Mavzu : Nitrat kislota va uning xossalari reja: kirish asosiy qism i-bob nitrat kislotaning eng muhim xossalari

Nitrit kislotasining oksidlovchilik va qaytaruvchilik xossalari.
a) Eritmaga 2-3 ml KJ eritmasidan quying. H₂SO₄ yordamida kislotali muhit hosil qiling va unga ozgina NaNO₂ eritmasidan quying. Eritma rangining o'zgarish sababini tushunitring. Qanday modda ajralganligini qanday isbotlash mumkin? Reyaksiya tenglamasin yozing. 2KY+2 H₂SO₄+2NaNO₂ + K₂SO₄+Na₂SO₄+2H₂O+2NO+Y₂
Kaliy nitritning olinishi.
a) 2-3ga kaliy nitrat solingan probirkani shtativga mahkamlab, gaz chiqishi tugaguncha qizdiring. Qanday gaz chiqayotganini aniqlang. Probirka soviganidan so'rang undagi moddani suvda eriting va probirkada nitrit kislotasining tuzi bo'lganligini isbotlang. Kaliy nitrating termik parchalanish tenglamasini yozing.
2KNO₃=K₂O+NO₂+O₂ 2KNO₂+2
4 Nitrat kislotasining olinishi
Retrotaga 15-20g NaNO₃ va voronka yordamida tuzni berkitadigan darajada konsentrlangan H2SO₄ quying. Retorani ehtiyotkorlik bilan qizdiring. Idishda ozroq kislota yig'ilganidan so'ng qizdirishni to'xtating, retortani soviting, qurilmani tarkibiy qismlariga ajriting. Kislotani keyingi tajribalar uchun saqlab qo'ying. U nima uchun rannga bo'yalganligini tushuntiring? HNO₃ ni kiyimingizga yoki qo'lingizga tomib ketishidan ehtiyot bo'ling. U matoni tezda parchalaydi, qo'lingizda sariq dog' va kuyish kuzatiladi.
NaNO₃+H₂SO₄=Na2SO₄+2HNO₃

Halq xujaligining bir qator saholarida va mudoafaa maqsadlarda nitrat kislotasining yuqori quyuqlikdagi eritmasini ishlatish bilan bog‘liqdir. Kuchsiz nitrat kislotasini suvdagi eritmasini bevosita bug‘latish yuli bilan, uning quyuqligini 60-65%gacha yetkazish mumkindir, amaliyotda undan oshirib bo‘lmaydi, chunki u tarkib 68,4% nitrat kislota va 31,6% suvdan iborat aziatron tarkibiga juda yaqindir. Shuning uchun , kuchsiz azot kislotasiga 93-95% sulfat kislota eritmasi (kuporos moyi), magniy nitrat tuzining 72% eritmasi va boshka Uziga suv yutib oluvchi moddalar qo‘shib nitrat kislotani kuchini oshirish mumkindir, chunki sulfat kislotani qaynash harorati nitrat kislotanikiga qaraganda ancha yuqoridir. Agarda nitrat kislota-suv-sulfat kislota aralashmasi 358K(85^оС)da qizdirilsa, bug‘ qatlamda nitrat kislota bug‘lari, suyuqlikda esa sulfat kislota va suv aralashmasi, ya’ni sulfat kislotani suvdagi eritmasi qoladi: