgiya sanoatini rivojlantirish konsepsiyasiga muvofiq kombinatda:
- texnologik jarayonni ta'minlaydigan hajmda eng yuqori sifatli argon gazini olish imkoniyatini yaratish uchun kislorod-kompressor sexini AKar-6-2 qurilmasini o'rnatish bilan rekonstruksiya qilish bo'yicha ishlar olib borildi. shuningdek, mamlakatdagi boshqa korxonalarning ehtiyojlari;
- elektr po'lat eritish tsexida po'lat quyishning yangi texnologiyasini joriy etish maqsadida Cho'yan pechi qurildi va pechlar yiliga 500 ming tonna po'lat ishlab chiqarish quvvatiga ega yangi avlod pechiga almashtirildi, bu esa ishlab chiqarish muddatini qisqartirdi. eritish va tejalgan energiya resurslari;
- 2001 yil avgust oyida diametri 120 mm bo'lgan silliqlash sharlarini ishlab chiqarish bo'yicha sharli prokat zavodi ishga tushirildi, bu ularni O'zbekistonga olib kirishni istisno qilish imkonini berdi;
- 2006 yilda rangli metallar ishlab chiqarish sexi ishga tushirildi, bu yerda mis va uning qotishmalaridan prokat ishlab chiqarish texnologiyasi o‘zlashtirildi;
- 2007 yilda loyiha quvvati yiliga 6000 tonna bo'lgan po'lat simli uchastka tashkil etilib, payvandlash elektrodlari ishlab chiqarish uchastkasi ishga tushirildi;
- 2008 yilda po'lat eritish ishlab chiqarishining shlak qoldiqlarini qayta ishlash sexi ishga tushirildi, bu yiliga 8 ming tonna qo'shimcha metallolom qazib olish va hududdagi ekologik vaziyatni yaxshilash, shuningdek, sement sanoati uchun shlaklarni sotish;
- 2008 yilda 4-sonli EAF-100UMK elektr pechini o'choq transformatorini almashtirish bilan modernizatsiya qilish ishlari yakunlandi, bu esa o'choq unumdorligini 100 ming tonnaga oshirib, quvvatini yiliga 650 ming tonnaga yetkazdi.
- 2008 yilda DSP-100UMK elektr po'lat eritish pechining gaz tozalash moslamasini rekonstruksiya qilish bo'yicha ishlar yakunlandi, bu po'lat quyish jarayonida tozalash samaradorligini oshirdi va atmosferaga qattiq moddalarning chiqarilishini kamaytirdi;
- 2008 yilda silliqlash sharlari ishlab chiqarish hajmini yiliga 160 ming tonnagacha oshirish bilan sharprokat zavodini rekonstruksiya qilish ishlari yakunlandi, bu esa oltin qazib oluvchi korxonalar va sement sanoati korxonalarining silliqlash sharlariga bo'lgan talabi ortib borishini ta'minlaydi; shuningdek, sharli prokat zavodining ishlab chiqarish unumdorligini yiliga 40 ming tonnaga oshirish va tabiiy gaz va elektr energiyasining solishtirma iste'molini kamaytirish. “O‘zmetkombinat” aksiyadorlik jamiyati Markaziy Osiyodagi yagona qora metallurgiya korxonasidir.Zavod sanoatning asosiy tarmog'i bo'lib, barcha sanoat tarmoqlari bilan chambarchas bog'liq bo'lganligi sababli respublikada qora metallurgiyani rivojlantirish iqtisodiyotni rivojlantirishning hozirgi bosqichining ustuvor davlat vazifasi hisoblanadi.Kombinat asosiy tarmoq bo'lib, boshqa barcha tarmoqlar bilan yaqin aloqada bo'ladi, Shuning uchun Respublikada qora metallurgiyani rivojlantirish iqtisodiyotni rivojlantirishning zamonaviy bosqichining ustuvor umum davlat vazifasi hisoblanadi. Kombinat Bekobod shahrida joylashgan. Korxonaning texnologik tuzilishi 65 yildavomida "O'zmetkombinat"aksiyadorlik jamiyati metal mahsulotlari ishlab chiqaruvchilar qatorida. Uning mehnat faoliyati 1944 yil 5 martdan Martenov pechining ishga tushirilishidan boshlanadi. O'zbekiston metallurgiya zavodi 1994 yilda Shirin mashinasozlik zavodi va "Vtorchermet" korxonalarining xo'jalik hisobidagi boshqarmasi bilan birlashishi natijasida "O'zmetkombinat" aylantirildi. Kombinatning o'tgan yillari texnologik taraqqiyot, yangi texnologik liniyalar qurish, uskunalarni modernizatsiya qilish, innovatsiyalarni joriy etish, rekonstruksiya qilish uchun qat'iy ishonch bilan belgilangan. Uzluksiz po'lat quyish qurilmalarini ishga tushirish (1962 yilda), po'lat quyish paqirlarining sig'imini oshirish, 300 tegirmonini rekonstruktsiya qilish ish samaradorligini oshirishga va mahsulot sifatini yaxshilashga yordam berdi. 70-yillarda po'lat emal idishlar sexi, elektr po'lat eritish sexi qurildi va foydalanishga topshirildi. 80-yillarning boshida navli prokat ishlab chiqarishni boshladi.
Po'lat ishlab chiqarish texnologiyasining qisqacha tavsifi
Po'lat ishlab chiqarish uchun asosiy material GOST 2787 [1] bo'yicha po'lat qoldiqlari hisoblanadi. Po'lat eritishda po'lat quyish va prokat sexlarining chiqindilari ham ishlatiladi.
Ferroqotishmalar:
- GOST 1415 [2] bo'yicha ferrosilikon Fs45, Fs65, Fs75;
- GOST 4756 [3] bo'yicha ferrosilikomarganets;
- GOST 295 [4] bo'yicha ikkilamchi alyuminiy.
Shlak hosil qiluvchi materiallar:
- metallurgiya ohaki (zavodda ohaktoshni 2 shiftli ohak pechlarida yoqish orqali ishlab chiqariladi);
- GOST 29219 [5] bo'yicha florspat;
- prokat ishlab chiqarishning temir shkalasi.
Uglerod materiallari:
- metallurgiya koks;
- briketlangan ko'mir.
Energiya tashuvchilar:
- elektr energiyasi;
- GOST 5583 [6] bo'yicha texnik gazsimon kislorod, GOST 10157 [7] bo'yicha azot, argon po'lat po'latni po'latda puflash uchun. Zavodning kislorod-kompressor sexida kislorod, azot, argon ishlab chiqariladi;
- tabiiy gaz, mazut.
Yoqilg'i quyish uchun materiallar:
- GOST 24862 [8] bo'yicha periklaza kukunli PPE - 88b PPM - 85;
- metallurgiya dolomiti.
Diametri 610 mm bo'lgan grafit elektrodlari Yaponiya, Germaniya, Rossiya, Ukrainada ishlab chiqarilgan va diametri 350 mm bo'lgan Ukrainada ishlab chiqarilgan.
Mahsulotlarni tashqi qabul qilish:
QCDni tashqi qabul qilish joylarida barcha kiruvchi materiallar, xom ashyo, o'tga chidamli va boshqa mahsulotlar davlat standartlariga muvofiqligi tekshiriladi.
Metall parchalarini qayta ishlash
Nostandart metallolomlarni qayta ishlash Vtorchermet tsexlarida, marten sexining qoziq va zaryad uchastkasida amalga oshiriladi. Nostandart hurdalarni qayta ishlash uchun sumka pressi, metall parchalarini kesish uchun qaychi va parchalarni kesgichlar bilan yong'in bilan kesish uchun ishlatiladi. Po'lat quyish tsexi GOST 2787 bo'yicha qayta ishlangan o'lchamli 3A sinfidagi hurdalar bilan ta'minlangan.
"O'zmetkombinat" aksiyadorlik jamiyati po'lat quyish ikkita sexda amalga oshiriladi: elektr po'lat quyish va marten.