Mavzu : Mahsulot turlari bo’yicha tannarx tahlili. Reja. Kirish

Xo’jalik yurituvchi subyektlarning faoliyatidagi xarajatlarni yukoridagi kurinishda turkumlash bilan bir katorda yana quyidagi xususiyatlari bo’yicha %am tasniflab chikishimz mumkin.

3. 
   Maxsulot tannarxini ifodalovchi ko’rsatkichlar va ularni tahlil qilish usullari .
   

Yuqorida keltirilgan xarajatlarning turkumlanishi, ta’kidlanganidek,

korxona rahbariyati tomonidan rejalashtirish, tahlil, qilish soliqlarni

tug’ri hisoblash va tulanishi uchun ishlatiladi. Shuningdek, xarajatlarni

nazorat qilish maqsadida ularni samarali sarflanishini, mahsulot ishlab

chiqarish va realizsiya qilish hajmi oshishini, uning sifatini oshirilishini

ta’minlash uchun uchun ishlatiladi. Shu bilan birga xarajatlar nazoratini

tug’ri va ustalik bilan olib borish uchun ularni ifodalovchi

kursatkichlarni bilish va ishlata olish zarur. Ularga quyidagilar kiradi:

ishlab chiqarish xarajatlari turlari buyicha summasi; xarajatlar dinamikasi;

xarajatlar darajasi va ularning farqi;
bazis davri va biznes reja ma’lumotlari bilan solishtirilishi natijasida xarajatlarning mutloq va nisbiy farqlari;
Ishlab chiqarish xarajatlari summasi korxona, bulim buyicha alohida mahsulot (ish, xizmat) turlarining aniq bir davri uchun ishlab chiqarish xarajatlarining puldagi uzgarishini xarakterlaydi. Ular asosida, ishlab chiqarish xarajatlari hajmiga, bir necha yillik dinamikasiga va ularning uzgarishi tug’risidagi axborotlarga miqdoriy baho berish mumkin.

Bu kursatkich menedjerlarga xarajatlarni ular turlari buyicha va butunlay

rejalashtirish, shuningdek, zarur bulgan tovar-material zahiralarini,

mehnat va moliyaviy resurslarni sotib olish buyicha pul mablag’larini

ajratish uchun kerakdir.