Mavzu №15 turg’unlik davrini kesish jarayononing tezligiga bog’likligi reja

Uzgaruvchi kesish tezligi bilan ishlashda keskich turg’unlik davrini aniqlash. BUyrama yunishda (1) formula bilan ifodalanuvchi T-V bog’liqlik, kundalang (toretsli) yUnib tekislashda va konusli yunishda boshqa kurinishni qabul qiladi.

Dastlab torets tekisliklarni va konusni yunishga muvofiq bUluvchi bir qancha kinematik bog’lanishlarni kUrib chiqamiz.

Torets yuza (shakl-92) doimiy burchak tezlik va surish qiymatlarida d_ich ichki diametrdan d_tash tashqi diametrgacha, ya`ni Usuvchi kesish tezligida yUnib tekislanayotgan bUlsin.

Boshlang’ich diametrdan d_ich qandaydir diametrgacha d_ yUnib tekislash mobaynida mashina vaqti qUyidagiga teng buladi:

(122)

bu erda d va d_ich- diametrlar, m(mm);

S - surish, m(mm);

w(n) - burchak tezlik, rad/sek { ayl/min }.

Bu erdan:

d_=d_ich+S_w m{ d_=d_ich+2nS, mm }, (123)
d_ diametri bir laxzadagi kesish tezligi quyidagi teng buladi:

(124)
(125)

CHUqqida 2d burchakli konusni yUnib tekislashda

(126)

Kamayuvchi kesish tezligi bilan toretsli yunishda (d_tash tashqi diametrdan d_ich ichki diametrigacha)

(127)
Toretsli yUnib tekislash uchun T - V bog’liqlikni keskich eyilishini eksperimental ravishda Urnatilgan qonuniyatlar asosida (1) formuladan analitik usulda keltirib chiqarish mumkin.

Keskich eyilishini vaqtning chiziqli funktsiyasi bUlib xisoblanuvchi xarakterli xolat uchun bu xolasni kUrib chiqamiz:

w_=l_wV^zw=c (128)
Agarda yUnib tekislash doimiy kesish tezligida Utkazilganda edi, u xolda bir loxzali eyilish tezligi U_ doimiy kattalik bulgan edi.
(129)
Bunda biz qUyidagiga ega bUlar edik:
(130)
bu erda w_n - Utmaslanish mezoni sifatida qabul qilingan normal eyilish.

T - turg’unlik davri.

Toretsli tekisliklarni va konusli yuzalarni yUnib tekislashda, qachonki V kesish tezligi va unga muvofiq V_ eyilish tezligi tUktovsiz uzgarib turadi, (14)-(16) formulalar tatbiq etilmaydi.

Bunday xolda biz V_c va U_ kattaliklarni faqatgina vaqtning cheksiz kichik oraliq davomida doimiy deb xisoblashga qodirmiz.

Agarda yUnib tekislash xamma vaqt V ning bir loxzali qiymatiga teng bulgan V doimiy kesish tezligida bulganda edi, u xolda U eyilish tezligi xam doimiy bulgan bUlar edi va U_ ning bir loxzali V_ kesish tezligida faraz qilinuvchi yoki soxta turg’unlik davri ega bUlar edi.

(131)

bu erdan

(132)

yoki Usuvchi kesish tezligi bilan yUnib tekislash xolati uchun:

(133)

Agar keskich x Utishlarda Utmaslansa, u xolda keskichni ishlash sharoiti barcha Utishlarda bir xil buladi, bir Utishdagi w₁ Utmaslanish w_nx ga teng buladi.

U xolda

bu erda T₁ - bir Utishning mashina vaqti.

Integrallab qUyidagini topamiz:

Lekin

SHuning uchun

(134)

CHunki xT₁=T , u xolda

(135)
Bu turg’unlik davri formulasini, agar kamayuvchi kesish tezligi bilan yUnib tekislashni (d_tash tashqi diametrdan d_ich ichki diametrgacha) kUrib chiqishda olish mumkin. SHuning uchun (21) formula toretsli yUnib tekislashda va konussimon yuzalarni yunishdaT - V bog’liqlikni aniqlash uchun umumiy formula xisoblanadi.