Mavlonqulov Baxtiyor Xuseynovichning

Jismoniy tarbiyaning bola salomatligi va jismoniy rivojlanishiga ta’siri.

Jismoniy tarbiya salomatlikka va jismoniy rivojlanishga yaxshi tasir ko‘rsatadi. Jismoniy mashq tasiri ostida to‘qimalarning kislarodga bo‘lgan ehtiyoji tuegan holatga nisbatan 8-o‘n martta oshib ketadi. Bu esa nafas va yurak – tomir faolyatida sezilarli o‘zgarishlarga olib keladi. Nafas tezligi 2-2.5 barobar ,yurak urishi (puls)2-3 barobar ortadi.Nafasdan chiqarilgan karbonat angidrid miqdori , teri hamda siydik bilan ajraladigan moddalar almashinuvi maxsulotlari keskin ko‘payadi.

2.2. Jismoniy tarbiya vositasida bolalarni rivojlantirish imkoniyatlari va tamoyillari.
Jismoniy tarbiya tizimida har tomonlama ta’lim va tarbiya berish prinsiplari.
Shaxsni har tomonlama komil inson qilib rivojlantirish prinsipi bolalarda jismoniy qobiliyatni, harakat malakalari va ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradigan, bola shaxsini tarbiyalashni birgalikda va har tomonlama tarbiyalashni amalga oshirishga mujassam holda yondashishni ko‘zda tutadi. Jismoniy tarbiya tizimidagi bunday yondashuv kishilarning o‘ziga xos xususiyatlari, yosh rivojlanish bosqichlari xususiyatlari, hayotning u yoki bu davrida asosiy faoliyat sifatida tanlanadigan jismoniy tarbiya faoliyati turlari xususiyatlariga ham bog‘liq bo‘ladi.
Jismoniy tarbiya va sportning hayot bilan bog‘liqligi.
Maktabgacha tarbiya yoshidagi muassasa bolalarini tegishli dastur asosida jismoniy va sport mashqlariga, o‘yinlarga o‘rgatib, ulardagi bu qiziqish qo‘llab-quvvatlab turiladi.
Ta’limning maqsadi bolalarda maktabga o‘tish va kelajakda jismoniy tarbiyadan me’yoriy ko‘rsatkichlar majmuasi talablarini muvaffaqiyatli o‘zlashtirish uchun jismoniy tayyorgarlik hosil qilishdan iboratdir, shu asosda bolalarda O‘zbekistonning mashhur sportchilari, ularning vatanparvarligi, ishchanligi, jasurligi, bardoshliligi, mahorati, do‘st-birodarligi va o‘zaro yordam kabi xislatlariga hurmat hissi tarbiyalanadi. Sog‘lomlashtirishga yo‘nalgan prinsipning mohiyati bolalar sog‘ligini mustahkamlash, vazifalarini bajarishda, namoyon bo‘ladi. Shuning uchun jismoniy mashqlarni tanlashda bola organizmini har tomonlama sog‘lomlashtirishga intilish, uning jismoniy sifatlarini hissiy- ijobiy holat, hayotdagi xushchaqchaq kayfiyat bilan yaxlitlikda rivojlantirish ham ko‘zda tutiladi. Jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarini rejalashtirishda salomatlikni mustahkamlash qonuniyatlari hisobga olingan jismoniy yuklama albatta idora qilinadi. Bu ish tarbiyachi, vrach va mudiraning muntazam pedagogik nazorati ostida amalga oshiriladi.
Bolalarga jismoniy ta’lim va tarbiya berish jarayonida quyidagi didaktik-ta’limiy prinsiplar qo‘llaniladi: tizimlilik va izchillik, onglilik, mustaqillik va ijodiy faollik, ta’limning ko‘rgazmali og‘zaki va amaliy usullarini birga qo‘shib olib borish; tushunarlilik va individuallashtirish prinsipi; ta’limning frontal, guruh va yakka tarzdagi shakllari birligi, talabalarni tobora oshirib borish prinsipi.