Mavzu : Dasturiy ta’minot arxetekturasimahsulot tariqasida. Reja: Asosiy tushuncha va ta`riflar

Loyihalashtirish. Ushbu bosqichning asosiy vazifalari bo‘lib, ishlab

chiqilayotgan dasturiy ta‘minotning batafsil xususiyatlarini aniqlash hisoblanadi.

Murakkab dasturiy ta‘minotni loyihalash jarayoni, odatda, quyidagilarni o‘z ichiga

oladi: umumiy tuzilmani loyihalash – asosiy komponentlarni va ularning o‘zaro

aloqalarini aniqlash; komponentlarni dekompozitsiyalash va blok – iyerarxiyali

yondashuv tavsiyalariga muvofiq tuzilmaviy iyerarxiyaning tuzilishi;

komponentlarni loyihalashtirish. Loyihalashtirishning natijasi bo‘lib, ishlab

chiqilayotgan dasturiy ta‘minot, uning barcha turdagi darajalar komponentlari bilan

birgalikdagi batafsil modeli hisoblanadi.

Model tipi tanlangan yondashuvdan (tuzilmaviy, ob‘yektiv yoki

komponentli) va loyihalashtirishning aniq texnologiyasiga bog‘liq. Biroq,

loyihalashtirish jarayonining istalgan holatida loyihalash dasturi (kichik dastur) va

ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni aniqlash kabi ushbu dasturlar yoki kichik

dasturlar o‘zaro ishlaydigan ma‘lumotlarni loyihalashtirishni ham qamrab oladi.

Loyihalashtirishni ikkita aspektga bo‘lish mumkin: • mantiqiy loyihalashtirish, o‘z

ichiga kelgusidagi dasturiy ta‘minotning faoliyat ko‘rsatish muhitini tashkil

etuvchiga ega bo‘lgan va dasturiy vositalarga bevosita bog‘liq bo‘lmagan loyiha

operatsiyalarni oladi; fizik loyihalashtirish – faoliyat ko‘rsatish muhitining aniq

texnik va dasturiy vositalariga bog‘liqligi, ya‘ni, o‘ziga xos chegaralanishlarni

hisobga olish. Amalga oshirish. Tanlangan dasturlar kodining bosqichma –

bosqich yozilish (kodlash), ularni testlash va tuzatib olish jarayoni amalga

oshirishdir. Birga qo‟shish. Yangi versiya dasturiy ta‘minotning yaratish va tadbiq

qilish jarayonini birga qo‘shishdir. Yangi versiyalarni chiqarish sabablari

quyidagilar hisoblanadi: oldingi versiyalarni ekspluatatsiya qilish jarayonida

aniqlangan xatolarni tuzatish zarurligi; oldingi versiyalarni takomillashtirish

zarurligi, masalan, interfeysni yaxshilash, bajariladigan funksiyalar tarkibini

kengaytirish yoki uning unumdorligini oshirish; faoliyat ko‘rsatish muhitini

o‘zgartirish, masalan, birga qo‘shiladigan dasturiy ta‘minot o‘zaro ishlaydigan

yangi texnik vositalar va/yoki dasturiy ta‘minotlarning yuzaga kelishi. Ushbu

bosqichda dasturiy mahsulotga zarur o‘zgartirishlar kiritiladi, qolgan holatlardagi

kabi, oldingi istalgan bosqichda qabul qilingan loyiha qarorlarini qayta ko‘rib

chiqish talab qilinishi mumkin.

Dasturiy ta‘minot hayotiy siklining modeli o‘zgarishi bilan ushbu

bosqichning roli ancha oshdi, chunki mahsulotlar iteratsion tarzda yaratilmoqda:

avval nisbatan oddiy versiya ishlab chiqariladi, keyin katta imkoniyatlar, so‘ngra

keyingisi va hokazo. Xuddi shu, ISO / IEC12207 standartga muvofiq hayotiy

siklning ayrim jarayonida birga qo‘shilish bosqichini ajratishga sabab bo‘ldi.

Ko‘rib chiqilayotgan standart – dasturiy ta‘minot hayotiy siklining jarayonlarini

nomlaydi va aniqlaydi, u ushbu jarayonga kirgan amallar va vazifalarni qanday

amalga oshirish yoki bajarishni batafsil aniqlashtirmaydi. Ushbu masalalar tegishli

usullar, uslublar va boshqalar bilan tartibga solinadi. Oxirgilarni batafsil ko‘rib

chiqishga o‘tishdan oldin yuzaga kelgan vaqtdan hozirgi vaqtgacha dasturiy

ta‘minotni ishlab chiqish sxemasini tahlil qilish zarur.