матн протсессорида расмий ҳужжатлар тайёрлаш; МС Wордда яратилган ҳужжатни пароллаш; МС Wордда яратилган ҳужжатни чоп этиш; ҳужжатга колонтитул, ҳавола ва гипермурожаатлар жойлаштириш; ҳужжат саҳифаси чегаралари ва йўналишларини белгилаш; ҳужжат саҳифаларини рақамлаш; ҳужжатда рўйхатларни ҳосил қилиш; ҳужжатга СмартАрт обектлари, шакл, 3Д модел ва формулаларни жойлаштиришни билиб оласиз
2.1. Дидактик ва услубий ахборотнинг матн манбаларини қайта ишлаш, электрон матнли ресурси, электрон матн тушунчалари, яратиш, белгилаш, электрон нашр қилиш
Айни пайтда янги ахборот технологиялари соҳасида гипермедиа ва интерактив технология кўринишида тизимларини қўллаш ривожланиб бормоқда. Бундай технологиялар асосида анъанавий матнини янада такомиллаштирилган материали асосида кенгайтириш ва чуқурлаштириш йўли билан алмаштириш ғояси ётади. Бунда у ёки бу ҳолда ажратиб берилган матн лавҳалари орасида ўзаро боғланиш тугунлари барпо этилади.
Гиперматн инсон интеллектининг катта хажмдаги ахборотни эсда сақлаш кобилиятини ва мазкур ахборотлар ичидан коммуникация ва тафаккур жараёнларини ассотсиациялаш йўли билан қидирув ишларини олиб боришни имитация қилади. Бошқача қилиб айтганда, гиперматн мураккаб даражада ташкил этилган о'қув материаллари тизими бо'либ, ко'плаб статистик ва динамик ахборотларни о'зида мужассамлаштиради ҳамда умумлашган тармоқ тузилишига эга бо'лади. Бунда ахборот лавҳалари аҳамиятини матн, график, схема, видеолавҳа, ижрочи дастур ва аниматсия (қаракатли жараён)лар о'йнайди. Матнлар эса, о'з навбатида, янада кичик матнчалардан ташкил топиб, улар «матрёшка» («қо'г'ирчоқ ичида қо'г'ирчоқ») ко'г'ирчог'и каби ко'п марта ичма-ич жойлашишлари мумкин. Бир матндан иккинчисига о'тиш (чиқариш) ЭДнинг таркибига кирувчи ма'лум муносабат орқали амалга оширилади. Матнлар орасидаги о'заро бог'ланишлардан ташқари матн ва видеолавҳалар, матн ва ижрочи дастур ҳамда матн ва аниматсион эффектлар орасида ҳам бог'ланишлар мавжуд бо'лиши зарур. Бу бог'ланишлар ҳам ма'лум нисбатлар то'пламида келтирилган нисбатлар ко'ринишида берилган бо'лади. Биз гилерматнларни граф-дарахт ко'ринишида тасвирлашимиз мумкин, бунда матнларнинг лавҳалари, график тасвирлар, видеолавҳалар, ижрочи дастурлар ва аниматсиялар доирачалар (граф тугунлари) ко'ринишида, улар
2.2. Дидактик материалларни тайёрлаш учун матн протсессорларининг технологик хусусиятлари ва имкониятлари
Матн протсессорлари. Матн протсессорларининг матн муҳаррирларидан асосий фарқи шундаки, улар матнни киритиш ва таҳрир қилишгагина эмас, балки уни форматлаш, яъни шакллантиришга имкон яратади. Шунга мувофиқ равишда матн протсессорларининг асосий воситаларига якуний ҳужжатни ташкил этувчи матн, графика, жадвал ва бошқа объектларни форматлаш жараёнини автоматлаштириш киради. Ҳужжатлар билан ишлашнинг замонавий усули иккита муқобил ёндашувни ко'зда тутади. Булар: қоғоз ва электрон ҳужжатлар билан (қоғозсиз технология бо'йича) ишлаш. Шунинг учун ҳужжатларни матн протсессорлари воситалари билан шакллантириш ҳақида гапирганда тамойил жиҳатдан бир-биридан фарқланувчи иккита ё'налиш - чоп этиш учун м о'лжалланган ҳужжатларни форматлаш ва экранда акс эттириш учун мо'лжалланган электрон ҳужжатларни форматлашни назарда тутиш керак. Бу ҳолларда ишлайдиган усул ва услублар сезиларли равишда бир-биридан фарқланади. Гарчи уларнинг ко'пчилиги ҳар икки ёндашувни о'зида бирлаштирса ҳам, шунга мос равишда матн протсессорлари ҳам фарқланади. График муҳаррирлари. Бу график тасвирларни яратиш ва ишлов бериш учун мо'лжалланган дастурларнинг жуда кенг тоифаси (синфи)дир. Ушбу тоифага растр муҳаррирлари, вектор муҳаррирлари ва уч о'лчамли графика (3Д-муҳаррирлари)ни яратиш ва уларга ишлов бериш учун ишлатиладиган дастурий воситалар киради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
