Mavzu : ishlab chiqarish xarajatlari va foyda nazariyasi asosiy savollar


Download 157.69 Kb.
bet2/4
Sana13.02.2023
Hajmi157.69 Kb.
#1192747
1   2   3   4
Bog'liq
11-MAVZU

Ishlab chiqarish xarajatlari








Tashqi xarajatlar




Ichki xarajatlar
  • Ishchi kuchiga sarflar


  • Xom-ashyo xarajatlari


  • Yonilg`i-energiya xarajatlari


  • Transport-aloqa xizmat xarajatlari


  • Bank tizimiga xarajatlar (foizlar)


  • Xizmatlar uchun sarf xarajatlar




  • Bino-inshoat amortizatsiyasi


  • Mashina-uskuna amortizatsiyasi


  • Ijara haqi


  • Qarz pul mablag`lari va uning uchun foiz


  • Me'yordagi foyda


Ishlab chiqarish hajmining o`zgarishiga bog`liqlik darajasiga qarab doimiy va o`zgaruvchi xarajatlar ham farq qiladi.





Ishlab chiqarish xarajatlari








Doimiy xarajatlar




O`zgaruvchi xarajatlar
  • Korxona to`lov majburiyatlari


  • Soliqlar

  • Amortizatsiya xarajatlari

  • Ijara haqi


  • Qo`riqlash xizmati xarajatlari


  • Boshqaruv xodimlari maoshi




  • Xom-ashyo


  • Materiallar


  • Yonilg`i

  • Transport xizmati

  • Ishchilar ish haqi


  • Boshqa xarajatlar





Doimiy xarajatlar- ishlab chiqarish hajmining o`zgarishiga bog`liq bo`lmagan, tovarlarning hajmiga ta'sir etmaydigan xarajatlardir.

O`zgaruvchi xarajatlar - ishlab chiqariladigan tovar miqdorining oshishiga yoki kamayishiga ta'sir qiladi va ishlab chiqarish hajmi o`zgarishiga bog`liqlikda o`zgaradi.

Mahsulot birligini ishlab chiqarishga qilinadigan sarf-xarajatlarni hisoblash uchun o`rtacha umumiy, o`rtacha doimiy va o`rtacha o`zgaruvchan xarajatlar tushunchalaridan foydalaniladi.



O`rtacha umumiy xarajatlar yalpi xarajatlarning ishlab chiqarilgan tovar miqdoriga nisbatiga teng.

O`rtacha doimiy xarajatlar- doimiy xarajatlarni ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga bo`lish yo`li bilan aniqlanadi: O`rtacha o`zgaruvchi xarajatlar o`zgaruvchi xarajatlarni ishlab chiqarilgan mahsulot miqdoriga bo`lish yo`li bilan aniqlanadi.Eng yuqori darajada foyda olishga erishish uchun tovar ishlab chiqarishning zarur miqdorini aniqlash zarur.Bunda iqtisodiy tahlil vositasi bo`lib, qo`shimcha xarajat tushunchasi xizmat qiladi.

Qo`shimcha xarajat deb, keyingi qo`shilgan mahsulotning har bitta birligini ishlab chiqarish bilan bog`liq qo`shimcha xarajatlarga aytiladi. Qo`shimcha xarajatlarni har bir navbatdagi chiqarilgan qo`shimcha mahsulot birligi uchun aniqlash mumkin.


3.Foyda va uning mohiyati, turlari.Foyda normasi va massasi.

Jamiyat nuqtai nazaridan, takror ishlab chiqarish samaradorligi cheklangan resurslardan samarali foydalanishga bog`liq. Bu samaradorlik o`zida resurslarni taqsimlash samaradorligi va ishlab chiqarish samaradorligini ifodalaydi. Resurslarni taqsimlashning samaradorligiga erishish uchun resurslar korxona va tarmoqlar o`rtasida shunday taqsimlanishi kerakki, natijada jamiyatga eng zarur bo`lgan mahsulotlarning ma'lum turlari olinsin.

Korxona faoliyatining samaradorlik darajasiga baho berishda ham uning erishgan natijasi (iqtisodiy yoki sof foyda) ishlab chiqarish sarf xarajatlari yoki qo`llanilgan resurslar miqdori bilan taqqoslanadi.


Download 157.69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling