Mavzu : “Bolalarni maktabga tayyorlash” fanining maqsad va vazifalari. Talaba: mt 401-guruh talabasi Tojiqulova Kamola

Oddiy qirqish usuli bilan yaxlit shakl hosil qilinadi va qirqilgan shakl quyidagicha teng va tekis qirqiladi:

Qog’ozni 5—6 qavat qilib buklab turib qirqishga murakkab qirqish usuli deyiladi. Bu usulda qirqishda 1 ta shakl 5—6 martaga ko’payib chiqadi. Quyida bir necha murakkab qirqish usullarini keltiramiz:


► Applikatsiya qilishda asosiy e’tibor uning umumiy kompozitsiyasiga qaratilishi kerak. Yaxshi o’ylangan kompozitsiya, ya’ni tasvirlash lozim bo’lgan narsalarni joylashtirish — applikatsiya muvaffaqiyatining garovidir. Eng oddiy applikatsiya bu geometrik shakllardan qilinadigan naqshli applikatsiyadir. Avval naqshning xomaki nusxasi tuziladi, so’ngra kerakli detallar (geometrik shakllar) o’lchami va miqdori hisoblanadi.
► Detallar tayyorlanib ma’lum tartibda joylashtiriladi va yopishtirishni qaysi detaldan boshlash kerakligi aniqlanadi. Misol tariqasida eng oddiy geometrik shakl kvadratni olib, uning bir tekis almashinishini hosil qilish uchun turli holatlarda joylashtirib ko’ramiz. Agarda kvadrat boshqa elementlar, masalan, uchburchak bilan to’ldirilsa, variant yanada ko’payadi. Ishni boshlash uchun markazni topish, simmetriya o’qini o’tkazish va naqsh elementlarini shunga ko’ra joylashtirish lozim

• 
  Agarda geometrik shakllar kvadrat yoki aylanaga simmetrik joylashtirilsa, qiziqarli dekorativ naqsh hosil bo’ladi.
  
• 
  Dekorativ applikatsiya — bu naqsh gullardan iborat bo’ladi u alohida-alohida tasvirlardan (barg, shox, qo’ziqorin, qush, mashina, odam, uy va shu kabilar) tarkib topuvchi predmetli hodisa, harakatlar uyg’unligini aks ettiruvchi syujetdan iborat bo’lishi mumkin.
  

► Geometrik shaklli applikatsiyalar. Bajarilish texnologiyasiga ko’ra applikatsiyaning eng oddiy turlaridan biri geometrik shaklli applikatsiyalardir. Geometrik shakllar talabalarning kvadrat, to’g’ri burchak, uchburchak, aylana qog’oz bo’lagi va o’lchov asboblari haqidagi mavjud bilimlarini mustahkamlaydi. Ular badiiy didini o’stiradi, doira, kvadratda naqshlar tuzish bo’yicha olingan bilimlarini chuqurlashtiradi

• 
  O’quvchilar ayrim predmetlami detalma-detal tahlil qilib, geometrik shakllarni to’g’ri idrok etishni o’rganadilar.
  
• 
  Masalan, archa bir-biriga kiygizilgan uchburchakka o’xshaydi yoki yuk mashinasi turli o’lchamdagi to’g’ri burchaklardan, g’ildiragi aylanadan tashkil topganligini idrok etadilar.
  

► Bolalarda