Mavzu : Qo’qon xonligining tashkil topishi Darsning blok chizmasi
Download 294.5 Kb.
|
shuhrat jabborov TO\'G\'RILANGAN
|
Yangi mavzuni mustahkamlash:
Tezkor savol javob yordamida o’quvchilarni uch guruhga bo’lib har bir guruhga 3tada savol berib guruh a’zolarini mavzu yuzasidan olgan bilimlarini mustahkamlanadi. Har bir guruhga 5 minutdan 15 minut sarflayman. I guruhga 1.Qipchoqlar qirgini qachon uyushtirildi 2. Olimxon qachon taxtga utirdi 3. Madalixon davrida bosib olingan hududlar II guruhga 1 Umarxon vafot etdi qachan 2. Amir Nasrullo Qo’qonni bosib oldi 3.Sheralixon hukmronligi davri III guruhga 1.Xudoyorxon taxtga o’tirdi qachan 2. Rasman Qo’qon xonligi deb nomlandi qachan 3.Qo’qon shahri necha kun qamalga tutildi Baholash: O’tilgan mavzu yuzasidan o’quvchilar darsdagi faolligiga qarab baholanadi. Uyga vazifa Qo’qon xonligi mavzusini yaxshilab mustahkamlab kelish va kelgusi darsdagi mavzuni o’qib kelish yuklatilib ,o’quvchilar bilan xarlashiladi va dars yakunlanadi MAVZU: QO’QON XONLIGIDA DAVLAT BOSHQARUVI REJA 1.Xonlikning aholisi va hududi 2. Xonlikda davlat boshqaruvi 3.Xonlikda yuqori davlat lavozimlari Darsning blok chizmasi.. Darsning maqsadlari: 1.Talimiy maqsad: O’quvchilarga Qo’qon xonligidagi davlat boshqaruvi haqida malumot berish 2.Tarbiyaviy maqsad: Qo’qon xonligining o’ziga xos bo’lgan davlat boshqaruvining ijobiy xususiyatlarini o’rganish 3.Rivojlantiruvchi maqsad: Qo’qon xonligining savdo aloqalarini mustaqil o’rganish Darsning bosqichlari vaqti usullari. tashkiliy qism 3 minut o’tilganlarni takrorlash 8 minut ha – yo’q metodi. yangi mavzu ustida ishlash 15 minut m, qora quti metodi. yangi mavzuni mustahkamlash 14 minut .atamadan foydalanish metodi baholash 3 minut.. uyga vazifa 2 minut.. o’tilgan mavzuni qisqacha tezkor savol javob orqali 8 minutda takrorlab olamiz.har bir o’quvchi o’tilgan Qo’qon xonligi mavzusi yuzasidan savollarga javob beradi Savollar 1852-yil 9-oktabr kuni kim Toshkentdan chaqirilgan qo‘-shin bilan qipchoqlar qirg‘inini uyushtirdi? Qaysi yili Olimxon o‘ziga xon unvonini qabul qildi va shu sanadan boshlab davlat rasman Qo'qon xonligi deb atala boshlandi? Musulmonqul 1845-yilda qaysi shahar aholisining soliqlarning haddan tashqari og‘irligidan norozi bo‘lib ko‘targan qo‘zg‘olonini bostirish uchun qo‘shin yubordi? Taxtga kimning ukasi Hojibekning o‘g‘li Sheralixon (1842 1845) o’tqazildi? Kim 1822-yilda vafot etdi? Qaysi davlat Qo‘qon xonligining Buxoro amirligidan to‘la mustaqil davlat ekanligini tan oldi? Qaysi yildan boshlab zarb etila boshlangan kumush va tilla pullarga „Musulmonlar amiri, Sayid Muhammad Umar sulton“ deb yozila boshlandi? Kimning davrida xonlik hududi yanada kengaytirildi. Endilikda xonlik chegarasi shimolda Rossiya chegaralaridan Ko‘xiston va Qashqargacha ulandi? Muhammad Alixon davri nechanch yillarni o’z ichiga oladi? Olimxon qachon vafot etadi? Yangi mavzuni yoritish: Dastlab faqat Farg‘ona vodiysi hududi bilan cheklangan Qo‘qon xonligi hududi jihatdan XIX asming birinchi yarmida 0 ‘rla Osiyoda eng katta davlatga aylandi. Xonlik shimolda Rossiya (ulami Bedpakdala cho‘li ajratib turgan), sharqda Sharqiy Turkiston, g‘arbda Xiva xonligi va Buxoro amirligi bilan, jamibda esa Madalixon davrida xonlikka qo‘shib olingan Qorategin, Darvoz, Ko‘lob va Shug‘nan bekliklari bilan chegaradosh bo‘lgan. Mazkur chegara Sirdaryo o‘rta oqimining o‘ng qirg‘og‘ida joylashgan Qurama, Toshkent vohasi, Dashti Qipchoq (hozirgi Qozog‘istonning janub va janubi-g‘arbi), Yettisuv, shuningdek. Issiqko‘1 qirg‘oqlarigacha hududlarini o‘z ichiga olgan. Bundan tashqari, Buxoro amirligi va Qo‘qon xonligi o‘rtasida qo‘ldan qo’lga o‘tib turgan Xo!jand va 0 ‘ratepa ham ma’lum muddat xonlik hududi tarkibida edi. Bir so‘z bilan aytganda, Qo‘qon xonligi hudud jihatdan uch o‘zbek davlati orasida eng kattasi edi. Qo‘qon xonligi ma’muriy jihatdan beklildarga (viloyatlar), sarkorliklarga., oqsoqnllikarga va aminliklarga. bo‘lingan. Xonlikda 15 ta beklik mavjud bo‘lib, ularda 3 millionga yaqin aholi yashagan. Aholining asosiy qismini ovbeklar tashkil etgan. Shuningdek, tojiklar, qirg‘izlar va qashqar (uyg‘ur)lar ham yashashgan. Oqsoqolliklar katta-katta qishloq yoki bir qancha kichik-kichik qishloqlar birlashmalari edi. Ularni aminlar, oqsoqollar va sarkorlar boshqarganlar. Yashash tarziga ko'ra, aholi o‘troq, ko‘chmanchi va yarim ko‘chmanchilardan iborat edi. Xonlikda davlat Qo’qon xonligi ham Buxoro amirligi va Xiva boshqaruvi xonligi kabi davlat tuzumiga ko‘ra mutlaq monarxiya edi. Cheklanmagan huquqqa ega bo‘lgan xon davlatni hukmron minglar urug‘i, shuningdek, boshqa qabilalaming nufuzli tabaqalari, yuqori mansablarga tayinlangan davlat amaldorlari, ruhoniylar va harbiylarga tayanib boshqargan. Buxoro amirligidan farqli o‘laroq Qo‘qon xonligida harbiy lavozim egalarining, ayniqsa, qo‘shin Bosh qo‘mondoni - mingboshimng nufuzi nihoyatda yuqori bo‘lgan Mavzuni mustahkamlash uchun zinama zina metodi ishlatamiz Engko’p savollarga javob bergan o’quvchilar baholanadi
9 UMARO KIM
8 NECHTA BEKLIK BOR 7. MIRZA KIM 6 DEVONBEGI VAZIFASI 5 ALIQULI QAYSI QABILADAN
4 QO’SHIN SONI QANCHA 2 ROSSIYA BILAN CHEGARASI 3 MINGBOSHI VAZIFASI 1 QO’QON XONLIGI AHOLI SONI JAVOBLAR 1 3 MILLION aholisi bor 2 BETPAQDALA CHO’LI ajratib turgan 3 HARBIY QO’SHIN QO’MONDONI hisoblanadi 4 60 MING qo’shin 5.QIPCHOQ qabilasi 6. MOLIYA DEVONXONA vazirliklari 7. XAZINA HISOB KITOBI ishlarini yuritgan 8. 15 TA BEKLIK bo’lingan 9. DUNYOVIY ISHLAR SHUGULLANUVCHILAR 10.DINIY ISHLAR BILAN shug’ullanuvchilar Yangi mavzuni mustahkamlash:yangi mavzuni atamalar aytish metodi bilan mustahkamlaymiz. bunda mavzudagi atamalarga ta’rif beriladi. mingboshi - Bosh vazir, qo‘shinning Bosh qo'mondoni va tashqi siyosat masalalarida xonning bosh maslahatchisi edi. Devonbegi ham yuqori davlat mansabi bo‘lib, u xonlik devonxonasiga rahbarlik qilgan, shuningdek, moliya ishlarini boshqargan. Mirza xazinaga tushgan tushumning hisob-kitobini olib borgan. Dasturxonchi — xon dasturxoniga taom tortuvchi mansabdor edi. Tarixdan ko'plab hukmdorlarning zaharlab o‘ldirilgani, zahar ko‘- pincha taomga yoki ichimlikka qo‘shib berilganligi ma’lum. Shuning uchun ham xon dasturxonchi lavozimiga eng ishonchli odamni qo‘ygan. Baholash: o’tilgan mavzu yuzasidan o’quvchilar darsdagi faolligiga qarab baholanadi. Uyga vazifaQo’qon xonligi davlat boshqaruvi mavzusini yaxshilab mustahkamlab kelish va kelgusi darsdagi mavzuni o’qib kelish yuklatilib ,o’quvchilar bilan xarlashiladi va dars yakunlanadi Download 294.5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|